Freyr - 01.01.1949, Síða 29

FREYR
23
um lyfjum eða öðrum samböndum, en ég
tel ekki rétt að þau séu flutt inn, því að
við íslendingar erum svo vel settir. að við
höfum gott lýsi í miklum mæli, en lýsið
er auðugt af D-vitamíni. Það eru að vísu
takmörk fyrir því hve mikið lýsi skepnan
þolir, en um þann tíma ársins, sem mest
er D-vitamínþörfin, væri ráðlegt að nota
lúðulýsi, það inniheldur mörgum sinnum
meira D-vitamín en þorskalýsið.
Það er segin saga, að hænan, sem verpir
6 eggjum á viku, þarf meira kalk og meira
D-vitamín heldur en hin, sem aðeins verpir
þremur eggjum í viku hverri. Markmiðið
sé: Öll egg með harðrí, þykkri skurn. Til
þess þarf krít og D-vitamín í lýsi. G.
Grímur Gíslason:
„Bændadagur"
Að undanförnu hefir nokkuð verið um
það rætt hver þörf væri á, að bænda-
stéttin tileinkaði sér einn dag á ári hverju
til hátíðahalda, heima í sveitunum. Til-
gangurinn með slíkum dagamun, mun vera
sá, auk þess að vera almennur skemmti-
dagur, að glæða stéttvísi og stéttarmetnað
bændafólksins. Þetta er góð hugmynd og
líkleg til þess að komast í framkvæmd og
ná vinsældum í hinum dreifðu byggðum
landsins. Má segja, að þessu sé ekki hreyft
vonum fyrr, ef borið er saman við ýmis-
legt, er aðrar stéttir þjóðfélagsins hafa
gert og gera til þess að efla stéttarsamtök
sín.
En það er ekki tilgangurinn, með línum
þessum, að ræða þessa hugmynd á breið-
grundvelli, heldur vildi ég „leggja orð í
belg“ um hvaða dagur ársins yrði valinn
sem „bændadagur". Því að mínu áliti
skiptir það mjög miklu máli, að hann verði
heppilega valinn. Ég minnist þess, að Jón
á Reynistað hafi stungið upp á sumardeg-
inum fyrsta, en Jón á Laxamýri taldi betra
að hafa daginn við sláttarlok, og miðaði
þá við það að með vaxandi búmenningu
hiuni heyskap lokið allmikið fyrr en tíðk-
ast hefir fram á þennan dag.
Skulu nú þessar tillögur teknar nokkuð
til athugunar og þá í þeirri röð, sem þær
komu fram:
Meðan fólkið var fleira í sveitunum, en
nú er, mun það hafa tíðkast allvíða, að
unga fólkið kæmi saman á sumardaginn
fyrsta til leiks og skemmtana og þá oftast
út á víðavangi. Þó var eitt sem algerlega
gat komið í veg fyrir að sveitasælan gæti
látið í ljós gleði sína yfir sumarkomunni
á þennan hátt, og það var hin hverflynda
íslenzka veðrátta. Æði oft var og er sum-
ardagurinn fyrsti enginn sumardagur
nema að tímatalinu til. Ef til vill var norð-
an stórhríð daginn þann og hélaðir glugg-
ar. Varð þá lítið úr gleðskap, sem von var.
Nú ber þess að gæta, sem mjög áþreif-
anlegt er, að fólki hefir fækkað mjög í
sveitum landsins. Vart er á heimilunum
fleira fólk en minnst verður komizt af
með við dagleg störf: innanbæjarverk og
skepnuhirðingu. En í færri tilfellum mun
nú vera búið að sleppa sauðfé af gjöf um
sumarmál, síðan meðferð á því batnaði al-
mennt. Þar sem ég þekki til, hefir það að
mestu lagst niður að gera sér verulegan
dagamun á sumardaginn fyrsta og mér
finnst það nokkurt tákn þess, að óheppi-