Bændablaðið - 28.09.2004, Side 24

24 Þriðjudagur 28. september 2004
Mörg af verkefnum Fram-
leiðsluráðs fluttust einmitt til
félagssviðs BÍ þegar það var lagt
niður í árslok 1999. Nokkrir af
starfsmönnum félagssviðs eru
einnig fyrrum starfsmenn Fram-
leiðsluráðs.
Hlutverk félagssviðs er í
meginatriðum fjórþætt:
Stjórnsýsluhlutverk
Í fyrsta lagi má nefna stjórn-
sýsluhlutverkið en í því felst fram-
kvæmd ýmissa laga og reglugerða
sem Bændasamtökunum eru falin
ýmis beint í lögum, með
reglugerðum eða með
ráðherrabréfum. Þetta snýst fyrst
og fremst um framkvæmd á mjólk-
ursamningi, sauðfjársamningi og
samningi um starfsskilyrði garð-
yrkjunnar.
Það sem snýr beint að bændum
er að koma beingreiðslum til kúa-,
sauðfjár- og garðyrkjubænda sam-
kvæmt þessum samningum. Einnig
ýmis önnur framkvæmd búvöru-
laga svo sem innheimta á gjöldum
af framleiðslunni.
Þessi verkefni eru reyndar
leyst að nokkrum hluta með verk-
efnasamningi við Samtök afurðar-
stöðva í mjólkuriðnaði sem sjá þá
jafnframt um bókhald þeirra sjóða
sem við höfum gert samning við
þá um að þeir taki að sér og
ráðherra hefur staðfest. Með sams-
konar samningi sjá Landssamtök
sláturleyfishafa um álagingu á
verðmiðlunar- og verðskerðingar-
gjöldum, söfnun upplýsinga um
framleiðslu, ráðstöfun og birgðir
kjöts og afgreiðslu fjármuna eins
og t.d. ullarniðurgreiðslna. Samtök
afurðastöðva í mjólkuriðnaði sjá
um söfnun upplýsinga á fram-
leiðslu og ráðstöfun mjólkurafurða
og senda inn til okkar mánaðar-
lega. Félagssvið fær svo beint frá
mjólkursamlögunum upplýsingar
um framleiðslu einstakra bænda en
framleiðslutölur einstakra samlaga
koma í gegnum SAM.
Ofangreint, ásamt því að halda
utan um greiðslumarksskrár og
réttindi lögbýla til þessara
greiðslna, eru fyrirferðarmestu
verkefni félagssviðs.
Á milli 6-7 milljarðar
,,Í fjárhæðum talið eru bein-
greiðslur og aðrir peningar sem
fara í gegn hjá okkur, upp á 6-7
milljarða króna á ári. Hjá félags-
sviði eru tveir starfsmenn að
stærstum hluta í þessum verkefn-
um og sá þriðji sinnir í hlutastarfi
þeim verkefnum sem snúa ein-
göngu að garðyrkjunni," sagði
Erna.
Kjaramálin
Annað meginhlutverk félags-
sviðs eru hagfræðileg verkefni,
sem einkum eru unnin fyrir forystu
Bændasamtakanna og samtökin í
heild sinni. Sem dæmi má nefna
undirbúning við gerð búvöru-
samninga og eftirlit með þróun
verðlags og afkomu bænda. Hjá
félagssviði eru gerðir útreikningar
á ýmsum möguleikum og forystu-
menn aðstoðaðir við að leggja mat
á þá.
Norrænt samstarf mikilvægt
Erna segir að hluti af starfi
félagssviðs séu alþjóðasamskipti
og öflun upplýsinga um landbún-
aðarmál á erlendri grund. Í þessu
sambandi, segir Erna, að samstarf
við norrænu bændasamtökin sé
mikilvægt.
,,Ég á sæti í fastanefnd
miðstjórnar Norrænu bændasam-
takanna (NBC) fyrir okkar hönd.
Þarna fáum við mikið af upp-
lýsingum um þróun mála á al-
þjóðavettvangi. Frændur okkar á
hinum Norðurlöndunum veita
okkur líka mikilvæga aðstoð og
vinna með okkur á fjölmörgum
sviðum. Á stundum komum við
saman sem ein heild, en auðvitað
markast samstarfið af þeirri stað-
reynd að þrjú ríkjanna eru innan
ESB. Hagsmunir okkar og
Norðmanna eru hins vegar
nátengdari og hafa Norðmenn
reynst okkur afar vinveittir. Ég er
búin að vera í þessu norræna sam-
starfi í fimm ár og sú þekking sem
þarna aflast er afar dýrmæt fyrir
íslenskan landbúnað," segir Erna.
Félagsleg málefni
Þá nefnir hún fjórða þáttinn í
starfi félagssviðs sem eru ýmis fé-
lagsleg mál svo sem tryggingamál,
réttindamál gagnvart ríkinu,
niðurgreiðslur á aksturskostnaði
dýralækna og fleira. ,,Við svörum
ótal fyrirspurnum varðandi ýmiss
konar réttindi bænda. For-
stöðumaður félagssviðs situr t.d. í
framkvæmdastjórn sjúkrasjóðs
Bændasamtakanna og við fáum
inn á okkar borð alls konar erindi
af þessu tagi," segir Erna Bjarna-
dóttir.
Erna Bjarnadóttir
forstöðumaður annast ýmis
konar hagfræðileg verkefni
auk þess að stýra daglegum
rekstri.
Jóhann Ólafsson
búfræðikandídat annast
móttöku og vinnslu á
skýrslum um innvigtun
mjólkursamlaganna og
innleggi einstakra bænda.
Hann sér einnig um að
svara fyrirspurnum um
greiðslumark og þróun
framleiðsluréttar einstakra
býla. Einnig sér hann um
móttöku og afgreiðslu
tilkynninga um aðilaskipti
greiðslumarks bæði í mjólk
og sauðfé. Þá er gerð og
viðhald skrár vegna
útflutningsskyldu dilkakjöts
að öllu leyti á hans ábyrgð.
Ennfremur hefur hann eftirlit
með niðurgreiðslum ríkisins
á aksturskostnaði
dýralækna og svarar
fyrirspurnum um ýmis
félagsleg mál frá bændum.
Maríanna Helgadóttir,
búfræðikandidat frá
Hvanneyri, er í 50% starfi hjá
félagssviði. Hennar starf er
fyrst og fremst fólgið í sjá um
framkvæmd á samningum
garðyrkjubænda, bæði
afgreiðslu á beingreiðslum
og úreldingu á gróðurhúsum.
Már Pétursson hrl. er
lögfræðingur samtakanna í
hálfu starfi. Hann sinnir
lögfræðilegri ráðgjöf fyrir
stjórn BÍ. Hann sinnir líka
lögfræðilegum álitamálum
sem upp koma við
framkvæmd félagssviðs á
ýmsum lögum og
reglugerðum auk þess að
leiðbeina einstökum
bændum sem til hans leita.
Ómar Jónsson
viðskiptafræðingur annast
afgreiðslu og uppgjör
beingreiðslna og útgáfu
afurðamiða, einnig uppgjör
sjóða sem tengjast
búvörulögum. Þá vinnur
hann við viðhaldi tölvukerfa
sem halda utan um
útreikninga á beingreiðslum.
Einnig sér hann um ýmsar
tölfræðilegar úrvinnslur úr
afurðakerfi og
greiðslumarksskrám.
Þórarinn Sveinsson
mjólkurverkfræðingur vinnur
að ýmsum verkefnum m.a.
alþjóðamálum. Einnig að
framgangi samþykkta frá
búnaðarþingi og við að svara
tölfræðilegum fyrirspurnum
sem berast félagssviði.
Félagssvið Bændasamtaka Íslands
Öflugt þjónustusvið fyrir
bændur og samtök þeirra
Félagssvið Bændasamtakanna hefur margþættu og þýðingarmiklu
hlutverki að gegna í þjónustustarfi Bændasamtakanna. Félagssvið er
eitt af fimm sviðum sem urðu til við þá endurskipulagningu sem varð
á Bændasamtökum Íslands við það að Framleiðsluráð landbúnað-
arins var lagt niður. Erna Bjarnadóttir hagfræðingur er
forstöðumaður félagsviðsins. Hún lauk búfræðikandidatsprófi frá
búvísindadeild Bændaskólands á Hvanneyri (nú
Landbúnaðarháskóla Íslands) 1987 og mastersprófi í
landbúnaðarhagfræði frá University College of Wales árið 1990. Hún
starfaði síðar hjá Búnaðarsamtökum Vesturlands og Hagþjónustu
landbúnaðarins síðast sem forstöðumaður frá 1. september 1992.
Hún kom síðan til starfa sem staðgengill framkvæmdastjóra hjá
Framleiðsluráði landbúnaðarins í ársbyrjun 1997.
Starfsmenn félagssviðs
Erna Jóhann Maríanna Már Ómar Þórarinn
Síðastliðið vor urðu nokkur
vandkvæði á útvegun repjufræs.
Barcoli, sem hefur verið ráðandi í
nokkur ár, fékkst ekki nema í
takmörkuðu magni. Reynt var að
leysa þörfina, annars vegar var
seldur stofninn Fontan, sem er
þýskur fóðurrepjustofn, og svo
hins vegar vetrarnepja en sú
tegund er nánast óþekkt hér á
landi.
Ég hefi heyrt af því að Fontan
hafi hætt til að blómstra og það
kom vissulega í ljós í tilraun hér á
Hvanneyri. Stofninn varð mjög
hávaxinn, enn hærri en Barcoli,
og blómgaðist talsvert. Mér þætt
fróðlegt að heyra af reynslu
bænda sem reyndu Fontan, er
blómgunin borgfirskt fyrirbrigði
eða er þessi reynsla almenn?
Eins er með nepjuna, fróðlegt
væri að heyra af reynslu manna.
Hér á Hvanneyri blómgaðist hún
ekkert og stöngulvöxtur var
enginn. Þar með var hún alltaf
lágvaxin. Þegar snemma var
slegið (60-70 dögum eftir
sáningu) óx hún vel upp aftur.
Kannast menn við þetta og ekki
síst, hvernig hafa kýr og kindur
látið af nepjunni?
Sendið mér gjarnan nokkrar
línur um reynsluna, góða eða
slæma, netfangið er
rikhard@hvanneyri. Svo er
náttúrulega líka hægt að senda
gamaldags póst eða bara hringja í
síma 433 7017.
Ríkharð Brynjólfsson
Hvanneyri
Gott er að hafa góðan staur!
Nemendur Bændadeildar halda á fóðurkáli. Frá vinstri Helgi Haukur
Hauksson (nepja), Þorbjörg H. Konráðsdóttir (Falstaff vetrarrepja
(tiltölulegu lágvaxið afbrigði)), Hallveig Guðmundsdóttir (mergkál) og
Eyþór D. Sigurðsson (Fontan vetrarrepja).
Grænfóður í sumar