Nýi tíminn - 16.11.1961, Blaðsíða 12

4
NÝI TÍMINN
Fimmtudaginn 16. nóvember 1961 — 6. tölublað.
„Sagiiameistariim Sturla”, ný
bók eítir Gunnar Benediktsson
„Sagnameistarinn Sturla“ nefn-
ist ný bók eftir Gunnar Bene-
diktsson rithiifund. Koni hún út
í gær hjá Bókaútgáfu Meiming-
arsjóðs.
Bókin fjallar um Sturlu Þórð-
arson hinn mikla sagnaritara
sem uppi var 1214—1284.
Efni bókarinnar, sem er rúm-
ar 200 bls. að stærð, skiptist í
inngangskafla: Kvnni á förnum
vegi, og þrjá meginkafla; 1.
Æskumaðurinn. 2. Höfðinginn.
3. Skáld og sagnameistari.
„Sagnameistarinn Sturla“ er
einskonar framhald tveggja
fyrrj bóka Gunnars Benedikts-
sonar um bjóðlíf á Sturlunga-
öld: ísland hefur jarl. nokkrir
örlagaþættir SturJungaaldar (útg.
19,64) og Snorri skáld í Reyk-
holti, leikmaður krefur kunnar
heimiJdir (útg. 1957).
í inngangskafla segir höfund-
ur m.a.: „Hin miltla trú á hlut-
lægni Sturlu í ritun sinni hefur
um sumt truflað réttan skilning
á mönnum og málefnum samtíð-
ar hans, og er Snorri frændi
hans þar nærtækasta dæmið.
Svo sem rit Sturlu eru lykill-
inn að kynnum við höfundinn
svo er þekking á höfundinum
og frásagnarmáta hans ekkj s'ð-
ur lýkiJl að réttum skilningi á
ritunum. Sturla er viðurkenndur
einn af öndvegishöfundum sinn-
ar tiðar. En minna hefur verið
hirt um að grafast fyrir um rit-
hofundareinkenni hans. Og það
er af því að fyrst og fremst hef-
ur verið litið á gildi hans sem
hlutlægs ritara sagnfræðilegra
staðreynda. Menn lúka upp ein-
um munni um það, að hann hafi
verið mótfallinn ásælni norska
konungsvaldsins. En hvergi hef-
ur verið sögð saga þeirrar bar-
áttu, á hvern hátt hún var háð
og hver urðu endalok bennar.
Sturla hefur I sannÍSika sagt
verið næsta sviplítil persóna í
sagnritun íslendinga. Persónu
þessari hef ég kynnzt i leit að
öðrum persónuin í ritum hans.
Og það er ein hin sérkennileg-
asta persóna, sem ég hef kynnzt,
Gunnar Benediktsson
hið fjölbreytilegasta sambland af
hetjulund og litiJþægni, djúp-
hygJi o.g hjátrú, þurri fræði-
mennsku og dramatísku hug-
myndaflugi og rit'snilld. Tilgang-
ur þessa rits er að beina öðrum
á leið til hinna sömu kynna.“
Hvað verður gert
við líaiis Eroll?
BONN — Ambassador Vestur-
Þýzkalands í Moskvu, Hans
KroJl, hefur verið kallaður til
Bonn vegna þess að hann hafði
lýst fylgi við vissar tillögur um
lausn Berlínardeilunnar. Aden-
auer ræddi við Kroll i dag.
Ekkert er vitað hvort Kroll
verður sviptur embætti, en viss-
ir stjórnaraðilar í Bonn hafa
krafizt þess.
| Starrinn kom sem laumu-
| farþegi með Brúarfossi
Það cr höndin á Kristjáni Jóhannssyní, bifreið arstjóra hjá Eimskip, sem umlykur starrann,
sem scgir frá hér að neðan. (Ljósm. Þjóðv.).
Þegar Brúarfoss lagðist að
bryggju hér í Reykjavík í
fyrradag var byrjað að skipa
upp farminum. Þegar farið
var að hreyfa tunnur á dekki
sást inn á milli tunnanna lít-
ill og vesældarlegur fugl.
Góðir menn við höfnina tóku
fuglinn í fóstur og hlúðu að
honum og síðan var hann
sendur í skoðun til Finns
Guðmundssonar fuglafræð-
ings.
Er fréttamaður blaðsins
hringdi til skrifstofu Náttúru-
gripasafnsins var Finnur fjar-
verandi og leysti Kristján
Geirmundsson úr spurningum
varðahdi fuglinn.
KSi'Stjáp sagði að fuglinn
væri starri. Starrar hafa ver-
ið aigengir hér undanfarin ár
og koma þeir á haustin og
íara aftur á vorin, nema hvað
vitað er að þeir hafi gerCsér
hreiður í Hornafirði að und-
anförnu. Þegar fuglatalning
fór fram hér í Reykjavík um
síðustu áramót voru taldir
hér 200 starrar og héldu þeir
sig einkum í görðum í grennd
við Sóleyjargötu og Fríkirkju-
veg. Ekki er vitað til að
starrar hafi orpið í Reykja-
vík.
Kristján taldi sennilegt að
starrinn hefði komið um borð
í Brúarfoss er hann var á
siglingu um Norðursjóinn, því
það mun vera mjög al-
gengt að fuglai’, sem eru á
leið frá Norðurlöndum suður
á bóginn, villst af leið og
setjist aðframkomnir á skip,
sem sigla þar um slóðir.
Starri er venjulegur spör-
fugl skyldari hrafni en þresti.
Auk starrans koma hingað á
haustin og fara að vori grá-
þröstur, svartþröstur og silki-
toppur.
Kristján sagði að starrinn
væri nú óðum að hressast eft-
ir volkið og líklegt að honum
yrði sleppt.
Starrinn spókar sig í glugga
í verkstjóraherbergi við
höfnina.
Formaöur LIU vill þá vexti
er ííúkuðust íyrir viðreisn

því sanngirni að sjómenn tækju
að nokkru levti þátt í þessum
tiJkostnaðarauka með bví að fall-
ast á .eðlilegar1 breytingar á kjör-
um sínum. Las formaður i þessu
sambandi rekstursáætlun um
rekstur vélbáta má!i sínu til
stuðnings. jafnframt öðrum upp-
Iýsingum um þessi efni.
Þá skýrði formaður frá því,
ao enn neiuu eKKi leKizt
ingar um síldarverð, nema á
bræðslusíld. Kvað nú þá nauð-
sjm við blasa, að skipuð yrði
verðlagsnefnd fiskkaupenda og
útvegsmanna með hlutlausum
oddaaðila með úrskurðarvaldi.
Togaramálin
Þá vék Sverrir Júlíusson að
hinum geigvænlega aflabresti
togaranna og hinum sérstæðu
vandamálum þeirrar greinar
sjávarútvegsins. Kvað hann
fundinn þurfa að taka afstöðu
til þeirra, og því yrði að treysta,
að þessi vandi yrði leystur sem
f.yrst, og því fyrr sem það væri
gert, því betra.
vilsfa
Lámámba
r
Sverrir Júliusson, formaður L
ÍÚ, hélt raeðu í byrjun 22. að-
alfundur LfÚ, sem hófst nýlega
i Tjarnarkaffi. í ræðu sinni
ræddi Sverrir m.a. um vaxtamál
sjávarútvegsins og lýsti yfir
þeirri skoðun sinni að vextir af
rekstrarlánum útgerðarinnar,
sem nú erú 7 og 714%, yrðu að
lækka niður í 5 og 514%, eða
niður í það sama og var fyrir
viðreisn og að aðrir vextir af
stofnlánum útgerðarinnar lækk-
uðu niður í það sama og var
fyrir viðreisn. Einnig bar hann
fram ósk um það að lán til
skipakaupa verði vcitt til 20
ára. Sverrir sagði ennfremur að
bankafróður maður hefði tjáð
sér að ástæðulaust væri fyrir
Seðiabankann að taka meira en
314% vexti vegna áhættunnar
sem hann hefði af afurðaiánum.
Vonbrigði með lánaflokk
Þá ræddi formaður ákvörðun
ríkisstjórnarinnar í jan. s.l. að
opna sérstakan lánaflokk í
1 Stofnlánadeild sjávarútvegsins
við Seðlabankann í þágu útvegs-
ins. Rakti hann afskipti stjórnar
LÍÚ af þeim málum og taldi, að
þar hafi ekki verið gætt sem
skyldi að láta fulltrúa útvegsins
hafa aðstöðu til afskipta af
framkvæmd þessara mála og
hafi hún valdið útvegsmönnum
vonbrigðum.
Kjör sjómanna á síld-
veiðum of góð
Síðan vék Sverrir Júlíusson
að hinum gagnkvæma skilningi,
sem lengst af hafi ríkt milli út-
vegsmanna og sjómanna. Hann
kvað það nú við blasa, að hin
dýru og fullkomnu tæki, sem
tekin hafa verið í notkun nú
undanfarið í æ ríkara mæli, væri
svo þungur greiðslúbaggi á út-
gerðinni, að hún gæti ekki und-
ir risið með óbrevttum sjó-
marinakjörum, þótt vel veiddist
eins og s.l. sumar. Hinsvegar
hefðu kjör sjómanna stórbatn-
að við tilkomu þessara tækja
vegna aukins afla og væri það
NEW YORK 14/11 — Sérstök
nefnd Sameinuðu þjóðanna, sem
skipuð var til að rannsaka morð-
ið á Lumumba, þjóðarleiðtoga
og forsætisráðhcrra Kongó-
manna, hefur nú skilað skýrslu
um athuganir sínar. Segir þar
að belgískir liðsforingjar hafi
framið morðið á Lumumba sam-
kvæmt fyrirskipun Tshombes og
að honum viðstöddum.
í skýrslu nefndarinnar segir að
Lumumba hafi verið myrtur
samkvæmt fyrirframgerðri áætl-
un. Tveir belgiskir liðsforingjar,
Huyghe og Gat, framkvæmdu
þetta ódæðisverk.
9 Sovézkur hag-
fræðiprófessos
í heinisóhn
Kunnur sovézkur hagfræð-
ingur, prófessor Vassilíj Vas-
jútín, kom hingað til lands sl.
sunnudag.
Vasjútín er sérffæðingur í
áætlunarhagfræði og kennir
við háskóla í Moskvu. Hann
kemur hingað á vegum MÍR
og mun dveljast hér í viku-
tíma eða svo.
Dag skal að kveldi lofa nefn-
ist nýjasta skáldsaga Elínborg-
ar Lárusdóttur og gefUr Norðri
bókina út á sjötugsafmæli henn-
ar, sem var 12. nóvember.
Dag skal að kveldi lofa er
framhald sögunnar Sól í hádeg-
isstað, sem kom út í fvrra. Sög-
ur þessar eiga að gerast á 17.
öld. Þessi síðari bók er 290 bls.
Þetta er 23. bók Elínborgar Lár-
usdóttur, fyrsta bók hennar, Sög-
ur, kom út 1935.