Dagblaðið Vísir - DV - 20.11.2004, Blaðsíða 20

Grafíska smiðjan ehf. 11-04
20 LAUGARDAGUR 20. NÓVEMBER 2004
Helgarblaö DV
3+1+1: 199.800 TILBOÐ: 159.800. - 3ja sæta: 89.800 TILBOÐ: 74.800.
Leðurborðstofustóll: 22.800 TILBOÐ: 15.800.
Litir á stólfótum: Dökkbrúnn, Ijóst Natur og kirsuberja.
ítalskur hvíldarstóll, alklæddur leðri: 99.800 TILBOÐ: 69.800.
Litir:Dökkbrúnt og koniaksbrúnt leður. tOLOntO
3+1+1: 229.800 - 3+2+1: 259.800.
Opið: Virka daga kl. 10-18, laugardaga kl. 11-16.
HÚSGAGNAVERSLUN
SÍÐUMÚLA 20
sími 568 8799 I www.ondvegi.is I ondvegi@ondvegi.is
Fegurðarsamkeppnir hafa orðið
umdeildari hér á lslandi eftir því sem
þeim fjölgar. Á hverju ári koma fram
nýjar keppnir sem eru sagðar vera með
breyttu formi. Reynt er að bæta þá
ímynd sem fegurðarsamkeppnir hafa
og látið í veðri vaka að verið sé að leita
að öðru en bara flottu útliti. í lokin virð-
ist þó útlit og stöðluð fegurð vera það
sem þessar keppnir snúast um. Þeir
sem gagnrýna helst fegurðarsam-
keppnir benda á að þær ýti undir
staðalímyndir og hlutgeri fólk. Ungling-
ar em sérstaklega móttækilegir fyrir
hugmyndum um hvemig eigi að h'ta út
og slíkt getur haft slæm áhrif á sjálfs-
mynd þeirra. Eitthvað er að þeim skila-
boðum sem samfélagið sendir frá sér
því kannanir sýna að sjálfsmat unglinga
fer lækkandi. I samfélagi þar sem fjöld-
inn allur af fegurðarsamkeppnum er
haldinn á ári hverju hljóta krakkar sem
em að læra á umhverfi sitt að fá
brenglaðar hugmyndir um hvað það er
að vera fallegur. Því bregður við að
krakkar séu famir að mæla velgengi í líf-
inu efúr útliti - því sætara sem fólk er
því betra sé það og vinsælla.
Keppnisskap er ríkt í unglingum
landsins, það má sjá í þeim fjölmörgu
ræðu-, spuminga- og söngvakeppnum
sem haldnar em á vegum grunnskól-
anna á ári hveiju. Á íslandi búa hæfi-
leikarík ungmenni og slíkar keppnir
hvetja þau til að rækta hæfileika sfna
enn frekar. Fegurðarsamkeppnir eiga
ekkert sameiginlegt með slikum keppn-
um. Þar er keppt í einhverju sem er
meðfætt og ekki þarf að hafa fyrir. Eiga
verðlaun í slíkum keppnum að hvetja
verðlaunahafana að halda áfram að
vera faUegir svo þeir geti komið aftur ári
síðar til að verja titilinn? Og eiga hinir
keppendumir að reyna að verða fallegri
svo þeir geti átt möguleika næst?
Hvaða skilaboð gefum við ungling-
um með því að leyfa stanslausu áreiti
um „rétt“ útlit að dynja á þeim? Það
læra bömin sem fyrir þeim er haft. í
grunnskólum landsins standa 13-15 ára
unglingar fyrir keppnum þar sem kosið
er um útlit. Þar hefjast fyrstu fegurðar-
samkeppnimar.
Ráðaieysi kennara
Kosningamar sem haldnar em í efri
bekkjardeildum í mörgum grunnskól-
um á landsvísu ganga þannig fyrir sig að
fyrst em kynntir þeir titlar sem keppt er
í. Svo ganga bekkimir til kosninga og
kjósa þann sem þau telja að passi best
við hvaða titil. Atkvæðin em svo talin og
úrslitin kynnt með viðhöfn á árshátíð
eða balli sem haldið er á vegum skólans.
En það er meira sem felst í þessum
kosningum og ekki allt fallegt. Kennarar
og nemendur sem DV ræddi við töluðu
allir um að afleiðingar svona kosninga
gætu verið alvarlegar. Þó að út á við eigi
kosningamar að vera meinlausar og
skemmtilegar snúast þær oftar en ekki
upp í keppni um fegurð og vinsældir og
vekja upp öfund, einelti og illt umtal.
Visst ráðaleysi einkennir kennara sem
vúa fyrir sér að taka föstum tökum á
svona keppnum og segja þeir krakkana
ganga mjög hart á efdr því að þær séu
haldnar. í Hagaskóla em skólakosning-
ar haldnar á hverju ári í kringum árshá-
tíð nemenda. Meðal annars er kosið um
títlana ungfrú og herra í öllum efri
bekkjardeildum og svo ungfrú og herra
Hagaskóla.
Ómar Öm Halldórsson, kennari í
Hagaskóla, segir að þetta séu fegurðar-
kosningar. „Það er mjög leiðinlegt að
þetta sé svona, við kennaramir höfum
okkar efasemdir og erum flestfr á móti
þessu. Við reynum að leggja ákveðnar
línur en krakkamir ráða. Þetta er hluti af
hefð og hefur verið í gangi lengur en
elstu menn muna."
Mikilvægt að fylgjast með
Ómar segir að nauðsynlegt sé að
fyigjast með framkvæmdahlið keppn-
anna þar sem krakkamir eigi það til að
fara offari í hugmyndum um títla sem
kjósa á um. „Það hafa komið upp hug-
myndir um að kjósa um vafasama títía,
eins og drusla skólans. Við leyfum því
sem er beinlínis meiðandi, niðrandi og
kynferðislegt ekki að vera með og gríp-
um því inn í ef svo ber undir." Ómar vill
að umræða verði í skólum landsins um
svona kosningar og forsendur þess að
þær em haldnar. Hann telur að það sé
greinilegt að breyta þurfi viðhorfi
unglinga til fegurðar. „Mér finnst svona
fegurðarsamkeppnir vera púkalegar og
vil ekki hafa þær innan grunnskólanna.
Það er viss tvískinnungur í gangi hjá
okkur kennurum að leyfa svona. Svona
ungir krakkar hafa auðvitað ekki þroska
til að kjósa, þau byggja val sitt ekki á rétt-
um forsendum. Við leyfúm krökkunum
til að mynda ekki að velja sjálf í nem-
endastjóm því að það yrðu bara vin-
sældakosningar sem skila ekki endilega
hæfustu nemendunum í embættin. Því
sjáum við kennaramir um slíkt. Varð-
andi svona kosningar er það eina sem
við getum gert að beina þessu inn á sak-
lausar brautir."
DV kíkti í heimsókn í félags-
miðstöðina Frostaskjól og spurði
krakka út í afstöðu þeirra til fegurðar- og
vinsældakosninga í grunnskólum.
Krakkamir sögðust vilja hafa svona
kosningar því þær væm skemmtilegur
liður í félagstífinu. Þó mátti heyra miður
fallegar sögur af þeim sem höfðu lent í
áreiti og leiðindum vegna kosninganna.
Þegar krakkamir vom spurðir hvort þau
myndu vilja lenda í slíkum aðstæðum
svömðu þau neitandi. Enginn vill vera
skotspónn skólafélaga sinna.
Kennarar bera ábyrgð
í Árbæjarskóla em skólakosningar
einnig haldnar. Titíar eins og flottasti
rassinn, bijóstin og kroppurinn hafa ný-
lega lagst af þar á bæ en eftir standa tití-
ar þar sem útlitíð skiptir öllu. Kjartan
Stefánsson kennari í Árbæjarskóla segir
að furðulegt sé hvað þessar keppnir séu
vinsælar. „Það er alltaf útlit sem liggur á
bakvið þessa herra- og ungfrútitía, þetta
er alger vinsældakosning, byggð á útlití
og engu öðm. Svo er oft tí'till sannleikur
í þessum kosningum, þetta snýst allt um
klíkuskap hjá krökkunum, þau kjósa
ekki á eðlilegan hátt og niðurstöðumar
gefa því sjaldnast rétta mynd af aðstæð-
unum. Krakkamir bera ekkert skyn-
bragð á hvað þau em að velja." Kjartan
segir að svona kosningar geti leitt af sér
einelti af ýmsu tagi. „Þessar kosningar
ýta undir öfúnd og auka útlitsdýrkun
og orsaka óæskilega hegðun. Þær >
miðast við að steypa alla í sama mót."
En ber kennurum ekki skylda til
aö kerma krökkunum að útlitiö sé
ekki allt?
„Jú, vissulega. Við erum jj a
að reyna að breyta forsend-
unum fyrir þessu. En það er
sterk hefð fyrir svona
Ásgerður Snævarr
Fyrrverandi formaöur
nemendafélags Hagaskóla
segir vinsældakosningar
hafa slæmar afleiöingar.
Tómas Þór og Guðrún
Sofffa Þykja kosningarnar
skemmtilegar og vilja hafa
þæráfram.
Krakkar f Frostaskjóii
Þau taka þátt I fegurðar-
og vinsældakosningum f
skólunum slnum á hverju
ári.