Mjölnir - 25.10.1966, Blaðsíða 2

ER TRILLUÉTGERÐ ATVEVÍIVLVEGLR ?
Á síöasta íundi bæjarstjórnar
Siglufjaröar var til afgreiöslu
erindi frá Hafliða Guðmunds-
syni, þar sem þess var óskað, að
bærinn iéti smábátaeigendum í
té geymslustað fyrir tuttugu til
fjörutíu báta, og að þeim yrði
gert kleift að setja báta á land,
án mikils tilkostnaðar. í sam-
bandi við afgreiðslu þessa erind-
is spunnust nokkrar orðahnipp-
ingar milli bæjarfulltrúa Alþýðu-
bandalagsins og bæjarfulltrúa
meirihlutans. Héldu Alþýðu-
bandalagsmenn því fram, að bæj
arstjórnin, eða meirihluti henn-
ar, hefði á undanförnum árum
sýnt smábátaútveginum faið
mesta tómlæti, og minntu í því
sambandi á tillögur, sem þeir
hafa flutt í bæjarstjórninni varð
andi bætta aðstöðu til útgerðar,
svo sem tillöguna um kaup á
Drafnarstöðinni og byggingu
verbúða og útgerðarhúsnæðis í
innri-höfninni. Töldu þeir, að
smábátaútvegurinn væri mikils-
verð atvinnugrein, sem ráða-
menn bæjarins yrðu að sýna full
an sóma. Þrátt fyrir lélega að-
stöðu og tómlæti ráðamanna
veitti hún meira fé í bæinn en
ýmis konar annar atvinnurekst-
ur, sem bæjarstjórnin væri allt-
af reiðubúin tii hjálpar við á
ýmsan hátt, svo sem með fyrir-
greiðslu við fjáröflun úr opin-
berum sjóðum.
Fulltrúar Alþýðuflokksins og
Sjálfstæðisflokksins vísuðu ásök-
unum Alþýðubandalagsmanna al
gerlega á bug, sögðu að mála-
leitanir smábátaeigenda hefðu
alltaf fengið góðar undirtektir
hjá bæjarstjórn, en um tillögur
Alþýðubandalagsins væri það
eitt að segja, að þær hefðu ver-
ið óraunhæfar, enda yfirleitt ver-
ið settar fram í áróðursskyni af
ábyrgðarlitlum mönnum.
Þessar orðahnippingar urðu
fréttamanni Mjölnis tilefni til
þess að ganga á fund Hafliða
Guðmundssonar, sem oft hefur
haft forystu um að koma áhuga-
málum smábátaeigenda á fram-
færi, og leggja fyrir hann nokkr-
ar spurningar varðandi smábáta-
útveginn í bænum:
— Telur þú, Hafliði, að bœj-
arstjórnin hafi liaft jákvœða af-
stöðu til smábátaútvegsins und-
anfarin ár?
— Bæjarstjórnin hefur ekkert
skipt sér af þessarri atvinnugrein,
varla virzt vita, að hún væri til,
nema að hún hefur leigt okkur
söltunarpláss. Eg vil þó taka
fram, að mér finnst eins og núna
sé farið að votta eitthvað fyrir
því, að þessu sé veitt athygli.
— Hvers konar aðstöðu vant-
ar smábátaeigendur helzt núna?
— Það vantar aðstöðu til að
taka bátana á land á sæmilega
auðveldan hátt. Það er alveg
nauðsynlegt að hægt sé að taka
bátana á land til hreinsunar og
viðhalds og til geymslu á vet-
urna. Þetta eru orðin dýr tæki,
sem ekki er hægt að eiga upp á
þær spýtur að menn geti ekki
verið sæmilega öruggir um þau,
hvað þá að þau liggi alltaf und-
ir skemmdum.
Þá get ég upplýst það, að hús-
næði það, sem bærinn á og leig-
ir út handa smábátaútgerðinni,
er algerlega ófullnægjandi, og
bryggjan mjög léleg. — Væri
æskilegt, að hún yrði gerð mann-
held fyrir næsta sumar, ef ætl-
unin er að leigja hana út áfram.
Húsnæðið er svo lélegt, að það
er alveg á mörkum, að hægt sé
að salta þar. — Hins vegar má
segja, að tveir aðrir aðilar, Stein
grímur Matthíasson og Henrik-
senbræður, hafi gott húsnæði til
söltunar. En það vantar aðstöðu
fyrir fleiri bátaútvegsmenn til að
salta og verka aflann sjálfir. Eg
held, að með því að verka sjálfir
aflann, mundu þeir fá meira út
úr þessu, ékki sízt með Jjví að
skapa sér nokkra atvinnu þegar
þeir geta ekki verið á sjónum.
— Mundi bœtt aðstaða auka
smúbátaútgerð úr bœnum?
— Eg geri ráð fyrir því. I
þessu sambandi vil ég lil dæm-
is benda á það, að vegna þess
að ekki er hægt að taka bátana
upp, eru menn ragir við að
kaupa stóra og dýra báta, sem
kosta hundruð þúsunda. Átta til
tólf tonna bátar, jafnvel allt að
15 tonn, er sennilega heppileg
stærð fyrir þá, sem stunda þetta
sem aðalatvinnu mikinn hluta
ársins eða eingöngu. Ef góð að-
staða væri fyrir hendi til að taka
upp allt að 15 tonna báta, er lít-
ill vafi á því, að ýmsir fengju
sér stærri báta, sem þýðir meiri
útgerð og meiri afli. Það er ekki
gaman að vita dýran bát á floti
í hvernig veðri sem er, og hafa
að öðru leyti mjög slæma að-
stöðu til að geta haldið honum
W-W-V-W-V-V'V-W-'W v-w
sómasamlega við.
-— Telur þú, að bcejarstjórnin
gœti gert meira en hún gerir til
að hlynna að þessum atvinnu-
vegi?
— Eins og ég sagði áðan,
virðist hún hafa haft litla hug-
mynd um tilveru þessa atvinnu-
vegar, en eitthvað vera að örla
á skilningi á honum núna. Mér
fyndist góð byrjun hjá henni að
fá sér göngutúr Jrarna suður eft-
ir einhvern tíma þegar búið er
að landa, til að sjá, hvað þessar
fleytur koma með. Um leið gæti
hún litið yfir húsið og bryggj-
una, sem bærinn á.
— Það hafa komið fram ýms-
ar tillögur um bœtta aðstöðu til
útgerðar. Haja smábátaeigendur
vinnu vegna aflans, og í gegnum
aukna veltu og viðskipti í bæn-
um.
— Þú lieldur þá, að smúbáta-
útgerðin hafi nokkra þýðingu
sem atvinnuvegur í bænum?
— Það er ekki nokkur vafi á
því, og meiri þýðingu en flestir
gera sér grein fyrir. Sem dæmi
vil ég nefna, að fullorðinn mað-
ur og unglingur, sem hafa stund-
að róðrana vel í sumar, í 4ð/2 til
5 mánuði, eru búnir að leggja
inn hjá okkur afla fyrir 270 þús.
kr. — Einn maður, sem hefur
stundað róðra í hjáverkum, er
búinn að leggja inn afla fyrir 40
þúsund kr. Vinnulaunin við
verkun aflans, t. d. aðgerðina,
sem fer að mestu leyti fram í
þessa áfia skiptir örugglega
milljónum.
— Hvað er svo að segja um
frúdráttinn frá þessu, þann hluta
sem fer í kostnaðinn við útgerð-
ina, ej það er borið saman við
aðra útgerð, t. d. togara eða
stœrri báta?
— Hann er 'hverfandi lítill,
minni en við nokkra aðra út-
gerð. Það er öruggt, að af þeim
verðmætum, sem smábátaútgerð-
in skapar, fara 80—90% í bæ-
inn, í vinnulaun og veltu. Olíu-
og veiðarfærakostnaðar er hverf
andi. Eigendur bátanna dytta að
þeim sjálfir og halda þeim við
að mestu leyti. Og ekki er útgerð
þeirra styrkt af ríkinu. Núna
Framh. á bls. 8.-
sjálfir lagt eitthvað til þeirra
mála?
— Nei, ég held að það sé varla
teljandi. Sannleikurinn er sá, að
sarntök þeirra eru mjög laus, og
þetla erh engir stórlaxar. Þegar
um það hefur verið að ræða, að
þeir hafi þurft að leggja eitthvað
fram sjálfir til að bæta aðstöð-
una, hefur strandað á því, að
þeir hafa ekki haft fé til slíks.
En ég held, að ef bærinn leggði
eitthvað fram til þessa, mundi
liann fá það inn aftur, bæði
beint og óbeint. í þessu sam-
bandi get ég bent á, að okkar
litla fyrirtæki, sem aðeins starf-
ar yfir hásumarið, greiðir nú í
ár 22—23 þús. krónur í útsvör
og aðstöðugjald. Hitt er þó ef-
laust miklu meira, sem kemur
til bæjarins vegna aukinna tekna
þeirra manna, sem fá aukna at-
eftir- og næturvinnu, hefur verið
mörgum góður tekjuauki. Trillu-
afli er uppistaðan í rekstri
tveggja fiskbúða hér í bænum
og atvinnu þeirra manna, sem
hana stunda.
— Hvert lieldur þú að mundi
vera verðmœti trilluaflans hér,
lauslega ágizkað?
— Það er dálítið erfitt að
gizka á það, en sennilega er hægt
að fá nokkurn veginn rétta tölu
með því að leggja í það tíma og
vinnu. Og vitanlega eru áraskipti
að þessu. — Eg mundi gizka á,
að söluverðmæti saltfisksins væri
ekki innan við 5 milljónir króna
nú í ár, mjög varlega reiknað.
Þar fyrir utan er svo hrognkelsa-
aflinn, neyzlufiskurinn, sem seld-
ur er í bæinn, allur kolinn og
ufsinn, og smáfiskur, sem verk-
aður er í skreið. Söluverðmæti
Björg Sl 84 hét i fyrstu Farsæll,
og hefur borið bæði nöfnin með
rentu. Sigurður Jóhannesson bif-
reiðarstjóri keypti hana hingað fró
Hofsósi skömmu eftir 1930 og gerði
hana út af myndarskap í nokkur ór,
en seldi hana siðan til Dalvikur.
Þar var hún gerð út fóein ór, en
1942 keyptu Björn heitinn Skarp-
héðinsson og synir hans hana og
hafa jafnan gert hona út af miklu
harðfylgi og dugnaði.
Hvc marga togarafarma skyldi
þessi litla hoppafleyta vera búin að
flytja að landi i Siglufirði i þau ca.
30 ór, sem hún hefur verið gerð út
héðan? 2000 tonn? 2500 tonn?
3000 tonn? Ef til vill meira?
— Ljósm.: Július Júliusson.
2) — Mjölnir