blaðið - 08.05.2006, Page 32

32 I MENNING
MÁNUDAGUR 8. MAÍ 2006 blaöiö
Óður til manneskjunnar
. , Blaöið/SteinarHuqi
Jakob F. Asgeirsson.,,1 mínum huga er þessi bók óður til manneskjunnar og fagurs mannlífs. Af þeim ástæðum finnst mér að bókin eigi

Bókafélagið Ugla hefur sent frá
sér bókina Kristján Albertsson
- Margs er að minnast eftir Jakob
F. Ásgeirsson í nýrri kiljuútáfu.
Bókin kom fyrst út fyrir tuttugu
árum og hefur verið ófáanleg
síðan.
Kristján Albertsson var einn
þekktasti rithöfundur og menning-
arfrömuður þjóðarinnar á 20. öld.
Hann var ritstjóri og
ritdómari, leikstjóri
og lektor, stjórnarer-
indreki og menning-
arfulltrúi, auk þess
sem hann skrifaði
leikrit, smásögur,
skáldsögur, ævisögu
Hannesar Hafsteins
og fjölmargar blaða-
greinar og ritgerðir.
Hans er einnig
minnst sem manns-
ins sem færði Hall-
dór Laxness á þann
stall sem honum
sæmdi með hinum
fræga „loksins, loks-
ins ...“ ritdómi um
Vefarann mikla frá
Kasmír.
Eftirminnilegar mannlýsingar
Margs er að minnast er vel skrifuð
og afar skemmtileg bók þar sem
brugðið er upp einstakri mynd af
andlegu lífi á íslandi á fyrri hluta
20. aldar. í bókinni eru sérlega
eftirminnilegar mannlýsingar af
skáldum, listamönnum og stjórn-
málamönnum. Við sögu koma
meðal annarra Einar Benediktsson,
Þorstein Erlingsson, Guðmundur
Kamban, Jóhannes Kjarval, Knut
Hamsun, Maxim Gorki og P.G. Wo-
dehouse. í gegnum frásagnir Krist-
jáns fær lesandinn einnig glögga
innsýn í hugarheim þessa merka
menningarfrömuðar.
Útgefandi og höfundur bókar-
innar Jakob F. Ásgeirsson segist hafa
viljað heiðra minningu Kristjáns og
því ákveðið að endurútgefa bókina í
kilju. „Fyrir tveimur árum gaf ég út
í sama skyni ævisögu Kristjáns um
Hannes Hafstein í styttri gerð. Sem
bókaútgefandi vil ég stuðla að því
að góðar bækur
séu til í ódýrum
útgáfum, en það
er alltof mikið
um það að bækur
á íslandi eigi sér
aðeins líf um ein
jól. Mér finnst
reyndar að bók-
salar eigi að finna
hjá sér hvöt til að
bjóða upp á eldri
bækur sem hafa
sannað gildi sitt
og takmarka þá
kannski á móti
hvað þeir taka við
af nýjum bókum.“
Mikill
frásagnamaður
Jakob segir að nokkrir sameiginlegir
vinir þeirra Kristjáns hafi á sínum
tíma haft forgöngu um það að bókin
yrði skrifuð. „Þeim var umhugað
um að varðveita frásagnir Kristjáns
á bók, en hann var sem kunnugt er
einn mesti frásagnamaður síns tíma.
Hann var orðinn blindur þegar þetta
var og því ófær um að skrifa sjálfur
þessa minningaþætti. Ég kom til
Kristjáns nánast á hverjum degi í
heilt ár og hlustaði á hann segja frá.
Afraksturinn af þeim samvistum er
þessi litla bók. Þetta var eins konar
samvinnuverkefni. Kristján samdi
erindi við fólk á öilum tímum."
sumt í huganum og sagði það svo
fyrir. Annað setti ég saman upp úr
samtölum okkar. Við unnum að bók-
inni í tæp tvö ár. Ég hefði náttúrlega
getað skrifað miklu stærri bók, en
Kristján vildi hafa þessar minningar
sínar stuttar og hnitmiðaðar. Sjálfur
er ég mjög ánægður með bókina
núna þegar ég skoða hana tuttugu
árum eftir að hún kom út. I mínum
huga er þessi bók óður til manneskj-
unnar og fagurs mannlífs. Af þeim
ástæðum finnst mér að bókin eigi
erindi við fólk á öllum tímum.“
Drenglyndi og kappsemi
Þegar Jakob er beðinn um að lýsa
Kristjáni Albertssyni segir hann:
,Hann kom mér fyrir sjónir sem
maður uppfullur af lifsgleði og
forvitni. Álla ævi naut hann þess
að vera í samvistum við gáfað og
skemmtilegt fólk. Hann lifði i fag-
urri trú á manninn og vildi láta
gott af sér leiða. Hann var hreinn
og beinn og gerði aldrei neitt undir
fölskum formerkjum. Einurð og
drenglyndi, samfara kappsemi, eru
þau einkenni sem blasa við þegar
ævi hans er gerð upp. Það lýsir
honum vel að þegar honum fannst
mikið liggja við í kappræðu á efri
árum beindi hann þessum frýjunar-
orðum Nietzsches til æsku landsins:
,Ó, dreptu ekki hetjuna í sál þinni!“
Hetjan í sál Kristjáns Albertssonar
dó aldrei.“
Glœpir og seiðandi sagnaheimur
Kristján Albertsson
Margs er að minnast
SkráA hcfur
Jakob F. Ásgcirsson
Bókaforlagið Bjartur hefur sent frá
sér kiljur. Fyrst skal telja Blekking-
arleik eftir hinn gríðarlega vinsæla
Dan Brown.
I kjölfar ein-
stakra vinsælda
Da Vinci lykils-
ins og Engla og
djöfla hafa aðrar
spennubækur
eftir Dan Brown
klifraðuppíefstu
sæti metsölulista
um allan heim
síðustu misseri.
I Blekkingaleik
sýnir Brown á sér allar sinar bestu
hliðar þar sem nútíma geimrann-
sóknir og bandarísk samtímastjórn-
mál mynda umgjörð um æsilega
atburðarás með óvæntum uppljóstr-
unum og ófyrirsjáanlegum endi.
Bandaríska geimferðastofn-
unin þykist hafa himin höndum
tekið þegar gervihnöttur á hennar
vegum gerir merka uppgötvun yfir
norðurheimskautinu.
1 Hvíta húsinu er ákveðið að biðja
Rachel Sexton, unga konu sem
starfar við að skrifa njósnaskýrslur,
um að greina fyrirliggjandi gögn
um málið. Fyrr en varir er hún
komin út á kaldan heimskautsklak-
ann ásamt hópi sérfræðinga, þeirra
á meðal hinum þekkta sjónvarps-
manni Michael Tolland. Þau verða
þess fljótt vör að uppgötvun NASA
byggist á vísindalegum blekkingum,
sem gætu hleypt heimsmálunum í
bál og brand.
Verðlaunabók í kilju
Bjartur gefur einnig út skáldsöguna
Sumarljós, og svo kemur nóttin eftir
Jón Kalman Stefánsson. Verkið hlaut
Islensku bókmenntaverðlaunin 2005
í flokki fagurbókmennta.
Jón Kalman Stefánsson hefur á
undanförnum árum skapað persónu-
legan og seiðandi sagnaheim í röð
tengdra skáldsagna og smásagna.
Voru tvö þessara verka tilnefnd til
Bókmennta-
verðlauna
Norðurlanda-
ráðs á sínum
tíma. í
Sumarljós,
og svo kemur
nóttin heldur
Jón Kalman
áfram að
víkka út
sagnaheim
sinn. Sögu-
sviðið er smá-
þorp á Vesturlandi þar sem hver íbú-
inn á fætur öðrum reikar ráðþrota
um villugjörn öngstræti hjartans.
Listilega vel skrifuð glæpasaga
Krosstré er sakamálasaga eftir Jón
Hall Stefánsson. Liðlega fertugur
arkitekt finnst lífshættulega slas-
aður við sumarbústað sinn við Þing-
vallavatn. Valdimari Eggertssyni
rannsóknarlögreglumanni er falið
að kanna málið. Fljótlega kemur
í ljós að hinn slasaði er flæktur í
þéttan vef svika og lyga þar sem
fjölskylda hans, ástkona og sam-
starfsmenn eru bæði fórnarlömb og
þátttakendur.
Jón Hallur Stefánsson vakti verð-
skuldaða athygli þegar hann bar
sigur úr býtum í glæpasagnasam-
keppni Hins íslenska glæpafélags
og Grand Rokks árið 2004 fyrir smá-
söguna „Enginn engill“. Krosstré er
fyrsta skáldsaga hans, margslungin,
æsispennandi og listilega vel skrifuð
glæpasaga sem hlaut einróma lof
gagnrýnenda á síðasta ári. Útgáfu-
réttur bókarinnar hefur nýlega verið
_DAN
Brown
í
{mmifl
LEIKUR
seldur til
öflugustu
forlaga Dan-
merkur og
N o r e g s ,
Gyldedalog
Cappelen.
STEFANSSON
Grimm-
úðlegur
glæpa-
heimur
Bj a r t u r
gefur út
aðra spennusögu, Næturvaktina
eftir Kirino Natsuo í íslenskri þýð-
ingu Jóiis Halls Stefánssonar.
Ung kona, sem búsett er í úthverfi
Tókíó, slysast til þess að drepa eig-
inmann sinn í bræðiskasti. Til að
losna við líkið leitar hún aðstoðar
hjá þremur konum sem starfa með
henni á næturvöktum í skyndirétta-
verksmiðju. Framundan er ófyrirsjá-
anleg atburðarás þar sem konurnar
leita allra leiða til að koma sér hjá
refsingu.
Næturvaktin kom eins og storm-
sveipur inn á bókamarkaðinn í
Japan. Verkið fékk feiknarlega góðar
viðtökur og hlaut meðal annars verð-
laun sem besta glæpasagan og besta
skáldsagan það árið. Hún hefur
nú verið þýdd á fjölda tungumála,
auk þess sem hún var nýverið kvik-
mynduð. í þessari margslungnu og
æsispennandi sögu skyggnist Kir-
ino Natsuo ekki aðeins inn í grimm-
úðlegan glæpaheim Tókíóborgar
heldur dregur hún upp áhrifaríka
mynd af hinu þverstæðukennda jap-
anska samfélagi og þeim öflum sem
knýja það áfram.
SU DOKU talnaþrautir
Lausn siðustu gátu Su Doku þrautin snýst um
að raða tölunum frá 1 -9
lárétt og lóðrétt í reitina,
þannig að hver tala komi
ekki nema einu sinni fyrir
í hverri linu, hvort sem er
lárétt eða lóðrétt. Sömu tölu
má aukin heldur aðeins
nota einu sinni innan hvers
níu reita fylkis. Unnt er að
leysa þrautina út frá þeim
tölum, sem upp eru gefnar.
Gáta dagsins
2 5 6 3 1
9 7 1
4 8 9 6 2
1 9 5 8
1 3
3 4 7 1
8 9
6 5 3
1 4 2
SUOOKLJSHDP.-IS ©6610015
5 6 8 3 7 4 9 1 2
1 3 4 8 2 9 5 6 7
7 2 9 5 1 6 8 4 3
8 4 7 2 9 3 1 5 6
6 5 3 7 8 1 2 9 4
9 1 2 4 6 5 3 7 8
2 7 6 9 5 8 4 3 1
3 9 1 6 4 2 7 8 5
4 8 5 1 3 7 6 2 9