Landneminn - 01.02.1948, Blaðsíða 13
af því að hann er meðlimur í Anti-
coffein h/f.
Og mörg er móðirin, sem myndi
taka sárt að sjá blessaðan sakleys-
mgjann sinn steypa í sig bleksvörtu
haffi í bollatali, en hún gefur hon-
um aur fyrir coca-cola, sen, inni-
heldur svipað coffeinsmagn og með-
alsterkt kaffi. Ekki er heldur langt
síðan eitt morgunblaðanna birti neð-
anívarsmynd af yngsta flugfar-
þega yfir Atlantshaí, hampandi
stórri flösku af coea-cola.
★
Kaffið verður varla slegið út héð-
an af, enda orðið svo samtvinnað
eðli t. d. íslendinga, að sveitarsælu-
höfundar láta bjargþrota bóndana
brjótast yfir ófæra heiði frá svelt-
andi börnum til harðbrjósta kaup-
manns, til þess að reyna að snúa
út þó ekki væri nema það allra
lífsnauðsynlegasta fyrir jólin: kaffi
og sykur, sína ögnina af hvoru. Og
í útvarpsfrásögn nýlega er lvst svað-
ilför á sjó úr kaupstað fyrir 50
árum. En er báturinn tók að sökkva
hentu menn ölluin varningi útbyrð-
is nema kaffiögninni og svo auð-
vitað brennivínstárinu.
Ymislegt er }>að í áhrifum cof-
feins, sem gerir það svo vinsælt
sem raun ber vitni um. — Fyrst
og fremst eru það hin örfandi áhrif
á taugakerfið og þá sér í lagi heil-
ann. Menn reka úr sér svefninn á
morgnana með kaffibolla og eflir
þunga máltíð vinnur kaffisopinn
móti sleninu, sem af meltingunni
stafar. Auk þess örfar coffein hug-
renningatengsl og eykur hugmynda-
llugið og hafa ýmsir andans menn
notað sér þetta, t. d. Balsac, sem not-
aði sér þetta svo rækilega, að það
varð það síðasta sem hann yfirleilt
notaði sér í þessu lífi. Þessi áhrif
gera menn, en þó einkum konur,
málliðugri þannig, að kaffikerling
hlýtur um leið að vera kjaftakerl-
ing að áliti flestra.
Auðveldara þykir að læra utan-
bókar undir áhrifum coffeins, hlut-
ur, sem námsfólk þekkir.
Auk þess hefur coffein þau áhrif
á þverrákaða vöðva, að vinnukraft-
ur þeirra eykst og þreytutilfinning
minnkar. Öndun verður tíðari og
þvagmyndun eykst af meðalcoffein-
skammti og æðar þenjast út;en þetta
síðasta veldur því að coffein er golt
höfuðverkjarmeðal með því að það
víkkar æðarnar til heilans og veld-
ur því aukinni blóðsókn til hans.
20—30 cg. skammtar valda létt-
um skjálfta og 1 gr. ( ca. 10 kaffi-
bollar) gefa skjálfta og lélt delirí-
um. Af mjög stórum skömmtum fá
menn krampa.
Það er með coffein eins og svo
mörg nautnalyf, að menn geta ekki
komið sér saman um hvort hófleg
notkun þess sé skaðleg. Eitt er þó
nokkurn veginn víst, að meðal
nautnalvfja er coffein einna mein-
lausast.
Og mörg eru þau augnablik í bar-
áttu mannkynsins við sljóleikann,
}>ar sem coffein kemur til hjálpar.
Stefán Haraldsson.
Sýrustungumynd eftir Valtý Pctursson, (sjd bls. 16).
LANDNEMINN 13