Freyr - 01.04.1983, Page 14

Ég hef einnig gert á því athugun
hvernig grasspretta annars vegar
og nýting hins vegar var skilgreind
samkvæmt annálum 1820-1900
við þessar aðstæður: 1) þegar var
hafísár, 2) þegar ekki var hafísár.
Hér nota ég aðeins þrjá mæli-
kvarða; gott, slæmt og sæmilegt.
Fremur einfalt var að flokka árin
samkvæmt tveimur fyrstu mæli-
kvörðunum, en þann þriðja,
„sæmilegt“, lét ég rýma allt sem
ekki gat fallið undir þá tvo fyrstu á
þeim forsendum að ástæðulaust
hafi þótt að taka nokkuð fram um
grassprettu eða nýtingu ef ástand-
ið var ekki sérstakt á neinn hátt.
Ég var í vafa um nokkur ár (4),
þ. e. um það hvort þau skyldu
skilgreind sem hafísár eða ekki. Á
þessum árum kom einstaka hafís-
jaki upp að ströndum landsins, en
aðeins stuttan tíma í einu. Kaus ég
að setja tvö áranna í flokk með
hafísárum, tvö í hinn flokkinn.
Árangur þessarar flokkunar má
sjá í töflu 5.
Tafla 5, grasspretta og grasnýting í 1) hafísárum, 2) árum þegar hafls kom ekki tímabilið 1820—1900, eða alls 81 ár. ' I. HAFÍSÁR, alls 44. Grasspretta Nýting Norðanlands Sunnanlands Norðanlands Sunnanlands
Góð 9 13 25 23
Sæmileg 12 16 9 9
Slæm 23 15 10 12
Alls 44 44 44 44
II. EKKI HAFÍSÁR, alls 37
Grasspretta Nýting
Norðanlands Sunnanlands Norðanlands Sunnanlands
Góð 15 19 22 18
Sæmileg 13 11 8 8
Slæm 9 7 7 11
Ails 37 37 37 37
III. ÖLL ÁR, alls 81
Grasspretta Nýting
Norðanlands Sunnanlands Norðanlands Sunnanlands
Góð 24 32 47 41
Sæmileg 25 27 17 17
Slæm 32 22 17 23
AIls 81 81 81 81

Eins og við er að búast er viss
fylgni milli hafíss og lélegrar gras-
sprettu samkvæmt heimildum
Þorvaldar Thoroddsen, en hún er
þó langt frá því að vera alger.
Fylgnin er að sjálfsögðu betri þeg-
ar um er að ræða sveitir norðan-
lands en sunnanlands. Yfirleitt er
grasspretta oftar talin vera góð
sunnanlands en norðanlands.
Hins vegar er nýting betri norðan-
lands.
Venjulega var aðeins öngþveitis-
ástand ef saman fór slæm gras-
spretta og slæm nýting. (Undan-
tekningar eru hér að sjálfsögðu
til). Ef grasspretta var góð en
nýting slæm var heyskapur oftast
nálægt meðallagi. Éf grasspretta
var slæm en nýting góð var hey-
Góðæri um land allt ................
Meðalárferði um land allt ..........
Lélegur heyskapur um land allt .....
Mismunur á landshlutum og heytegund .
Óþekkt eða ómarktækt ...........
Alls
skapur einnig oftast nálægt meðal-
lagi. Ef hvor tveggja heppnaðist
var því góðæri. Tafla 6 byggist á
þessum staðhæfingum, en hún
byggir á töflu 4.
60 22,1 37,8
53 19,5 33,3
46 17,0 28,9
79 29,2
33 12,2
271 100,0 100,0
254 — FREYR