Bændablaðið - 01.04.1989, Blaðsíða 10

M HEYSKAP? ER RÚLLUBINDINGIN BYLTING í ÍSLENSKUM HEYSKAP? ER RÚL
gefa rúllubagga kjósa samt a
tlr koma alfario í staðinn fyrir
halaá (þurrheysverkunlna og ekkert bendir tll þess að þessl nýja tœkni eigi eftl
gömlu aðferðirnar.
L
Wm f
fyrir hverjum þegar bilanir eiga sér staö, ef til
vill á annatfma.
Magnús Sigsteinsson ráöunautur hjá
Búnaöarfélagi íslands sagöi aö f þessum efn-
um væri nauðsynlegt fyrir bændur aö skoða
dæmiö til enda, áður en þeir fjárfestu f dýrum
búnaði. Vandinn væri aö eldri byggingar
hentuöu misjafnlega vel en oft væri hægt að
koma viö ódýrum lausnum. Lang ódýrasta
lausnin væri að nota rúllugreip á ámoksturs-
tæki en þau væru til á flestum sveitabæjum.
Á þann hátt væri hægt að stafla böggunum á
sumrin og einnig taka þá á vetrum og flytja í
gripahús. Hann sagði að oftast væri mögulegt
aö brjóta stærri dyr á Qós- og hlöðuveggi og
þaö væri engin frágangssök aö fara meö rúll-
ur á milli húsa á traktorsgálganum þótt fara
yröi út og rúllunni sfðan stungið inn um dyr
eða gat á vegg gripahússins þar sem mætti
skera hana niður og flytja eftir fóðurgöngum
á vagni eða með öðrum tiltækum búnaöi.
Magnús taldi einnig auðvelt að geyma
innpakkaðar rúllur úti ef þær væru staðsettar
þar sem snjór næöi ekki að safnast að þeim í
stórum stil og vel væri búiö um þær. Plast og
nót ætti þá að breiöa yfir rúilustæðuna. Að-
spurður taldi Magnús þaö ekki vænlegan kost
aö setja rafmagnstalíur eða hlaupaketti í
hlöður. Eldri hlööur bæru þó oftast slfkan
búnað en hann væri dýr meðal annars vegna
þess að einfasa rafmagn er á flestum sveita-
bæjum og rafmótorar fyrir einfasa straum eru
mikið dýrari en fyrir þriggja fasa rafmagn.
Tæknin nýtist ekki
Vegna aðstæðna f mörgum gripahúsum
kemur ný tækni, sem komin er á markað, fyr-
ir flutning, losum og fóðrum úr rúlluböggun
illa að notum. Afrúllarar eru tæki sem vinda
heyrúllurnar niður. Þeir eru bæöi til stað-
bundnir og festir á dráttarvél. Einnig eru til
matarar sem festir eru við dráttarvél. Þeir
vinda rúlluna niður og skammta af henni f
fóðurrennu sem ekið er meðfram. Þessi tæki
virðast henta best þar sem útifóðrum fer
fram. Það mætti hugsa sér heyskemmu þar
sem rúllum er staflaö með talfubúnaði. Sami
búnaður er einnig notaður til að taka heyiö á
vetrum. Talfan skilar rúllunni f afrúllara sem
matar færiband er flytur heyið beint í fóður-
gang. Mannshöndin gerir f raun ekki annað
en stjórna talfubúnaöinum, "hlaupakettin-
um", skera bönd af rúllunum og kveikja á
færibandinu. Þar með hefur fóðrum fariö
fram.
Til að koma þessum búnaði við verður aö
gera ráð fyrir honum þegar hús eru byggð. Ef
koma á slíkum búnaði fyrir f djúpri súgþurrk-
unarhlöðu og fjósi með mjóum fóðurgöng-
um, byggingum frá sjötta og sjöunda áratugn-
um, sem flestar eru enn í notkun veröur að
leggja f mikinn kostnað við breytingar sem
engan veginn er hægt að fullyrða fyrirfram
um að hafi möguleika á að skila kér í tekjum
af vinnuhagræðingu eða aukinni framleiðni
búsins viö að taka rúllubindingu upp. Magnús
Sigsteinsson taldi að menn ættu að fara sér
hægt í allar slíkar breytingar og oftast væri
unnt aö komast af með mun ódýrari lausnir
án þess að þaö ylli verulegum vandræöum við
vetrarvinnuna.
Engin bylting
Þótt mikill áhugi virðist vera fyrir rúllu-
bindingu er ljóst að hér er engin bylting á
feröinni. Sést þaö best á því aö bændur hafa
veriö hikandi að hætta öðrum heyskaparað-
feröum þótt þeir bindi f rúllur. Húsakynni og
geymsluaöstaða valda þvf einnig að rúllubind-
ing á ekki eins auövelt uppdráttar og ætla
mætti.
Kostnaður við að koma þessari hey-
skaparaðferð á er nokkuö mikill og menn
hika við fjárfestingar f nýjum vélum þegar
eldri búnaður er enn í fullu gildi. Fjármagns-
kostnaður hefur veriö mjög hár aö undan-
förnu og framleiöslutækifæri hvers bónda
vandlega reyrð á klafa opinberrar stjórnunar f
formi fullvirðisréttar. Þó er ljóst að
rúllubinding kemur til með að aukast á kom-
andi árum. Þegar menn þurfa aö endurnýja
heyvinnutæki í framtíðinni koma þeir f aukn-
um mæli til með að spyrja sig að því hvort
ekki sé rétt að skipta um aöferö og rigninga-
sumur munu vafalítið fjölga þeim sem rúllu-
binda hey. Ekkert bendir þó til þess að þessi
heyverkunaraðferð velti eldri aðferðum alfar-
ið úr sessi á næstu árum. Þrátt fyrir þessa
tækni num hey áfram verða þurrkað á velli,
flutt f hlööu og súgþurrkaö.