Ný vikutíðindi - 16.03.1973, Blaðsíða 7

NY VIKUTIÐINDI
7
LÁRÉTT 48 mannsnafn 15 áleiðis
1 ís 49 sónn 16 ill færð
5 póll 50 mjúk 18 hrærði
10 hund 53 angra 20 láð
11 lýkur upp 54 útt. 21 stunda
13 keyrði 55 angrar 23 kvikindanna
14 gras 57 sáðland 24 samhljóðar
16 högg 60 tveir eins 25 slarkaði
17 ös 61 látið 28 leita
19 andi 63 ógæfu 29 hrófli
21 fag 65 pólitíkus 35 þræta
22 spírar 66 eldstæði 36 bjarmi
23 grenjar 37 duftkorns
26 starf 38 skera
27 málmur 39 formóðir
28 lindýr LÓÐRÉTT: 40 vatnadýr
30 ílát 1 skáld 42 óhræsi
31 snaps 2 tíndi 44 samhljóðar
32 veifa 3 sigaði 46 vesælli
33 frumefni 4 ílát 51 kvarta
34 skammst. 6 eldsneyti 52 bjáni
36 hirða um 7 skógardýr 55 for
38 lóð 8 ný 56 sigað
41 nam 9 frumefni 58 flokkur
43 hrellti 10 hús 59 sjór
45 fæðu 12 tæma 62 renn
47 hlössin 13 óvinátta 64 skammst.
KROSSGATAN
kVvvvvvvvvuvvvvvw%^rtn/vwvvvvvvvwwvvvirjvvvvLV\Ar^v\r1^vvvvwwsAr^vvvvvvwwuvvwvwvvwvvvvwvvvv,«
um að hefja skothríð á
Plevne
í aðalstöðvunum í Plevna
beið Osmann Pasha hinn ró-
legasti eftir áhlaupi Rússa.
hánn setti þúsund manna lið
til varnar í hvort virkið, en
dreifði hermönnum sínum á
mið- og austurhluta víglínunn-
ar. Enda þótt hann ætti við
ofurefli liðs að etja, dró hann
5000 manna herlið frá víglín-
unni, og faldi það í hæðunum
suður af Plevna.
— ★ —
Áhlaup Rússa hófst klukk-
an 11 að morgni hins 30. júlí.
Fótgöngulið Shakovskys
sótti fram með brugðna byssu-
stingi til varnarstöðva Tyrkja.
Þegar Rússar sóttu upp hæð-
ina, hófu Tyrkir æðislega
skothríð úr skotgröfum sín-
um, og svo að segja hver ein-
asti maður í fremstu fylkingu
Rússa féll. En samt sem áður
héldu Rússarnir áfram, og hcr-
mennirnir stukku yfir lík fé-
laga sinna. Þeir voru eins og
óstöðvandi flóðbylgja, sem
skall yfir skotgrafir Tyrkja.
Skyndilega dró úr skothríð
Tyrkja. Þegar rússneska flóð-
bylgjan nálgaðist, stukku
Tyrkirnir í ráðaleysi upp úr
skotgröfunum sínum og hörf-
uðu óskipulega yfir í næstu
skotgrafir í varnarlínunni.
Þegar Rússamir sóttu eftir
þeim, mátti heita að Tyrkir
verðust alls ekki, heldur brast
flótti í liðið, og þeir stukku
frá vígvellinum og upp á hæð-
ina og yfir hana.
Þegar Tyrkir flýðu, ráku
Rússar upp siguróp. Þeir
fleygðu frá sér rifflum sínum
og föðmuðust og kysstust í
•ofsakæti yfir þessum auðunna
sigri. En þá birtist efst á hæð-
inni sjálfur Ósmann Pasha.
Um leið og hann lyfti hand-
leggnum, var blásið í herlúð-
ur. Svo æddu hinir „sigruðu“
Tyrkir niður hæðina, studdir
fimm þúsund manna liðinu,
sem Ósmann hafði falið i
hæðunum. Tyrkirnir æptu
„Allah! Allah!“ um leið og
þeir þustu fram.
Rússar reyndu að endurskipu-
leggja lið sitt. Þeim tókst það
ekki, því að Tyrkirnir æddu
yfir þá eins og grenjndi ljón
Þeir Rússanna, sem ekki féllu
strax, lögðu samstundis á
flótta. Tyrkir ráku flóttann
alla leið til upprunalegra
stöðva herja Shakovskys.
Þetta var gífurlegur ósigur
fyrir Rússa, því að átta þús-
und Rússar lágu í valnum.
— ★ —
Þegar Krudener hershöfð-
ingi frétti um þessar ófarir
til Grivitza-vígstöðvanna, fyr-
irskipaði hann þegar í stað,
að nætt skyldi árásinni á virk-
in tvö. Tyrkir hæddu og
spottuðu Rússana, en hermenn
Krudeners létu undan síga.
Þetta hafði verið slæmur
bardagi fyrir Rússa.
Þessi annar sigur Ósmanns
Pasha hafði miklar afleiðing-
ar. Frá hernaðarlegu sjónar-
miði höfðu áhlaup Rússa á
austur- og miðvigstöðvunum
verið stöðvuð með öllu. Rúss-
neska herstjórnin vogaði sér
ekki að stíga feti framar, vit-
andi að hinn ósigrandi her Ós-
manns Pasha var við öllu bú-
inn á hægra armi.
Frá sálfræðilegu sjónarmiði
hafði herforusta Ósmann
Pasha og staðfesta herja hans
vakið furðu og aðdáun manna
í Evrópu og dregið úr hatri
kristinna manna á hundtyrkj-
anum. í Englandi hélt Disraeli
lávarður því sífelt fram, að
árás Rússa á Tyrki væri ekki
annað en ofbeldi og svívirði-
leg kúgun við smáríki, og nú
voru menn farnir að hlusta á
þau orð hans.
En áhrifin af sigrum Ós-
manns Pasha urðu mest heima
í Tyrklandi sjálfu. Aðeins
viku áður voru allar horfur á
því, að ríkið myndi liðast í
sundúr. En sigrar Ósmanns
veittu þjóðinni nýtt líf og
nýtt þrek, og hún öðlaðist
stolt sitt og heiður á nýjan
leik.
Jafnvel soldáninn, Abudl
amid, sem var mesta mann-
leysa, kom nú fram sem nýr
maður. Hann kom úr kvenna-
búri sínu og fylkti þjóðinni i
heilagt stríð. í trúaræði og
þjóðernishroka gáfu þúsundir
ungra manna sig fram til her-
þjónustu.
Abdu1 Hamid sæmdi Ós-
mann Pasha æðstu heiðurs-
merkjum Tyrklands, og tók
Ósmanr þeirri sæmd frammi
fyrir öllu liði sínu. Þegar at-
höfninni var lokið sneri Ós-
mann sér að her sínum.
„Þakka ykkur fyrir, piltar.
Heiðursmerkið, sem ég nú ber,
er y.kkar að réttu lagi.“
Hann sagði síðan hermönn-
unum sínum frá því, að or-
ustunni um Plevna væri enn
ekki lokið, og öruggt væri að
Rússarnir myndu koma aftur
með margfalt lið .... Hann
sagði að Rússar hefðu meiri
þörf fyrir Plevna heldur en
sjálfan Miklagarð. Þetta var
hörð ræða, en menn hans
hlýddu á orð foringjans, og
létu sér hvergi bregða.
Ósmann vissi að hann var
í hörðu stríði við tímann, en
samt sem áður lét hann gera
mikið virki suður af Plevna
andspænis þorpinu Krishnin.
Þessi þrjú virki, Krishnin og
Grivitza, áttu að vera lykill-
inn að vörnum hans á þriggja
kílómetra langri víglínu.
— ★ —
f september voru Rússar
reiðubúnir að hefja aftur
orrustuna um Plevna. Þeir
höfðu dregið að sér 100 þús-
und manna rússneskt herlið,
sem stutt var tíu þúsund
manna rúmensku herliði.
í Plevna hafði Ósmann
sáfriáð • 'saman 40 ‘ ‘ þúsund
manna liði, og hann beið
átekta. Hann gerði sér grein
fyrir því, að ekki var til einn
einasti hemaðarfræðingur i
Evrópu, sem taldi að Ósmann
hefði nokkurn minnsta mögu-
leika á að hrinda árás Rússa.
En engrar hræðslu gætti í
hjarta Ósmanns. Hann taldi
sig geta unnið bardagann sem
framundan var, og hann var
staðráðinn í að vinna.
Ósmann gerði sér vonir um
sigra, vegna þess að hafði tek-
ið eftir sérkennilegum galla í
sóknarkerfi Rússa. Rússnesku
hershhöfðingjarnir sendu aldr-
ei varalið sitt fram til orrustu
á meðan hún stóð sem hæst,
einmitt þegar það hefði komið
að mestu gagni. Þeir biðu allt-
af fram á síðustu stundu, þar
til bardaginn var að mestu bú-
inn, en þá sendu þeir fram
hersveitir óþreyttra hermanna
til að berjast. Ósmann var
staðráðinn að færa sér þennan
galla i nyt.
Heima í Pétursborg til-
kynnti Alexander keisari áður
en hann lagði af stað til
Plevna: „Við verðum að her-
taka Plevna.“
Keisarinn ákvað að styrkja
hermenn sína í baráttunni
með því að vera viðstaddur,
þegar her hans byrjaði árás-
ina miklu á Tyrki við Plevna
Það var ákveðið að yfirhers-
höfðingi Rússa, Nikulás stór-
hertogi, skyldi stjórna árás-
inni.
í herforingjaráði stórhertog-
ans voru allir færustu herfor-
ingjar Rússa, svo sem Zotoff,
Krilloff; Imeretinsky og Sko-
belefí. Sá síðastnefndi var
þeirra færastur. Hann var 34
ára að aldri, og var yngsti
hershöfðinginn í Rússaher,
sem hvað eftir annað hafði
sýnt hreysti og dugnað sem
herforingi. Hann var alltaf í
fylkingarbrjósti í bardögum.
Hann var á sama hátt og Ós-
mann Pasha elskaður og dáð
ur af hermönnum sínum.
Klukkan sex að morgni hins
6. september hófu 444 rúss-
neskar fallbyssur ægilega
skothríð á varnarstöðvar
Tyrkja.
Ósmann brá skjótt við,
flutti alla menn sína úr virkj-
unum og skotgröfunum og lét
þá leita skjóls á hæðunum.
Jafnskjótt og rússnesku skot-
hríðinni linnti seridi hánn
menn sína í skyndi til virkj-
. arina og , slrotgrafanna aftur,
og lét þá byggja upp það,
sem fallbyssukúlur Rússa
höfðu eyðilagt. Þegar Rússar
hófu skothríð á ný, flutti hann
menn sína aftur í burtu.
í fjóra daga héldu Rússar
áfram þessari ferlegu skothríð
á varnarstöðvar Tyrkja við
Plevna. Meira en 30 þúsund
fallbyssukúlum var skotið á
stöðvar Tyrkja. Ósmann naut
ekki svefns né hvíldar, en lét
það ekki á sig fá og beið þess
að áhlaupið yrði hafið.
Hann hafði mestar áhyggjur
út af varnarlínu sinni í suðri.
Hinn hvíti einkennisbúningur
og hvíti hestur Skobeleffs
hafði sézt á hæðunum fyrir
Kreshnin-virkið. Ósmann bar
mikla virðingu fyrir Skobeleff,
og hann vissi að hinn ungi
hershöfðingi Rússa var bæði
kænn og djarfur.
Undir lok fjórða dagsins,
sem skothríðin stóð, brá
Ósmann sér til yfirmanns
Kreshin - virkisins, Takir
Pasha.
„Virki yðar,“ sagði Ósmann,
„er lykillinn að Plevna. Hvað
sem það kostar, skuluð þér
halda kyrru fyrir hér.“
„í nafni Allh,“ svaraði
Takir, „mun ég ekki fara
héðan lifandi, því heiti ég.“
— * —
Hin mikla sókn Rússa hófst
11. september.
Herir þeirra Zotoff og
Krioffs sóttu fram á norð-
vesturarmi varna Ósmanns. í
hvorum hernum voru tíu þús-
und menn, og hvoru um sig
Framh. á bls. 4

BitlDCE-
ÞÁTTIIR
Suður gefur.
ur á hættu. —
þannig:
- Norður-Suð-
Spilin liggja
Norður:
A D 7 4
V G 10 8 7
♦ Á K G 7
♦ 10 4
Vestur: Austur:
A 10 852 A 9 3
V 3 2 V Á 6 5
♦ 9542 ♦ D 10 6 3
*K85 ♦ 7 6 3 2
Suður:
♦ Á K G 6
V K D 9 4
♦ 8
♦ Á D G 9
Suður spilar hálfslemm í
hjarta Vestur og Austur
sögðu altlaf pass.
Útspil- Tígul 2.
Suður tók tígulslaginn í
borði og spilaði hjarta G. Þeg-
ar hann stóð, kom lágt hjarta
frá blindi.
Austur tók á Á og spilaði
trompi
„Ég þakka fyrir hjálpina,“
sagði Suður vinsamlega. „Nú
þarf ég að gizka rétt á, hvar
lauf K liggur, og þá kem ég
sögninni heilli í höfn.“
Ef Suður áleit að lauf K
væri hjá Vestri, gat hann tek-
ið spaðaslagina og þar með
kastað laufspili úr borði. Síð-
an var hægt að spila lauf Á
og svínað D.
í raun spilaðist þetta spil
þannig, að Suður taldi að
Austur hefði lauf K. Hann
kom blindi inn á spaða D,
spilaði lauf 10 og gaf hana,
svo að Vestlur fékk á K.
Spilið fór sorglega illa í
höndum Suðurs, því auðvelt
var að vinna það, hvort sem
laufa K lá hjá Austri eða
Vestri.
Suður átti að byrja á að
taka Á og K í tígli, kasta
laufi af hendi og trompa tígul
með h]arta D. Svo á hann að
spila lágu hjarta undir 7
blinds. Ef Austur gefur,
trompar Suður síðasta tígul-
inn með hjarta K og spilar
hjarta 9 undir 10 blinds.
Austur tekur slaginn og
spilar laufi. Suður tekur með
Á, spilar spaða og tekur með
D í blindi. Svo tekur hann
tvo hjartaslagi í borði og kast-
ar síðustu laufspilunum af
hendi. Loks tekur hann rest-
ina á spaðann heima og vinn-
ur slemmuna án þess að þurfa
nokkurn tíma að svína.