Árbók VFÍ - 01.01.1992, Blaðsíða 82
80 Árbók VFÍ 1990/91
hröðum skrefum. Markaðsverð hlutabréfa sem skráð eru á hlutabréfamarkaði nam um 31
mia.kr. í fyrra, sem svarar til um 9% af landsframleiðslu. Til samanburðar má nefna að árið
1987 nam verðmæti slíkra hlutabréfa einungis 3,2 mia.kr. Viðskipti með hlutabréf námu 5,7
mia.kr. í fyrra. Þar af nanr útgáfa nýrra bréfa 3,6 mia.kr. og viðskipti með eldri bréf þar með
2,1 mia.kr. Hlutabréfamarkaðurinn einkenndist af því að eftirspum var langt umfram framboð.
Þetta hafði í för með sér að markaðsverð bréfa hækkaði verulega.
2.6 Ríkisfjármál
Bráðabirgðatölur um afkomu A-hluta ríkissjóðs á árinu 1990 bentu til þess að tekjuhallinn
hefði verið um 4,5 mia.kr., sem svarar til rúmlega 1,3% af áætlaðri landsframleiðslu (335,9
mia.kr.) og 4,8% af áætluðum tekjum ríkissjóðs. Þetta er töluvert betri tekjuafkoma en á árinu
1989. Þá var tekjuhallinn 2,0% af landsframleiðslu og um 7,6% af tekjum. Tekjur ríkissjóðs
reyndust 92,5 mia.kr. á árinu 1990 eða um 3,5 mia.kr. umfram tekjuáætlun. Jafnframt urðu
útgjöld ríkissjóðs 96,9 mia.kr., eða um 3,5 mia.kr. umfram fyrri gjaldaáætlun.
í Alþingiskosningabaráttunni í lok apríl 1991 voru útreiknaðar tölur unr halla á ríkisrekstri
dregnar í efa og sigurvegarar kosninganna fullyrtu að viðskilnaður fráfarandi ríkisstjórnar í
ríkisfjármálum hefði verið miklu lakari. Ekki verður fjallað nánar um það hér.
2.7 Tekjur, verölag og kaupmáttur
Víðtækir kjarasamningar á almenna vinnumarkaðinum voru undirritaðir í febrúar í fyrra.
Þáverandi ríkisstjóm greiddi fyrir gerð þeirra með aðgerðum, einkum á sviði skattamála,
félagsmála og verðlagsmála. Ríkissjóður samdi samhliða við BSBR um sömu launabreytingar
og á almenna vinnumarkaðinum.
Að öllu samanlögðu benda áætlanir Þjóðhagsstofnunarinnar til að atvinnutekjur á mann hafi
hækkað um rúmlega 10% á árinu.
Á árinu 1990 var vísitala framfærslukostnaðar að meðaltali 14,8% hærri en árið áður. Þetta
er minnsta hækkun vísitölunnar milli ársmeðaltala síðan 1972. Reiknað frá upphafi til loka árs-
ins er hækkun framfærsluvísitölunnar mun minni eða 7,3%. Vísitala byggingarkostnaðar
hækkaði um 17,8% milli ársmeðaltala 1989 og 1990, en um 8,9% frá upphafi til loka árs.
Þegar öllu er til haga haldið er talið að ráðstöfunartekjur heimilanna í heild hafi hækkað um
11% (en það svarar til 10% á mann). Kaupmáttur ráðstöfunartekna á mann telst hafa dregist
saman um 4%.
Mynd 1 Kaupmáttur atvinnutekna og þjóÖartekna á mann
1980-1991.
2.8 Atvinnuástand
Samkvæmt upplýsingum frá Hag-
stofu íslands jókst vinnuaflsnotk-
un milli áranna 1980 og 1988 um
2,4% á ári að meðaltali. Á sama
tíma jókst mannfjöldinn á vinnu-
aldri, 15-64 ára, um 1,5% á ári að
meðaltali. Islendingum fjölgaði á
sama tíma um 1,1% á ári að jafn-
aði. Þessar tölur sýna glöggt
aukna atvinnuþátttöku umfram
fjölgun landsmanna á tímabilinu.
Bráðabirgðatölur fyrir árin