Freyr - 01.11.2000, Qupperneq 18

4. tafla. Tilraun nr. 95-60 með manganáburð á engi
á Hvanneyrarfit.
Hey hkg/ha, meðaltal áranna 1960-1963.
Mangan ekki borið á 47,5
Mangansúlfat, 25 kg/ha 46,7
Mangansúlfat, 100 kg/ha_____________46,2___________________
Stærð reita var 50 m2, samreitir voru 3. Grunnáburður kg/ha: 100 N.
nálægum löndum að túngróður
skorti ekki mangan nema að mikið
kalk sé í jörðu.
Kláði og aðrir sveppir, sem sækja
á kartöflur, færast í aukana eftir því
sem meira kalk er í jarðvegi, þ.e.
sýrustigið er hærra. I sumum lönd-
um, t.d. Noregi, er dregið úr
sveppasýkingu í slíkum görðum
með því að bera mangansúlfat á.
Sink
Árin 1961-1963 voru gerðar
athuganir með sinkáburð í tilrauna-
kerum. Fyrsta árið var grænkál haft
í kerunum og tvö síðari árin var
höfrum sáð í þau. Borið var á sem
svaraði 25, 50 og 100 kg/ha af sink-
súlfati (ZnSO^) með um 23% sinki.
Það var ekki hægt að merkja að
ESB dregur úr
styrkjum til
landbúnaðar
Embættismannaráð ESB vill
minnka styrki sambandsins til
landbúnaðar um 930 milljón
evra eða um 7 milljarða ísl. kr. á
næsta ári.
Ráðið leggur þetta til þar sem
markaðsstaða búvara hefur batn-
að, þ.e. skráð verð á mörkuðum
hefur hækkað.
Það er kom, sykur, ávextir,
grænmeti, ásamt mjólkurafurð-
um og kindakjöti, sem þarf
minni framlög, en ráð var fyrir
gert, en olífuolía, baðmull og
nautakjöt þarf aukinn stuðning.
(Landsbygdens Folk nr. 44/2000).
sinkið yki uppskeru, en það komu
heldur ekki fram eiturverkanir. Það
er trúlega vegna þess að jarðvegur-
inn var tiltölulega súr. Fjölmargar
erlendar rannsóknir sýna að mest
hætta er á sinkskorti ef sýrustig
jarðvegs er pH 7 eða hærra. Yfir-
leitt er sýmstig í íslenskum jarðvegi
miklu lægra, nema kalk hafi verið
notað í óhófi. Það ætti ekki að vera
nein hætta á sinkskorti í íslenskum
túnum eða ökrum nema vera kynni
í skeljasandstúnum.
Molybden
Árin 1959-1963 vom gerðar ker-
tilraunir með molybden á Hvann-
eyri. Tvö ár var höfrum sáð í kerin
en hin árin var notað vorhveiti,
vallarfoxgras og höfuðsalat. Uðað
var á plönturnar sem svaraði 1, 2
og 4 kg/ha af natríummolybdati
(Na2Mo04) með um 40% af rnolyb-
deni. Hugsanlega jók molybdatið
uppskeru lítillega, einkum þar sem
notað var 2 kg/ha af natríummolyb-
dati. Þetta átti við um allar tegund-
imar, þó síst hafrana. Þetta er í sam-
ræmi við reynsluna af ræktun
blómkáls á Hvanneyri, en þar kem-
ur molybdenskortur fyrir öðru
hvom.
Jurtir af krossblómaætt, ekki síst
blómkál, skortir oft molybden. Ein-
kennin em að blöð kálsins verða
óeðlilega mjó og blaðskerðingamar
miklar. Jaðrar blaðanna herpast
saman svo að þau verða ausulaga.
Molybden skolast auðveldlega úr
jarðvegi
Vegna þess hve lítið þarf að bera
á af molybdeni er áburðinn venju-
lega leystur upp í vatni og honum
úðað á plönturnar. Ef reynt er að
dreifa honum í þurru formi er hætt
við að sumir hlutar garðsins eða ak-
ursins fá of lítinn áburð en aðrir of
mikinn, sem verkar sem eitur á
gróðurinn. Á Hvanneyri var einu
sinni borið á 112 kg/ha af natríum-
molybdati á túnblett. Það leiddi til
vaxtarrýmunar og vansköpunar á
plöntum.
Molybdenáburðurinn sem nú er
mest notaður er ammoníummolyb-
dat ((NH4)2Mo04) með 54% af mo-
lybdeni.
Bór
Tilraunir með bóráburð hafa ekki
verið gerðar á Hvanneyri. Bórskort-
ur er þó algengur á Islandi, einkum
í jurtum af krossblómaætt. Þess
vegna er rétt að minnast á bór með
nokkrum orðum.
Bórþörf jurta er 100-1000 g/ha
af bóri. Gulrófur, næpur, gulrætur,
kartöflur og belgjurtir eru við-
kvæmar fyrir bórskorti. Það kann-
ast flestir við einkenni bórskorts í
gulrófum. Þær virðast vera heil-
brigðar að utan, en í þeim sjást
glærir eða dökkir blettir, þegar þær
skornar í sundur. Rófurnar eru þá
óætar. Bórskortur er algengur í
holta- og melajarðvegi og mest ber
á honum í þurmm árum. Margir
hafa þá reglu að bera bóráburð á
þær jurtir sem eru viðkvæmar fyrir
bórskorti. Nú er algengast að nota
áburðarblöndur með bór í, t.d. Blá-
korn, Græði 1 eða tilsvarandi
áburð. En einnig má nota bórax
(Na2B407), af því er venjulega not-
að 15-20 kg/ha á gulrófur.
Heimildir
Finck, Amold, 1982: Fertilizers and
Fertilization. 438 bls.
Guðmundur Jónsson, 1979: Skrá um
rannsóknir í landbúnaði . Tilraunanið-
urstöður 1900-1965. Rannsóknastofnun
landbúnaðarins. 428 bls.
Guðmundur Jónsson, 1998: Skrá um
rannsóknir í landbúnaði . Tilraunanið-
urstöður 1965-1980. Bændaskólinn á
Hvanneyri. 580 bls.
Þorsteinn Þorsteinsson, 1984: Snefil-
efni í fóðri nautgripa, sauðfjár og
hrossa. Handbók bænda, 34: 249-253.
18 - FREYR 10/2000