Mjölnir - 24.07.1965, Qupperneq 8

Rœtt um nýju samningana
við Óskar Garibaldason
Mjölnir
ÚTG. ALÞYDUBANDALAGiÐ i NORÐURLANDSKJÖRDÆMI VESTRA
Ábyrgðarmaður: Hannes Baldvinsson. Afgreiðsla: Suðurgötu 10, Siglufirði,
sími 194. Árgjald 75 kr. — Prentsmiðja Björns Jónssonar h.f. Alcureyri
Á legfffl löndun úr
erieadum fiskiskipum?
MJÖLNIR hefur leitað til
Óskars Garibaldasonar, for-
manns Verkamannafélagsins
Þróttar, en hann tók þátt í und-
.irbúningi Noröurlandssamning-
anna fyrir hönd síns félags og
með umboði fyrir fleiri félög
hér á Nórðurlandi vestra. Við
báðum hann að skýra í stuttu
máli frá efni samninganna:
— Það er margt búið að
skrifa um þessa samninga, bæði
jákvætt og neikvætt, og jafnvel
hefur maður rekizt á beinar
rangfærslur, sem geta stafað af
vanþekkingu. Eg skal fúslega
gera grein fyrir þeim samnings-
atriðum, sem koma okkur Sigl-
firðingum að notum miðað við
fyrri samninga. Eg sleppi hinum
mikilvægu loforðum ríkisstjórn-
arinnar í atvinnumálum, enda
hlýtur MJÖLNIR að gera sér-
staklega grein fyrir þeim. Einn-
ig tel ég ástæðulaust að fara ná-
kvæmlega út í þau samnings-
atriði, sem ekki snerta. kaupgj ald
ið beinlínis en sem dæmi mætti
nefna: ókeypis vinnufatnaður
við ýmis störf, fleiri veikinda-
dagar og afnumin er heimild
síldarverksmiðjanna á Siglu-
firði til að ráða 30 utanbæjar-
menn til sumarstarfrækslu o. fl.
Hin beinu kaupgjaldsatriði eru
þessi:
1. Stytting vinnuvikunnar um 3
tíma hækkar timakaupið um
6.66% og kemur sú hækkun
ó alla dag- og eftirvinnu en
ckki á næturvinnu.
lögð timakaupshækkun við
skurðgröft, mokstur og sildar-
vinnu 13.8%, starfsmenn
Tunnuverksmiðjunnar, sem ver-
ið hafa á lægri taxtanum,
hækka um 1 5.5%.
4. Þó var sú breyting gerð, að
vaktagreiðslur í síldarverksmiðj
unum voru afnumdar og í stað-
inn verður greitt venjulegt tíma
kaup. Er þetta hækkun, sem
ncmur 5.2% og heildarhækkun
ó kaupi verksmiðjanna fyrir
vaktavinnu hækkar um 17—20
%, eftir því við hvað er unnið.
5. Trygging ókvæðisvinnufólks
(fyrst og fremst sildarstúlkna)
við söltunina hækkar samtals
um 16.6%.
— Kemur stylting vinnuvik-
unnar fra/n sem bein kauphœkk-
un?
— Já, ég held það. Hér þekk-
ist varla annað en tímakaups-
vinna og víðast er unnið í að
minnsta kosti 48 tíma. Við Sigl-
firðingar höfum líka tekið upp
jjað fyrirkomulag að hefja vinnu
á hverjum morgni kl. 7 og ljúka
dagvinnuvikunni kl. 17 á föstu-
dagskvöld. Allur laugardagurinn
lendir þá á helgidagakaupi, ef
Jjví er að skipta, t. d. oft við
síldarsöltun, og er það veruleg
tekjuaukning.
— Virðist þér, að menn séu
ánœgðir með samningana?
— Það kann að vera, að við
Siglfirðingar séum orðnir svo
illu vanir, en ég hef ekki hitt
marga félaga mína, sem eru ó-
ánægðir með samningana sem
slíka, — hins vegar telja marg-
i'r, að við hefðum getað notað
betur það spil, sem við höfðum
á hendi.
— Að lýsa yfir verkfalli?
— Já. Öll félögin, sem að
samningunum stóðu, höfðu sam
þykkt heimild til vinnustöðvun-
ar og kann að hafa verið rétt að
beita lienni. En um jaað var ekki
samstaða.
— Nú er svo komið, að laun
fyrir sömu verkamannavinnu eru
töluvert mismunandi, eftir því
hvar er á landinu. Hvað segirðu
um þessa þróun mála?
— Sérstaða Norðlendinga í
atvinnumálum hafði sín áhrif.
Hins vegar álít ég nauðsynlegt,
að verkalýðsfélögin um allt land
standi saman í slíkum samning-
um framvegis og betri árangur
náist þannig fyrir heildina. Því
miður varð það ekki í þetta sinn
af ýmsum ástæðum. En eitt brýn-
asta verkefnið er tvímælalaust
það, að sameina öil verkamanna-
og verkakvennafélögin í Verka-
mannasambandinu, svo að jjað
geti haft örugga forystu í heild-
arsanmingum félaganna.
Það hefur verið mikið um
það rætt undanfarið, sérstaklega
á Norðurlandi, hvort ekki væri
hyggiiegt að leyfa frystihúsum,
síldarverksmiðj um og söltunar-
stöðvum að kaupa afla af er-
lendum veiðiskipum. Hefur
þeirri skoðun mjög aukist fylgi
síðustu mánuðina. Einhver hóp-
ur norskra útgerðarmanna hefur
haft hug á því, að fá að selja
hér í landi síld og viljað ganga
að ])eim skilyrðum, að fá aðeins
að landa síldinni á fjærliggjandi
höfnum frá miðunum og að inn-
lend skip hefðu forgangslöndun-
arrétt.
Þá er það. alkunna, að fær-
eysk og norsk skip, sem stunda
hér ])orskveiðar í salt, kasta stein
bít og öðru aukafiski oft í sjó-
inn og vildu selja þann afla hér
í land, ef leyfi fengist.
Á þeim tíma, sem erlendum
veiðiskipum var bannað að selja
afla sinn hér í land, voru allt
aðrar ástæður fyrir hendi en nú
eru. Þá voru landsmenn í mark-
aðsvandræðum fyrir sjávarafurð
ir sínar, bæði síld og þorsk, nú
aftur á móti hefur ekki ár eftir
ár verið hægt að fullnægja eftir-
spurn eftir Jjessum vörum á er-
lendum mörkuðum. Hér er Jjví
ólíku saman að jafna. Á það skal
Jró bent, að hér þarf að fara að
með fullri gát og í engu rasa um
ráð fram. Raddir liafa heyrzt
um, að hér kynni að vera hætta
á stóraukinni þátttöku erleildra
skipa í fiskveiðunum, væru slík
leyfi gefin. Sennilega er það þó
ástæðulaus ótti, enda hráefnis-
verð Jiað mikið lægra hér en í
nágrannalönd.unum, en fyrirtæki
á Norðurlandi, sem sífellt vant-
ar hráefni, gætu liaft af Jjessu
nokkurt gagn, þó varla sé þess
að vænta, að það yrði neitt stór-
kostlegt.
Ýmis félög og stofnanir hafa
undanfarið gert samþykktir varð
andi þelta mál, t. d. verkalýðsfé-
lögin á Siglufirði, Ráðstefna Al-
þýðubandalagsins í kjördæminu
og Akureyrarráðstefnan um at-
vinnumál (sjá frélt á öðrum
stað).
HRiNGLIÐ MEÐ FJÁRHAGSÁÆTLUN SIGLUFJARÐAR:
Stórfelld hækkun útsvara
samþykkt í bæjarstjórn 16. júní sl. Þó var einnig samþykkt oð taka inn ó fjárhagsóætiunina alla liði
skuldalistans frá í vetur — nema ógreitt framlag til nýbyggingar sjúkrahússins, kr. 860 þús. — Meiri-
hlutinn í bæjarstjórn mænir nú vonaraugum til Jöfnunarsjóðs, sem ekki hefur mátt heyrast nefndur á
undanförnum árum. — Margra vikna dvöl bæjarstjórans í Reykjavík árangurslaus.
2. Bcin hækkun kaupsins er 4%.
3. Miklar tilfærslur milli kaup-
gjaldsliða til hækkunar, eftir
því hver vinnan er. Tvö fyrr-
nefnd atriði gefa 10.66% tíma
kaupshækkun, en langflestir
færðust upp og fengu því við-
bótarhækkun, t. d. er saman-
Jón Þorsteinsspn, alþm., mun
hafa ákveðið að vera ekki oftar í
framboði — a. m. k. ekki í bili.
Mun hann vera orðinn þreyttur ó
flokksforystunni — og vicc versa.
Hann er vist eini toppkratinn hér
á landi, sem aldrei fær almenni-
lcgan bitling og hann er eini þing-
maður kratanna, sem ekki fær toll
frjálst áfcngi. (Samtals 15 þing-
menn munu njóta þessara hlunn-
inda: 7 Alþýðuflokksmcnn og 8
Sjálfstæðismenn).
Ymsir kratar hér í kjördæminu
ganga nú með þingmann í magan
um og fylgja því töluverðir verk-
ir. Sigurjón bæjarstjóri í Síglufirði
mun hafa orðið þess áþreifanlega
var, en einnig Jóhann Möller.
Svo sem kunnugt er, gekk all
sögulega til fæðing fjárhagsá-
ætlunar hjá bæjarstjóranum, Sig
urjóni Sæmundssyni, fyrir árið
1965.
Samkvæmt lögum á fjárhags-
áætlun að vera samin og sam-
þykkt fyrir áramót. Að þessu
sinni var febrúar langt liðinn,
þegar bæjarstjóri lagði uppkast
sitt fyrir bæjarráð. Fyrri um-
ræða í bæjarstjórn fór svo ekki
fram fyrr en í byrjun marz-
mánaðar. Við þá umræðu kom í
ljós, að ýmislegt var athugavert
við fjárhagsáætlunina og undir-
búningur hennar flausturslegur
og óvandaður. Samþykkti bæj-
arstjórn Jrví að kjósa fjögurra
manna nefnd til að yfirfara áætl-
unina og freista þess að gera
hana raunhæfari. í nefndinni
náðist ekki samkomulag, þar eð
fulltrúar meirihlutans voru ekki
tilleiðanlegir til að gera þær
breytingar á áætluninni, sem
fulltrúar minnihlutans töldu
nauðsynlegt að gera. T.d. var
skuldalisti utan áætlunar birlur
aftan við hana að upphæð kr.
2.840.000.00. Á þessum lista var
m. a. yfirdráttarskuld við Spari-
sjóð Siglufjarðar að upphæð kr.
700 þús. Þessa upphæð eina
tók nú meirihlutinn og bætti
inn í fjárhagsáætlunina. Fluttu
fulltrúar hans reyndar 1.1 millj.
kr. hækkunartillögu við frum-
varp bæjarstjóra.
Bæjarfulltrúar minnihlutans
gagnrýndu mjög Jæssar aðferð-
ir og flumbrulegu vinnubrögð.
Töldu þeir marga liði áætlun-
arinnar of lága og fjarri raun-
veruleikanum, fulltrúar stjórnar
valda syðra myndu lítið mark
taka á þessu plaggi og sízt af
öllum stjórn Jöfnunarsjóðs sveit
arfélaga.
Af sinni takmarkalausu sjálf-
umgleði hafði bæjarstjóri, Sig-
urjón Sæmundsson, sent upp-
kast sitt að fjárhagsáætluninni
suður til ríkisstjórnar og fleiri
stofnana, áður en liann lagði
það fyrir bæjarráð og bæjar-
stjórn Siglufjarðar. Síðar varð
hann sjálfur neyddur til að
breyta Jiví, eins og að framan
er sagt, en var það þó óburður
enn.
Strax að iokinni afgreiðslu
fjárhagsáætlunar í bæjarstjórn,
fór bæjarsljóri suður og var þar
um margra vikna skeið. Af þeirri
dvöl allri varð harla lítill árang-
ur svo bæjarbúum sé kunnugt.
Framhald á bls. 6.