Ný vikutíðindi - 12.05.1967, Blaðsíða 3

NT VIKUTlÐINDI
a
að ræða þessi mál á opinber-
um vettvangi, „að svo vöxnu
máli“, og óskar eftir því, að
forsvarsmenn Grænmetis-
verzlunarinnar gefi umbeðn-
ar skýringar á sama vett-
vangi.
Sveinn kynnti sér máil
þessi í Kaupmannahöfn frá
sjónarmiði neýtenda og
ræddi einnig við samtök
danskra kartöfluútflytjenda.
Danir flytja út kartöflur
viða um heim, en hafa ekki
orðið varir við einokun nema
á Islandi. Greinilegt er, að
einokunarkerfið gerir gæfu-
rruninn, og hann eigi svo lít-
inn, eins og glöggt kemur
fram við samanburð.
F.o.b.-verð hinna dönsku
kartaflna meira en fjórfald-
ast á leið sinni til íslenzkra
neytenda. Menn skyldu ætla
að flutningskostnaður og toll
ar væru helzta skýringin. En
því fer fjarri. Flutnings- og
uppskipunarkostnaður er um
kr. 1,15 á kílóið. Þegar því
hefur verið bætt við innkaups
verð kartaflanna, þrefaldast
verðið á leiðinni frá bryggju
til neytenda. Tollur er 20 aur
ar á kíló, svo að ekki verður
honum um kennt í þetta
sinn. Söluskattur er 7.5%,
en smásöluálagning 20,16%
á fyrsta flokk, en 22,14% á
2. flokk.
Samkvæmt þeim upplýsing
hm, sem Sveinn fékk frá á-
reiðanlegum heimildum í Dan
mörku, var talið sennilegast,
að innkaupsverð kartaflanna
hefði verið sem svarar 2,62
lsh kr. eða mjög nálægt því.
Enn vantar því veigamiklar
skýringar á hinu háa verði.
Geta má eins kostnaðarlið
ar> sem kunnugt er um. Græn
metisverzlunin tekur 1 kr.
fyrir pökkun og pappírspoka
á hvert Mló. Fróðlegt væri
að fá upplýsingar um það,
hve margar milljónir kílóa
Grænmetisverzlunm hefur
Pakkað þannig inn t.d. á s.l.
ari- En upphæðin er nærri
J^fn há þeirri, sem kostar að
f!ytja kartöflurnar frá Dan-
^nörku og skipa þeim upp.
Verð á 1. fl. kartöflum hér
er kr. 11.30 kg., en á 2. fl.
hr. 9.80. Hér hefur verið
reiknað með 1. fl. verði, enda
ekki vitað, hve mikill hluti
fl. pokrnn, né heldur hvers
Vegna.
I Kaupmannahöfn kostar
hilóið af kartöflum í plastpok
^ni af ýmsum stærðum 65
anra danska, eða 4.04 kr. ísl.
®n þá ber að gæta þess, að
þær eru hreinsaðar, burst-
aðar og þvegnar og sem jafn
astar að stærð. En hér er að-
eins um eina gerð af pokum
að ræða, og verður innihald-
ið ekki skoðað í gegnum þá
fyrir kaupin. Stærðarflokkun
er engin.
Erlendis er lögð áherzla á
að flokka kartöflur eftir sem
jafnastri stærð, enda þurfa
mismunandi stærðir mislanga
suðu.
I Kaupmannahöfn er vissu-
lega hægt að fá ópakkaðar
kartöflur af mismunandi
etærð, eins og Iþær eru í pok-
unum hér, og eru þá að sjálf
sögðu ódýrari en hinar pökk
uðu og flokkuðu. En þá eru
þær flysjaðar, áður en þær
eru soðnar. Islenzkum neyt-
endum er aðeins gefinn kost-
ur á misstórum kartöflum,
rétt eins og hér þekktist
ekki annað en að flysja þær
hráar. En staðreyndin er hið
gagnstæða.
Neytendasamtökin fólu
Rannsóknarstofnun Iðnaðar-
ins að kaupa 3 poka af kart-
öflum og vigta 3 stærstu og
3 smæstu kartöflurnar í
hverjum poka. Var frétta-
mönnum afhent ljósrit af
vottorði stofnunarinnar. Þess
má geta, að fyrir 2 mánuðum
var hægt að fá í Kaupmanna
höfn burstaðar og hreinsaðar
kartöflur, en jafnframt jafn-
ar að stærð, í 5 kg. pokum
sem svarar 15,45 ísl. kr., en
voru liér á sama tíma seldar
hér misstórar á kr. 56,50. —
Þá er hægt að velja ákveðn-
ar stærðir og jafnvel lögun í
Kaupmannahöfn, allt eftir
því, hvemig eigi að notaþær.
Útkoman er því sú, að
kartöflumar, sem hér em á
markaði em a.m.k. þrisvar
sinnum dýrari neytendum en
í Danmörku, en bæði verð-
lagning og þjónusta ber vott
um .furðulegt . virðingarleysi
forsvarsmanna Grænmetis-
verzlunarinnar fyrir viðskipta
vinum sínrnn.
Stjóm Neytendasamtak-
annna samþykkti fyrir all-
löngu að krefjast þess, að
innflutningur og sala á kart-
öflum og öðrum garðávöxt-
um yrði gefin frjáls, og er sú
krafa opinberlega sett fram
nú, um leið og ofangreindar
upplýsingar em birtar.
Einokun þessi á sér engan
tilverurétt í nútíma þjóðfé-
lagi. Hér er ekki aðeins um
daglega neyzluvöm lands-
manna að ræða, heldur og
helzta C-vítamingjafa Islend-
inga.

Kaupsýslutíðindi
Sími 81833.
K0MPAN
Ekki ■' skóla - Skollaleikur - Naust - Ferða-
menn - Baltika
Ekki er talið, að alþingismenn séu allir
alltof vel upplýstir, enda ekki gerðar telj-
andi Krófur inn menntun þeirra, sem sitja
löggjafarsamkunduna.
Einhvem veginn hefur lítill strákur vest
ur á Seltjamamesi. fengið hugmynd um
þetta, en hann heyrðist um daginn orga
hatt: . . .
„Mamma, mamma, ég vil ekld fara í
skóla. Eg ætla að verðia þingmaður!“
— ☆ —
Það er nú komið á daginn,. að mikill
hluti kryddsfldarinnar ,sem héðan var
flutt út á síðastliðnu hausti, er óþverri,
sem ekki er mönnum bjóðandi.
Sfldarútvegsnefnd hefur gert sitt bezta
til að breiða yfir þetta hneyksli og reynt
að halda því fram, að ekki sé um að ræða
nema lítinn hluta sfldarútflutnings lands-
manna.
Svona skollaleikuir er ekld til neins.
Sannleikurinn er sá, að sú sfld, sem göll-
uð var, er kryddsfld, og það, sem alvar-
legra er: stór hluti þeirrar kryddsfldar,
sem við fluttum út á fyrra ári.
Landsmenn eiga kröfu á því að fá að
vita, frá .hvaða söltunarstöðvum þessi
skemmda vara kemur og ber að setja þá,
sem ábyrgir eru, undir lás og slá, eins og
hverja aðra afbrotamenn.
— ☆ —
Fyrir rúmum áratug var billjardstof-
unni á Vesturgötu breytt í veitingahús, og
hlaut greiðasalan nafnið Naust.
Ekkert var til sparað að gera þennan
stað hinn vistlegasta, og varð þetta brátt
hinn vinsælasti greiðasölustaður. Staðinn
sótti ágætt fólk, enda var þar harla nota-
legt.
Nú er svo komið, að þar veður uppi alls
konar lýður og verður að segja, að þessi
ágæti staður hefur sett ótrúlega mikið of-
an á síðustu fimm árum.
Eklri vitum vér gerla, hvort um er að
kenna, að gestgjafaskipti hafa orðið á
þessu tímabili, en hitt er víst, að dyra-
verðir staðarins eiga drjúgan þátt í því
að gera staðinn að því, sem hann er orð-
inn.
Það er undarlegt, að gestgjafi staðar
eins og Naustsins skuli ekki gera sér ljóst
að það þarf menn, sem kimna mannasiði1
til að vera við dymar á staðnum.
Kvartanir út af dyravörðum þessa stað-
ar eru orðnar svo almennar, að tími er
kominn til að forráðamenn hússins athugi
sinn gang. Nú er svo komið, að beztu við-
skiptavinir staðarins eru steinhættir að
koma þar.
— ☆ —
Nú er ferðamannastraumurinn að byrja
og er í því tilefni ekld úr vegi að hnippa
í Ferðaskrifstofu rfldsins, en sú stofnun
mun öðrum fremur hafa með útlendinga,
sem hingað koma, að gera.
Ekki er að leyna því, að Ferðaskrifsof-
an hefur verið fremur flla rekin undanfar-
in ár og hefur hún valdið mörgum ferða-
manninum sárum vonbrigðum vegna sldpu
lagsleysis og annarra vankanta.
Vonandi er, að forráðamenn Ferðaskrif
stofu ríldsins hafi nú loks lært af reynsl-
unni, og að betra lag verði á skipan ferðo-
mála hérlendis í sumar en áður liefur
verið.
— ☆ —
Því virðast engin takmörk sett, hvað
sjónvarpið íslenzka tekur til flutnings.
Kvikmyndin um för Baltiku til suður-
landa er eitthvert ömurlegasta dæmið um
það, hverjar kröfur eru gerðar, þegar efni
er valið til flutnings í sjónvarpinu.
Óhætt er að segja, að þessi stutta ferða-
kvikmynd hafi haft alla þá galla, sem
hægt er að upphugsa. Hún var frámuna-
lega illa tekin, þvogluleg og óinteressant
í alla staði. Jafnvel Þrándur Thoroddsen
gat litlu bjargað með kippingum sínum;
en sá ,sem tónlistina setti í myndina, ætti
að taka sér frí frá störfum.
Til þess svo að kóróna þetta snilldar-
verk var það allt teldð á vitlausum hraða
og kom því myndin út eins og fréttamynd-
ir frá frumbemsku kvikmyndagerðar.
Nei, kæru sjónvarpsmenn, þetta er
ekld hægt.
BÖBKUR.