Landneminn - 15.08.1955, Blaðsíða 12

.1 . ST ALIM:
Æskan og vísindin
— t)r ræðu á þingi Sambands ungra kommúnista 16. maí 1928 —
Félagar, fyrir höndum er hið stórkost-
lega verkefni að endurreisa allan þjóðar-
búskap okkar. Á svlði landbúnaðarins
verðum við að leggja grundvöll að sam-
hæfðrl þjóðnýttrl stórframleiðslu. Ykkur
er eflaust kunnugt um ávarp félaga Molo-
toffs sem birtist i dag þess efnis, að ráð-
stjórnln hafl færzt í fang hið mlkllfeng-
lega verkefni að sameina hin smáu og
dreifðu hændabýli í samyrkjubú og ætll
sér að byggja ný og stór riklsbú til að
íramleiða korn. Ef þessu verkefnl verður
ekki komlð í framkvæmd, er ómögulegt að
vænta varanlegra og stórstígra framfara.
Á sama tíma og ráðstjórnin styðst við
iðnað, sem rekinn er með stórframlelðslu-
sniði, styðst hún i landbúnaði við smá og
dreifð bændabýli, sem framleiða vörur að-
eins að hálfu leyti og hafa mikiu mlnna
kom aflögu en fyrir styrjöldina, þótt flat-
armál ræktaðs lands sé stærra en fyrlr
stríð. Þetta getur valdið alls konar örðug-
leikum við forðasöfnun korns í framtíð-
inni. Til að flrra okkur vandræðum, verð-
um við í alvöiru að skipuleggja félagslega
rekna stórframleiðslu i jarðyrkju. En tll
þess að skipuleggja stórbú, verðum við
að hafa þekkingu i landbúnaðarvísindum.
Og þekking útheimtir nám. Ennþá eigum
við skammarlega fáa menn, sem hafa þekk-
ingu á landbúnaðarvísindum. Þess vegna
þurfum við að þjálfa nýja, unga forystu-
krafta íyrir hlna nýju félagslega reknu
jarðynkju.
1 iðnaðinum er ástandið miklu betra. Þó
stendur skortur á forystukröítum i vegi
fyrir framförum elnnig þar. Það næglr að
minna á Shakhty-málið til að sktlja,
hversu aðkallandi það er að þjálfa nýja
forystukrafta handa hinum sósialistíska
iðnaði. Auðvitað höfum við á að skipa
gömlum sérfræðingum í byggingariðnaðl.
En í fyrsta lagl eru þeir mjög fáir, i öðru
lagl er þeim ekki umhugað að byggja upp
nýjan iðnað, í þrlðja lagi eru margir, sem
hafa ekki skilning á hinu mnýju verkefn-
um, og í fjórða lagi er stór hluti þeirra
að þvi kominn að hætta störfum fyrir
aldurs sakir. TIl þess að koma þessum
málum i gott horf, verðum við á skömmum
tima að þjálfa nýtt forystulið sérfræð-
inga úr röðum verkalýðsstéttarlnnar.
kommúnista og landssambands ung-komm-
unista.
Við höfum nóg af fólki, sem hefur löng-
un tll að byggja og leiðbeina vlð upp-
byggingarstörí bæði i iandbúnaðl og iðn-
aði. En við höfum á að skipa skammar-
lega íáum mönnum, sem vita hvernig á að
byggja og stjórna. Fávlzka okkar á þessu
svlði er nærri takmarkalaus. Það íyrir-
ílnnst meira að segja fólk meðal okkar,
sem er relðubúið að bera i bætifiáka fyrir
þekkingarskort okkar. Séirtu ólæs og
óskrifandi og hreykinn af fákunnáttunni,
ert þú „sannur" verkamaður og verð-
skuldar heiður og virðingu. En hafl þér
tekizt að krafla þig út úr vanþekkingunni,
iæra að lesa og skrifa og itllelnka þér vís-
indalega þekkingu, ert þú annarlegur
fugl, sem hefur „sagt skilið við fjöldann",
hætt að vera verkamaður.
Ég álít, að okkur geti ekki orðlð neitt
ágengt fyrr en við höfum afmáð þennan
menningarskort og búrahátt, þessa menn-
ingarfjandsamlegu afstöðu til visinda og
menntamanna. Verkalýðsstéttin getur ekki
orðið raunveruleg ráðastétt landsins, nema
hennl takist að vinna bug á menningar-
skorti sínum, skapa sina eigin mennta-
stétt, ná tökum á visindunum og læra að
stjórna efnahagsiegum og vísindalegum
starfsgrelnum.
Okkur verður að skiijast, féiagar, að
baráttuaðstæðurnar í dag eru ekkl þær
sömu og á tímum borgarastyrjaldarinn-
ar. Á dögum borgarastyrjaldarinnar gát-
um við náð virkjum úr höndum óvinanna
með skyndiáhlaupl, dirfsku, þori eða ridd-
araárásum. í dag, við aðstæður friðsam-
legrar efnahagsuppbyggingar, gerir ridd-
araliðsárás aðeins ógagn. Hugrekki og þor
er jafnmikil þörf fyrir og fyrr. En hug-
rekki og þor fleyta okkur ekki langt fram
á leið. Til þess að slgrast á óvinunum
núna, verðum við að vita, hvernig byggja
á upp iðnað, landbúnað, samgöngukerfi
og viðskiptakerfi; og vlð verðum umfram
allt að hverfa frá hinni drambsömu og
þóttafullu afstöðu til viðskiptalífsins.
Til þess að geta byggt, verðum við að
hafa þekkingu og tök á visindum. Og
þekklng krefst náms. Við verðum að nema
af elnbeitni og þolinmæði. Við verðum
að læra af öilum, jafnt óvinum okkar sem
vinum, og þó sérstaklega óvinum okkar.
Við verðum að bita á jaxlinn og nema;
við megum ekki óttast það, þótt óvinir
okkar kunni að hiæja að okkur, að
heimsku okkar og fákunnáttu.
Andspænis okkur stendur virki. Þetta
virki eru vísindln, með sínum fjölmörgu
visindagreinum. Við verðum fyrir alla
muni að taka þetta virki. Það er æskan
okkar, sem verður að ná þessu virki, ef
hún ætlar að byggja upp nýtt þjóðlíf, ef
hana langar til að verða sannur arftaki
hinna gömlu varðmanna.
Við getum ekki einskorðað olckur vlð að
þjálfa kommúnistíska forystukrafta al-
mennt, bolsévistíska forystukrafta al-
mennt, fólk, sem getur talað mikið um
ekki neltt. Viðvanlngsháttur og sýndar-
kunnátta eru okkur nú fjötur um fót. Við
þörfnumst bolsévistískra sérfræðinga í
málmiðnaði, vefnaði, eldsneytlsiðnaðl,
efnaiðnaði, landbúnaði, samgöngum, verzi-
un, bókhaldi og íjölda annarra starfs-
greina.
Við þörfnumst nú herskara — hundraða
og þúsunda nýrra bolsévistískra forystu-
krafta, sem geta orðið afburðamenn hver
í sinni grein. Bregðist þetta, er tilgangs-
laust að hugsa sér örarl þróun hlnnar
sósíalistisku uppbyggingar í landi okkar.
Bregðist þetta, er fráleltt að okkur takist
að ná eða að komast fram úr hlnum há-
þróuðu auðvaldslöndum.
Við verðum að Jiafa vald á vfsindunum,
við verðum að þjálfa nýja forystukrafta
skipaða boisévistískum scrfræðingum á
öllum sviðum, við verðum að neina, nema
og nema af einbeitni. Það er verkefnið
núna.
Fjöidaátak byltingarsinnaðrar æsku til
öflunar vísindalegrar þekkingar — það er
það, sem við þörfnumst núna, félagar.
H. 1. þýddi.
Leiðrétíing
Kona af húnvetnskum ættum hefur
skrifað Landnemanum og vakið athygli á
þvi, að brigður séu bornar á það, að
Vatnsenda-Rósa sé höfundur vísunnar
I*ó að kali lieitur hvcr . . .
1 bréfinu segir:
„í bókinni Sagnaþættir úr llúnaþingi
(fsafoldarprentsm., 1941) eftlr Theodór
Arnbjörnsson eru færðar sönnur á, að
annar sé höfundurinn. Vísan er úr ijóða-
bréfl, sem kallast Vetrarkvíði, er Sigurð-
ur Ólafsson í Katadal á Vatnsnesi i Húna-
vatnssýslu sendi konu sinni Þorbjörgu
Halldórsdóttur, þegar hún var í betrun-
arhússvinnu í Danmörk, en hún var dæmd
fyrir grun um vitorð í morði Frlðriks
sonar sins á Natani Ketilssyni. En Frið-
rik var tekinn af lífl 1830.
I»ó að kali heitur hver . . . er 24. vísan
i Vetrarkvíða, 25. vísan — Vcrði sjórinn
vcllandi . . . hefur einnlg verið elgnuð
Vatnsenda-Rósu.
Á bls. 79—84 I Sagnaþættlr úr Húna-
þingi er nánar frá kvæðlnu sagt og enn-
fremur i formálanum, sem er eftir Arnór
Sigurjónsson, á bls. 12—13."
12 LANDNEMINN