Mjölnir - 25.10.1966, Blaðsíða 6

Um síðustu mánaðamót tóku Tónskóli Siglufjarðar og Tónlista-
skóli Vísis til starfa í Siglufirði. Segja má, að skólarnir séu nú
betur búnir starfskröftum en nokkru sinni áður, því auk hins vel
menntaða og vinsœla skólastjóra, Gerhards Schmidts, og hins
trausta píanóleikara, frú Guðnýjar Fanndal, starfa nú á vegum
þeirra tveir nýútskrifaðir nemendur eins af frœgustu tónlistarliá-
skólum veraldar, Hochscliule fiir Musik í Leipzig, sem áður hét
Leipziger Konservatorium og telur meðal stofnenda sinna ekki
ófrœgari menn en Mendelsohn og Schumann.
Skólarnir? Þarf tvo músik-
skóla í svona litlum bæ? Ja,
reyndar er bara einn skóli, með
einn skólastjóra og eitt kennara-
lið og einn Oskar Gara til að
redda. Eða eru þeir kannski
tveir? Eru ekki annars tvær
skólanefndir, og tónlistarráð
með aðilum frá Vísi og Lúðra-
sveitinni, kirkjukórnum, og gott
ef ekki líka frá bænum og knatt-
spyrnufélaginu, sem mundi vinna
alla leiki ef það fengi betri völl?
Þetta er annars alltof flókið
til að reyna að skilja það, ef
maður er ekkert við málið rið-
inn. Það er eins og með blaðið
ísafold og Vörður, Skíðafélag
Siglufjarðar — Skíðaborg —
eða Alþýðubandalagið. Frá sjón
armiði hins almenna borgara er
skólinn bara einn. Það er því
ekki nema von, að menn ruglist,
þegar verið er að tala um tvo
skóla, rétt eins og barnið, sem
spurði í sakleysi sínu, þegar það
sá Vilhjálm Þór og Björn Ólafs-
son saman á götu: Hvor er Kóka
og hvor er Kóla? Og hvaða ó-
prestlærður maður getur útskýrt
hvað heilög þrenning er?
Það mætti segja um þennan
skóla svipað og maður einn sagði
um kunningja sinn: Hann er
bæði einfaldur og tvöfaldur. Til
örlítillar skýringar fyrir ókunn-
uga og óinnvígða í skipulagsmál
skólans, skal þess getið, að Tón-
listarskóli Vísis hefur starfað
hér í allmörg ár. Fyrir nokkrum
nýju kennara skólans, hjónanna
Silke Bochert Óskarsson og
Hlyns Óskarssonar, og spyrjum
þau dálítið út úr.
— Hvað hefur þú langt nám
að baki, Hlynur?
— Eg hóf nám í Leipzig 1.
september 1961, og lauk prófi
í vor. Áður hafði ég verið reglu-
legur nemandi hjá Sigursveini
D. Kristinssyni í tvo vetur, og
raunar byrjað áður að leika á
hljóðfæri í Lúðrasveit Siglu-
fjarðar.
— Hver var þín aðalgrein í
skólanum?
— Námið í þessum skóla er
mjög alhliða, og eins fyrir alla
nemendur í veigamiklum atrið-
um, t. d. verða allir að læra
píanóleik, tónlislarsögu, tón-
SILKE B. ÓSKARSSON
fræði, uppeldisfræði, kennslu-
fræði og fleira. Auk föstu náms-
greinanna geta nemendur lært
sem sérstaka grein að leika á eitt
hvert eitt hljóðfæri eða þá söng.
Leitað írétta
tónlistaríólki
árum kom svo Sigursveinn D.
Kristinsson hingað og stofnaði
alþýðuskóla í músik á nýjum
grundvelli. Störfuðu skólarnir
aðskildir nokkur ár, en nú síð-
ustu árin hafa reiturnar ruglast
svo mikið saman, að í reynd,
gagnvart almenningi, hefur ver-
ið um einn skóla að ræða.
o o o
I litlum bæum ríkir alltaf
nokkur forvitni um nýtt fólk,
sem kemur og sezt að. Við leggj-
um því leið okkar á fund hinna
6) — Mjölnir
Mitt aðalhljóðfæri var trompett.
Þá leggjum við sömu spurn-
ingar fyrir frúna.
— Eg byrjaði í skólanum
1960, með söng sein aðalgrein,
og lauk prófi í vor, um leið og
Hlynur. Fyrsta árið vann ég í
verksmiðju með náminu, en það
reyndist of erfitt, og eftir það hef
ég stundað námið eingöngu. Síð
asta veturinn söng ég þó með
óperuflokki með náminu, fékk
til þess leyfi skólans, en nemend-
um er óheimilt að starfa sem
músikantar með náminu, án sér-
staks leyfis.
— En heldur þá ekki skólinn
uppi einhverri opinberri tónlist-
arstarfsemi jyrir áheyrendur ut-
an skólans?
— Jú, hann heldur meðal ann
ars uppi stórri sinfóníuhlj óm-
sveit og söngleikaflokki, sem nem
endur skólans starfa í. Við tók-
um bæði þátt í slíkum uppfærsl-
um á vegum skólans. Þá heldur
skólinn uppi unglingatónleikum
og heldur nemendatónleika.
— Hvað eru margir nemendur
í skólanum?
— Líklega 300-—350 fastir
nemendur, sem stunda reglulegt
nám. Þar að auki eru haldin
námskeið, kvöldskóli og þess
háttar á vegum skólans, þar sem
nemendur skólans kenna gjarna,
og þar sem áhugafólk getur feng
ið tilsögn í einhverjum greinum.
— Eru margir kennarar við
skólann?
— Það eru ekki margir fast-
ráðnir kennarar. Aðal kennslu-
kraftarnir eru menn, sem hafa
önnur störf að aðalatvinnu, t. d.
við söngleikahús eða í hljóm-
sveitum. T. d. kenna við skólann
tónlistarmenn, sem leika í Ge-
wandhaus-hljómsveitinni, sem er
mjög kunn og mikils metin hljóm
sveit, bæði utan og innan Þýzka-
lands.
— Ætli margir íslendingar
hafi stundað nám við þennan
skóla?
— Já, svarar Hlynur. — Þekkt
astir þeirra munu vera Páll ís-
ólfsson, Jón Leifs og Hallgrím-
ur Helgason. Yfirleitt held ég,
að allir, sem til þekkja, séu sam-
mála um, að þessi skóli sé meðal
þeirra beztu í sinni röð, kennsl-
an vönduð og ekkert til sparað
að veita góða tónlistarmenntun.
Eg fæ að sj á prófskírteini
hjónanna. Bæði hafa þau hlotið
h|á
RÆTT VIÐ SILKE OG
HLYN ÓSKARSSON
góðar einkunnir, O'g frúin þó
betri, en Hlynur huggar sig við
það, að þar sem námstími hans
sé styttri og hann hafi framan af
verið dálítið hamlaður vegna
vankunnáttu í málinu, sé ekki
alveg víst að hann sé lakari
helmingurinn.
— Og nú eruð þið komin liér
og farin að starfa að tónlistar-
málum bœjarins.
— Já, svarar Hlynur. — Eg
kenni söng og nótnalestur í
barnaskólanum, söng í gagn-
fræðaskólanum og á blásturs-
hljóðfæri. Konan mín æfir kirkju
kórinn, leikur á kirkjuorgelið
við barnaguðsþjónustur og kenn
ir píanólei'k og söng.
— Hvaða rödd hefur frúin?
— Sópran.
— Mega Siglfirðingar vœnta
þess að heyra þig syngja ein-
hvern tíma í vetur?
— Það er mjög líklegt. Ann-
ars var gerð á mér 'hálsaðgerð
í sumar, hálskirtlarnir voru tekn
ir. En ég held, að ég sé búin að
ná mér nokkurn veginn að fullu
og verði alveg jafngóð.
o o o
Næst spyr ég um fyrirkomulag
námsstyrkja í Austur-Þýzka-
landi. Hlynur fékk 280 marka
námsstyrk á mánuði, sem nægir
þolanlega fyrir uppihaldi, þar
sem hann var útlendingur. Nem-
endum frá vanþróuðu löndunum
eru stundum veittir hærri styrk-
ir, sem nægja einnig fyrir fatn-
aði og eyðslueyri. — Silke hafði
140 marka styrk, sem er lágmark,
ef styrkur er veittur á annað
borð, en ef um er að ræða börn
foreldra með mjög háar tekjur,
er þeim ekki veittur styrkur.
Námið sjálft er þó alltaf ókeyp-
is, engín skóla- né kennslugjöld.
Þá er ýmislegt gert fyrir nemend
ur og félagslíf þeirra, sem ekki
snertir beinlínis námið, m. a. á
tónlistarháskólinn í Leipzig hress
ingarheimili uppi i fjöllum, þar
sem nemendur geta dvalið tíma
og tíma til hressingar og tilbreyt-
ingar.
— Við dvöldum bæði á þessu
heimili, segir Hlynur, — og
reyndar kynntumst við þar fyrst,
en þú skalt nú sleppa því. — En
yfirleitt held ég að megi segja,
að það sé gert mjög mikið fyrir
námsfólk í Austur-Þýzkalandi.
o o o
— Það er mikið talað hér í
sumum blöðum um vöruskort í
Austur-Þýzkalandi. Hefur það
við rök að styðjast?
— Eg held, að það sé ekki rétt
að tala um vöruskort þar. Það
mætti frekar segja, að vörudreif-
ing væri ekki í öllum tilfellum
nógu góð. Þó er til ein og ein
vörutegund, sem erfitt er að fá,
og þá frekast dýrar erlendar vör
ur, en Austur-Þjóðverjar eru tals
vert nákvæmir í meðferð erlends
gjaldeyris, enda hafa þeir ekki
of mikið af honum. En yfirleitt
er nóg af almennum neyzluvarn-
ingi, og nauðsynjar ódýrari en
t. d. hér, ýmis lúxusvarningur
hins vegar dýrari. Að meðaltali
mun fólk ekki þurfa eins mikið
til að lifa á eins og hér. — Vöru-
gæði í sumum flokkum eru minni
en hér, og úrval minna, en um
skort á vörum held ég að ekki
sé hægt að tala með neinum
rétti.
— Hafa átt sér stað miklar
framfarir í Austur-Þýzkalandi
undanfarin ár?
— Já, það hafa orðið þar
mjög miklar breytingar og fram-
farir þessi ár, sem ég hef verið
þar.
o o o
HLYNUR ÓSKARSSON
Eg bið hjónin um samanburð
á verðlagi og kaupgjaldi hér og
í Austur-Þýzkalandi. Það kemur
í ljós, að slíkur saman'burður
gefur ónákvæmar og villandi hug
myndir. Það kemur í Ijós, að
launamunur er þar verulegur.
Lægsta kaup, hjá fólki sem vinn-
ur allra einföldustu og léttustu
störf, t. d. byrjendum í iðnaði,
er sennilega um 350 mörk á mán-
uði, en fer síðan hækkandi, eftir
kunnáttu og ábyrgð í starfi, upp
í tvöfalda til þrefalda þá upp-
hæð. Sennilega er launastiginn al
menn frá ca. 350—900 marka á
mánuði, sem er lægra en hér,
miðað við skráð gengi.
Þegar kemur að athugun þess,
sem fæst fyrir mánaðarkaupið,
verður samanburðurinn enn erf-
iðari. Verðlag á kjöti er svipað
og hér, en mismunandi þó, og
aðrar tegundir mest á boðstólum.
Kartöflur eru hins vegar tíu sinn.
um ódýrari eða meira, og svipað
er að segja um grænmeti og á-
vexti, sem er stór liður í matar-
æði landsmanna og margfalt ó-
dýrara en hér. Hlynur hallast að
því, að fólk þurfi minna að hafa
fyrir því að lifa sæmilegu lífi
þar en hér.
Eg spyr þau um húsnæðismál-
in í Austur-Þýzkalandi.
— Það er mikið gert í þeim
málum, segir Hlynur, — sérstak-
lega í smábæjum og þorpum úti
á landsbyggðinni, til þess að
halda fólki þar. í stórborgunum
eru hins vegar alltaf húsnæðis-
þrengsli, þó mikið sé byggt.
— Það hefði verið óhugsandi,
að við hefðum fengið að búa í
svona stórri íbúð heima, eins og
við búum í hér, segir Silke. —
Húsnæðisyfirvöld hefðu sett hing
að aðra stærri fjölskyldu. — Til
skýringar skal þess getið, að þau
Silke og Hlynur búa tvö ein í
fimm eða sex herbergja íbúð. —
En húsaleigan er líka margfalt
lægri en hér, svo lág, að enginn
þaíf að hafa teljandi áhyggjur
af henni. Maður heyrir stundum
Framlmld á bls. 8.