Nýi tíminn - 15.01.1947, Blaðsíða 7

Miðvikudagur 15. jan. 1947
NÍI TlMINN
AlþýðuOokkuriim kafnar iilbisii ui víostri stjóm
Framh. af 1. síðu.
vegna var og eðlilegt að
reynd yrði þessi lelð til stjóm
armyndunar.
Sósíalistaflokkurinn skrif-
aði því 2. des- 1946 bréf til
þessara tveggja flokka og
lagði þar til að teknar væru
upp samningaumleitanir milli
því að leysa nefndina upp.
< Studdi Hermann Jónasson
það. En fulltrúar Alþýðufl-
og Eysteinn Jónsson lögðust
á móti. Var ákveðið að nefnd-
i in skyldi fara að starfa, en
það gerði hún auðvitað ekki
— Liggur nærri að álykta að
nefndinni hafi verið haldið
K„ , sem yfirskyni til -þess að hafa
þessara þnggja flokka umL, .. , * , , ,
... , , . ' atyllu til þess að standa a
stjornarmyndun þeirra ogl ... ,, .. : ...
, - ,, , , 1 moti akvorðunum um tilraun
iagði í brefi smu aherzlu a
að hraðað yrði starfi þessu-
Framsókn og Alþýðuflokk-
urinn samþykktu að hefja
,,óformlegar umræður" og út-
nefndu fulltrúa. Framsókn,
Hermann Jónasson og Stein-
grím Steinþórsson. Alþýðu-
flokkurinn, Gylfa Þ. Gíslason
og Stefán Jóh. Stefánsson.
Frá hálfu Sósíalistaflokks-
ins voru Einar Olgeirsson og
Sigfús Sigurhjartarson.
6. des- var ákveðið á fundi
þessarar samtalsnefndar að
spyrja flokkana hvort þeir
vildu ræða myndun stjórnar
þessara þriggja flokka á
grundvelli þess að Framsókn,
sem stærsti flokkurinn hefði
forustu um stjómarmyndun.
Lýsti Framsókn því yfir að
hún gerði kröfu til slíks sem
stærsti flokkurinn- Fulltrúar
Sósíalistaflokksins lýstu því
yfir fyrir flokksins hönd að
þeir álíta þetta eðlilegt og
teldu að formaður flokksins,
Hermann Jónasson, ætti að
mynda þá stjórn. Fulltrúar
Alþýðufl. kváðust þurfa að
bera þetta undir þingflokk-
mn og kvaðust ekki líta ájflokksins að Sósialistafl. og
það sem sjalfsagt að stærsti|
flokkurinn myndaði stjórn. *
7. des. svaraði Alþýðufl.
þessu með því að hann væri
ekki reiðubúinn á þessu stigi
til vinstri stjórnarmyndunar.
9. og 10. des. voru haldnir
2 fundir í samtalsnefndurn
þessarra þriggja ilokka um
stefnuskráratriði. Stefán Jó-
hann fékkst þá eigi til kvöld-
funda og næstu daga gerðist
að kalla má ókleift að fá
hann á fundi.
16- des. náðist saman fund-
ur. Hermann Jónasson lagði
þá til að Sósíalistaflokkurinn
og Alþýðuflokkurinn reyndu
að koma sér saman um stjórn
arforustu og kvaðst myndi
leggja fyrir flokksfund hjá
sér hvort fallizt yrði á þá
forustu- Fulltrúar þessara
flokka féllust á að reyna
þetta.
Eftir þetta varð æ erfiðara
að fá Stefán Jóhann til funda
um mál þetta. Eftir að Einar
Olgeirsson hafði árangurs-
laust reynt að fá hann á fund
hvað eftir annað, boðaði Ein-
ar fund í nefndinni á gaml-
ársdag, þótt Stefán kvæðist
ekki geta mætt.
Allir hinir nefndarmenn
voru mættir.
Buðu þá fulltrúar Sósíalista
að slá neinu föstu um það
hvaða flokki eða hvaða
manni væri falið að mynda
stjórn, sízt meðan 12 manna
nefndin væri starfandi- —
Fulltrúar Sósíalistaflokksins
lögðu þá áherzlu á að með
því að ná ekki samkomulagi
um þetta atriði milli þessara
'Þriggja flokka væri eyðilagt
tækfæri þeirra til þess að
ráða því hver fyrst gerði til-
r.aun til stjómarmyndunar,
ef 12 manna nefndin væri
leyst upp.
Þannig hindraði Alþýðu-
flokkurinn að þessir þrír
Alþýðuflokkurinn hefðu þann
hátt á um samkomulag um
hvaða maður hefði stjórnar-
forustu, að annar flokkurinn
tilnefndi mann úr hinum.
Kvaðst Sósíalistaflokkurinn
fyrir sitt leyti myndu til-
nefna Kjartan Ólafsson, bæj-
arfulltrúa, Hafnarfirði, ef Al-
þýðuflokkurinn kysi frekar
að Alþýðuflokksmaður væri
forsætisráðherra vinstri
stjórnar. Einnig bauð flokkur
inn samkomulag um sjöunda
mann í ríkisstjóm, er allir
þrír þingflokkamir kæmu sér
saman um. Með till. til drátt-
arlns sem orðinn var á þess-
um samningum. krafðist Sós ■
íalistaflokkurinn svars í síð-
asta lagi 3. janúar. Staðfesti
flokkurinn þetta tilboð síðan
flokkar réði því, hver fyrst- bréflega
ur gerði tilraun til stjórnar- Þingflokkur Alþýðuflokks-
mynduna'i. i ins svaraði 3. janúar og al-
Þár sem Alþýðuflokkurinn ' gerlega neitandi.
bai við tilraun 12 mannaj Þannig neitaði AÍþýðufl.
nefndarinnar, sem tórði þá' að einn kunnasti og velmetn-
enn, lagði Sósíalistaflokkur-
inn til að þessir þrír flokkar
sameinuðust um að láta hana
hætta störfum, svo hún væri
ekki til fyrirstöðu- Tók Her-
mann Jónasson undir þá til-
lögu.
8 des. var haldinn fundur
í 12. manna nefndinni
Hreyfði Sósíalístaflokkurinn
asti Alþýðuflokksmaður lands
ins gerði tilraun til að mynd.a
vinstri stjórn.
Þar sem Alþýðuflokkurinn
reyndi að bera fyrir sig
stjórnarmyndunartilraunir
Ólafs Thors líkt og áður
stjómarmyndunartilraunir 12
manna nefndarinnar, svo og
tilnefningaraðferðina, sneri
Sósíalistaflokkurinn sér beint
til Kjartans Ólafssonar með
eftirfarandi yfirlýsingu:
„Herra bæjarfulltrúi Kjartan
Ólafsson, Hafnarfirði.
Hér með leyfum vér oss að til-
kynna yður að þingflokkur Sósí-
alisíaflokksins hefur samþykkt
að styðja yður sem forsætisráð-
herra og þar með annan fulltrúa
Alþýðuflokksins í 6 manna ríkis-
stjórn Framsóknar, Alþýðuflokks
! ins og Sósialistaflokksins, að því
■ tilskildu að samkomulag náist
j um málefnasamning. Teljum vér
j eðlilegt að þér, áður en aðrar til-
' raunir til stjómarmyndunar eru
gerðar, en sú, sem nú stendur
yfir, lýstuð því yfir við for-
seta íslands, að þér væruð reiðu-
búinn til þess að gera tilraun til
slíkrar stjórnarmyndunar einnig
með skírskotun til þess, sem
komið hefur fram í samtalsnefnd
um þessara flofeka.
Virðingarfyllst
F. h. Sameiningarflokks alþýðu
— Sósíalistaflokksins.
Einar Olgeirsson"
1 Samtímis tilkynntu fulltrú-
ar Framsóknar Kjartani að
þeir myndu leggja til við
flokkinn að samþykkja hann
?em forsœtisráðherra og var
sú samþykkt talin viss■
Ef Alþýðuflokkurinn eða 5
þingmenn hans, vildu heita
Kjartani stuðning gat Kjart-
an, sem átti víst fylgi Sósíal-
istaflokksins og 12 Framsókn
arþingmanna< því snúið sér
til forseta og farið fram á í
nafni meirihluta Alþingis að
gera tilraun til stjórnarmynd-
unar þessara þriggja flokka
— og var þá öruggt að tilraun
til myndunar vinstri stjórnar
yrði gerð strax á eftir tilraun
Ólafs Thors.
En Stefán Jóhann hindraði
að kallaður vœri saman mið-
stjórnarfundur í Alþýðufl•
fyrr en 9. jan., þegar Ólafwr
Thors hafði gefizt upp ng
forseti falið Stefáni Jóhanni
að mynda stjóm!
Á miðstjórnarfundi þessum
hafnaði svo Alþýðuflokkur-
inn tilboðinu um Kjartan Ól-
afsson sem forsætisráðherra
Og með því að hafna ósk
Kjartans Ólafssonar um að
hann fengi stuðning flokks-
ins til þess að mynda vinstri
stjórn og samþykkja ákvörð-
un um að Stefán Jóhann tæki
að sér myndun stjórnar, sem
vitanlegt var að myndi verðt
hægri . stjórn, hindraði for-
usta Alþýðuflokksins endan-
lega möguleika á myndun
vinstri stjofnar óg sdnnaði ó-
rœkilega fjandskap sinn við
slíka stjórnarmyndun, sem
reynt hafði verið að dylja
með undanibrögðum í heilan
mánuð ■
Tók Alþýðuflokkurinn
þar með á sig ábyrgðina
á því að ekki tókst að
mynda vinstri stjórn nú,
svo nauðsynlegt sem það
hefði verið.
Kjör sj«-
manna
Framhald af 2. síðu.
til 100 milljónir. Það er bví
bert orðið að sjómenn verða
nú að taka í taumana og
segja þessum herrum fyrir
verkum. Það nær ekki nokk-
urri átt, að fáeinir ábyrgðar
lausir heildsalar láti greipar
sópa um vasa þeirra, sem
afla gjaldeyris fyrir þjóðina-
Skyldleiki meirihluta Alþing
is og heildsalanna er svo ber,
að hver getur séð sem sjón
hefur. Það væri freistandi að
ræða frekar um þessi mál, en
þess er ekki kostur nú, en
þess skal geta að enn er eftir
að sækja það fé, sem vantar
til að bæta aðstöðu sjómanna
í ýmsum verstöðvum lands-
Bandarfsk
hálfnýlenda? 1
Framhald af 4. síðu. ij
hjákvæmilegar afleiðingar af*'
því- ísland og Danimo.rk éruh-
v ðurkennd sem Bandamanná
þjóðir; en án minnsta tillits
til hinna ágætu þjóðfélags-
hátta okkar eða réttar okkar
til að búa við frið, hafa
Bandaríkjamenn hernumið
hluta af íslenzku og dönski*
landi. Þarna var veruleg á-
stæða t-vl mótmœla fró skáldi,
sem eins og Amulf Överland -
hefur stundum yndi af að í-
klæðast, ef ekki sverði Karls
tólfta, þá hatti og kápu
Björnstjerne Bjömsons.
Þegar Överland hrópar
„Til baráttu11 og vill deyja
með vopn í höndum, þá nær
ins, og ekki er ótrúlegt, að reiði hans ekki til auðvalds-
sjómenn gætu sagt hinu háallandanna í vestri, heldur Ráð
Alþmgi, hvert það ætti að stjórnarríkjanna. Þetta skáld
leita. Aldrei hefur verið sem eitt sinn var sósíalistískf
meiri þörf á því, að sjómenn telur sér enga hættu stafa
létu til sín taka í þjóðmál- af atómsprengjum Banda-
um. Þingmenn ráfa stefnu- ríkjanna, heldur af hinu sósí-
og áhugalausir um sali Al- alistíska kerfi Ráðstjórnar-
þingis og koma sér ekki sam- ríkjanna. Hann hefur öðlazt
an um neina ábyrga stjómar þann staðgóða pólitíska skiln
stefnu. Það er því tímabært, ing að „þjóðfélagshættir okk-
að þessir menn, ef þeir ekki ar eru eðlilegastir“, en hann--
vilja segja af sér, sem væri segir að vísu ekkert um það
bezta lausnin, fengju sér ráð- með hvaða mælikvarða hann
gjafa og tækju þá úr röðum mælir þjóðfélagsihættina, né
sjómanna. verkamanna og hvernig hann gerir út urn
bænda; með því og því einu hvort eðlileiki þeirra sé mik
er hægt að firra þjóðina því Ui eða lítill.
böli sem nú er stefnt til. | Ræða Arnulfs Överlands í
Þingið vantar nýtt og ráðhúsi Stokkhólmsborgar
hreint blóð í stað fjölmargra J Var ekki skynsamleg, hana
hinna gömlu þingmanna, sem skorti bæði háttvísí og rök-
virðast orðið líta á sjálfa sig
sem sjálfsagða erfðagripi á
þingi þjóðarinnar, en sem
hafa slitnað úr sambandi við
þjóðarsálina áhugamál henn-
ar, atvinnuvegi og þarfir og
starfa. því ekki samkvæmt
hagsmunum hennar og vilja-
I. G.
Innflutningur minka
Framh. af 1. síðu
ir frá Kanada, voru keyptir á
loðdýraræktarbúi V estur-íslend-
ingsins Skúla Benjamínssonar
Winnipeg, sem kunnur er fyrir
þekkingu sína á loðdýrarækt
rænt samhengi, en ef til vdll
gerði hún þó eitthvert gagm
Hún sýndi okkur að minnsta
kosti, hversu mjög ýmsir
menntamenn, sem í æsku
sinni döðruðu við róttækar*
skoðanir, hata nú Ráðstjórn-
arríkin. Þeim finnst Ráð-
stjórnarríkin hafa svikið sigf
þótt það séu í rauninni þeir
sjálfir sem hafa svikið- Og.
nú er sérhver ræðustóll gerð
ur að virkþ og þaðan berjast
þeir gegn hinum nýja heimi;
sem grænkar og grær, þráttí
í j fyrir hrifningu þeirra af nor^
rænum þjóðfélagshóttum,
sem fela í sér arðrán ocf
Dýr úr búi hans hafa oft vakið stéttamun, en sjó sem betur
á sér athygli á loðdýrasýningum
þarn» vestra. Skúli hefur látið
fer nokkum veginn fyrir
skáldunum, meðan þau erti
mjög góðar vonir í ljós, varðandi j bpm í taumi.
(Land og Folk, 8 des.
---------------- ---- . .— — ■ * r..'
framtið þeirra minka-ai-
brigða, sem L. R. í. hefur nú
keypt. Þessir minkar eru marg
ir mjög dýrmætir; verð einstakra
dýra var allt írá 75 dollurum
upp í 500 dollara.
Engin tök eru á því að gefa
hér nákvæma lýsingu á mink-
um þessum; en mörg afbrigðin
eru nýkomin fram við kynblönd
un og stökkbreytingar (mutation
ir), og slíkir minkar eru mjög
dýrmætir bæði vegna þess, að
skinnin eru einkar sérkennileg
og fögur og eins vegna þess að
þau eru mjög sjaldgæf.
Það er álit þeirra, sem kunn-
ugir eru þessum málum, að allar
aðstæður til miqkaræktar séu
Hér
3i
einkar góðar hér á landi.
gefst mikið af allskonar fiskihefí
við mjög vægu verði samanborio

við onnur 'lönd, en slíkt fóðuf
hentar einmitt bezt
ræktar.
tii minka-
’l
Hér er um athyglisverða til-
raun að ræða til að halda í hörf
inu með í?lenakh loðdýrarækt,
sem sökum markaðserfiðleika
hefur dregið mjög saman á síð-
ari árum. Með kaupum á þéssura
afbrigðum er verið að veita uýlj*-
blóði í minkastofn þann, seriii
fyrir er í landinu og auka hanji
að íjölbreytni, en á slíku hefur
einmitt verið mikil þörf'.
ri ■ ■ ’ iljí 'V