Árbók VFÍ - 01.01.1989, Blaðsíða 201

Blönduvirkjun 199
Tafla 2 Nokkrar afkastatölur.
Aðkomugöng
25 m2
þóleiít
Borun (bm/vél/t) 65
Hleðsla (kg/mann/t) 41
Útmokstur (fm3/t) 89
Ásprautun (m3/t) 4
Sveiflugöng Frárennslisgöng
23 m2 36 m2
þóleiít þóleiít dílabas;
63 72 86
35 35 104
79 98 125
5 7 7
3.2 Styrkingar
Jarðfræðilegar aðstæður við Blöndu eru þannig að víða stendur bergið ekki örugglega án styrk-
ingar. Bergið er smábrotið og var það því víðast styrkt með sprautusteypu. Þar sem búast mátti
við hreyfingum um sprungufleti t.d. vegna þenjanlegs leirs var sprautusteypan bent með
stálnálum. Notuð voru 80 kg af stálnálum í m3, sem er um 1% af rúmmáli.
Bergboltar voru notaðir til styrkingar á lagskiptu setbergi en lítið annars staðar nema í lofti
stöðvarhúshellisins. Steinsteypa var talsvert notuð. Fyrstu 12 m í aðkomugöngunum voru
steyptir, en meginhluti steypunnar fór til varanlegrar styrkingar í frárennslisgöngunum utan
við sográsir. Steinsteypa hentar illa sem vinnustyrking. Tafla 3 sýnir áætlaða styrkingu, borið
saman við raunverulega styrkingu.
Frávik frá áætluðu magni varð verulegt. Magn sprautusteypu í heild nærri tvöfaldaðist, en
bergboltun varð aðeins um þriðjungur áætlunar. Ein megin ástæða fyrir aukinni notkun sprautu-
steypu var að kerfisbundin ásprautun var ákveðin sem hluti af vinnslulotunni og var steypu
sprautað á bergið eftir hverja sprengingu.
Breyttar og auknar styrkingar og breytt vinnsla vegna styrkinga leiddi til kostnaðarauka. Af
heildarkostnaði við gerð aðkomuganganna var graftrarkostnaðurinn 62%, en styrkinga-
kostnaðurinn 38%. Ekki er talinn með kostnaður við gerð akbrautar. Styrkingakostnaður varð
hlutfallslega hærri í frárennslisgöngunum eða nærri jafnhár graftrarkostnaði. Þar munar mest
um miklar styrkingar utan við sográsir. Heildarkostnaður við alla styrkingu neðanjarðar-
virkisins varð tvöfalt meiri en áætlað var.
Tafla 3 Styrkingar.
Sprautusteypa m3
" m/ stálnálum m3
Bergboltar:
innsteyptir stk
innspenntir stk
Steinsteypa m3
Áætlað magn Raunverulegt magn
860 1.700 2.560 3.162 1.530 4.692
3.700 930 4.630 1.440 56 1.496
80 743
4 Rannsóknir á byggingarstigi
Áður en bygging Blönduvirkjunar hófst var í raun lítið vitað um suma eiginleika bergsins, t.d.
vinnslueiginleika. Þrátt l'yrir umfangsmiklar forrannsóknir sem gáfu t.d. allgóða mynd af
jarðfræði svæðisins skorti á reynslu og gögn varðandi ýmsa þætti sem ráða hönnun og vinnslu.
Vegna þessa var ráðist í all umfangsmiklar rannsóknir á byggingarstigi, bæði vegna fram-
kvæmdanna við Blöndu, en einnig vegna síðari verkefna.