Landneminn - 01.10.1948, Síða 9

Afþví ég er nýkominn af Fylkingar-
þinginu á Akureyri langar mig að grípa
tækifærið og þakka ykkur öllum sem ég
liitti þar fyrir ánægjulega samveru. Til-
tölulega fá ykkar lögðu það á sig að
ávarpa mig samkvæmt skírnarvottorði i
lieilu líki, enda hæpinn lúxus. Maður
sem ég vil ekki nefna ætlaði að vera
fyndinn og sagðist liata þýzk blótsyrði
og íslenzk mannanöfn því þau kláruðust
ekki nema maður vaknaði snemma. Þetta
var annars greindur maður, liann er hætt-
ur að vera fyndinn.
Þingið var sosum ágælt — snaggara-
leg samkoma, ekki satt; nema hvað stjórn-
arpressa staðarins sneri lítillega uppá sig
i virðingarskyni við einn rauðan fána.
Hitt þótti mér vænt um, að þegar við
snerum heim liafði Guðmundur jaki ger-
samlega týnt móðurmálinu nema tveim-
ur orðum: ógleymanleg máltið. Kunnugir
draga af þessu inikilvægar ályktanir um
móttökurnar á Akureyri.
★
Vinur minn Kristján skáld frá Djúpn-
læk flutti þarna æsingaræðu einsog prest-
ur í stuði, sagði málæði og skriffinnsku
norður. og niður; — út, út til fólksins,
út að njóta fegurðarinnar, útá sjó að
drepa þorsk, uppí sveit að búa.
Hann Kristján — ekki finnst mér
undur þó hárin rísi á manninum yfir
ástandinu; ískyggileg prósenttala lands-
manna framfleytir sér á óuppbyggilegum
skriftum, fólk hættir hópum saman við
kartöfluupptöku og aflífun fiska og fer
til Reykjavíkur að sleikja frímerki, pikka
á ritvél, skrifa. Fyrrverandi gjaldeyris-
skaparar, sömuleiðis grónir sauðbændur,
fara síðan með fyrrverandi konu sína, nti
frú, í Gamla cða Austurbæjarbíó að sjá
heimsfrægar stelpugæsir kysstar af öll-
um þeim kynferðisofstopa sem franskir
eða amerískir leikarar geta framleitt opin-
berlega, en Tíminn einn blaða birtir ljós-
mvnd af kynláusum kveðjukossi tveggja
gangnaforingja lengst uppá íslenzkum af-
rétti.
— Nú er það kallað ófínt að vera
bóndi, bráðum verður dónalegt að gera
ærlegt handtak, sagði skáldið. Lengi hef
ég haft grun um að Kristján væri glúr-
inn á pörtum, hví í veröldinni liggur mað-
urinn á þessu? — Þegar syndin grasser-
ar fullmikið í höfuðstaðnum gallast setu-
lið frelsarans í stríð og marsérar útúr
kastalanum niðrá Lækjartorg spilandi á
gítar og lemjandi stóra trommu tilað
snuða djöfulinn um sirka eina sál, og í
voðalegu gjaldeyrishraki, sérdeilis á stór-
hátíðum, vaða kannski generálar skrif-
finnskunnar uppað míkrófóni og trollara-
karlar og síldarstrákar heita hetjur liafs-
ins sem duga þótt þeir drepist — en
samt er fínna að vera stjóri og gefa út
númeraðar auglýsingar og meiren hundr-
aðþúsund bækur með flestum stóru stöf-
unum, líka stóru r.
★
Kristján er fljótur að skrifa, einsog
ég þegar ég skrifa ekki í Landnemann,
en báðir til samans náum við ekki
skömmtunarstjóranum og hann cr líka í
útvarpinu svo við erum alveg vonlausir,
að minnsta kosti ég. Elís er vondur, en
aukþess hefur málæði landsmanna fram-
kallað alvarlega andarteppu hjá Kristjáni
og ég vil hann fari tafarlaust til la'knis
að fá sér eitthvað við þessu.
Það gengur glimrandi að kenna Is-
lendingum að ganga fósturjörðina ber-
lappaðir í botnlausum skóm. Kartöflu-
leysi, smjörleysi og húsnæðisleysi eru ut-
anaðlærðar kúnstir. Heyrist kannski nokk-
ur kjaftur kvarta? — nei ég held nú
síður, þetta eru smámunir fyrir okkur
stórveldi andans þó allt sé hér úr skorð-
um gengið ef Bjarni Ben flytur inn trúða
eða maður í Prag meiðist á fæti.
Talfæri landsmanna þurfa þó haldbetri
aflgjafa en utanrikisráðherra íslands og
einn haltan Tékka og til allrar guðs-
lukku cigum við nóg af vandamálum,
stöðugum, sumum eilífum, upplögðum til
að ræða, halda fundi um, samþykkja eitt-
hvað um, og málið jafnóleyst eftirá.
★
Áfengið tildæmis; hér má varla halda
smápartí svo ekki sé heilt dúsín af kven-
félögum rokið á fund að gera samþykkt
í málinu. íslenzkar konur hafa alveg ó-
trúlega treneringu í að gera samþykktir
og stöku sinnum með árangri: einn
þingmaður vildi fara að brugga í fyrra
og sagði fólk hætta þá að drekka brenni-
vín, sama sagði héraðslæknir nokkur; en
þá söng ógurlega í tálknum kvenfólksins,
pósthólf Alþingis tútnaði út af mótmæl-
unum, útvarpið birti þau — og stutti mað-
urinn að vestan sem dreymdi um ölið
varð að láta sig dreynia áfram.
Kvenfólkið var vel að þessum sigri
komið, en liann er líka sá einasti.
Drykkjuskapurinn er hrikalegt vandamál.
Atvinnubyttur og amatörar, börn og gam-
almenni drekka svartadauða og deyja i
trássi við einrómasamþykktir allra
kvenfélaga. Utlendingar krossa sig and-
spænis svínaríinu, um daginn sat tíu-tólf
ára strákur niðrá aðaltúristahóteli lands-
ins einn við horð með hálfa viskýflösku
og glas fyrir framan sig, liann passar
þetta fyrir pabba sinn, sem er stjörnufull-
ur að drekka við næsta borð. Þannig
endalaust.
★
Ástandið er rosalegt vægastsagt og ég
vorkenni engum að fá það út umræðulítið
að hér sé skandali á ferðum, en allt fer
í snakkfundi og samþykktir og ekkert er
gert — jú, uppgjafaalkóhólistafélag er
stofnað tilað dreifa kröftunum enn meira
meðan rónarnir stunda túkallaslátt óáreitt-
ir og lögreglan í Reykjavík spekúlerar
í nýjum kjallara. Það er svo demókratískt
að leysa vandann með handauppréttingu
ef enginn nennir að slita sér út á að-
gerðum.
Ótal dæmi önnur má nefna þarsem
málþófið gerir útaf við framtakið og
umræðurnar skapa vandamálunum eilífan
tilverurétt. Svo langt er gengið uð íhalds-
menn vesturí bæ eru farnir að hugsa og
líða tilheyrandi þjáningar ef Gunnar í
ísafold fer rétt með; samanher Land-
vörn. Mikill er andskotinn þegar sjálf-
stæðismenn við Faxaflóa eru farnir að
hugsa og það svo stíft að þá verkjar i
höfuðið.
★
Aumingja Kristján frá Djúpalæk, öllu
sem hann lætur útúr sér er samstundi-
Framhald á 17. sííht.
LANDNEMINN 9