blaðið - 09.05.2006, Blaðsíða 24

ÞRIÐJUDAGUR 9. MAÍ 2006 blaöið
32 i
Beinskeyttir pistlar um fjölmiðla
Bókafélagið Ugla hefur sent frá
sér bókina Fjöímiðlar 2005 eftir
Ólaf Teit Guðnason. Þar er að
finna fjölmiðlapistla sem Ólafur
Teitur skrifaði á síðasta ári í
Viðskiptablaðið.
Óhætt er að segja að Ólafur Teitur
sé snarpasti fjölmiðlagagnrýnandi
landsins og þegar hann er spurður
hvað reki hann áfram í skrifum
hans segir hann: „Væntanlega bara
það sama og rekur fréttamenn al-
mennt áfram þegar þeir gera fréttir.
Þeir taka eftir einhverju sem er
áhugavert - oftast gagnrýnisvert
- og skrifa um það. Eini munurinn
er að þeir fylgjast mjög náið með
öllu þjóðfélaginu nema fjölmiðlum,
en mér fannst tilvalið að skoða fjöl-
miðlana líka grannt og veita þeim
pínulítinn snefil af því aðhaldi sem
þeir veita öllum öðrum.
Ég vinn pistlana að sumu leyti
eins og venjulegar fréttir, reyni að
rekja hvert dæmi eins nákvæmlega
og hægt er, bera jafnvel saman um-
fjöllun margra fjölmiðla um sama
mál, skoða umfjöllun yfir lengra
tímabil, afla viðbótarupplýsinga
um mál ef þarf, og þar fram eftir göt-
unum. Fyrir síðasta pistil hringdi
ég til dæmis í landlækni og spurði
hvort eitthvað væri að frétta af
þessum stórhættulega linsuvökva,
sem NFS sló upp sem fyrstu frétt
um daginn og sagði að gæti valdið
blindu. í ljós kom að landlæknis-
embættið telur enn að engin sérstök
hætta sé á ferðinni.
Þannig að pistlarnir hafa sum ein-
kenni frétta, og margt sem komið
hefur fram í þeim hefði að mínu
viti hiklaust átt erindi i fréttatíma,
eins og uppljóstrun um stórfelldan
ritstuld í frægri og verðlaunaðri
fréttaskýringu, en þeir eru vissu-
lega skrifaðir í 'allt öðru vísi, frjáls-
legri og beinskeyttari stíl og mitt
eigið mat kemur miklu meira við
sögu.
Mikil og góð viðbrögð
I fyrra kom út bókin Fjölmiðlar 2004
en þar var safnað saman pistlum Ól-
afs Teits úr Viðskiptablaðinu það
árið. Ólafur Teitur segir viðtökur
við þeirri bók hafa verið ágætar.
,Hún seldist svo sem engin ósköp
en ég hef fengið mjög mikil og góð
viðbrögð frá ólíklegasta fólki sem
las hana og varð hreinlega stein-
hissa að sjá það svart á hvítu hve
umfjöllun fjölmiðla er oft skrýtin
þegar vel er að gá.
Það fór eitthvað lítið fyrir því
að dagblöðin ritdæmdu bókina, en
skrif mín eru náttúrlega „ekki í há-
vegum höfð meðal fjölmiðlamanna”,
eins og það var einu sinni orðað í
Fréttablaðinu. Sumir eru dálítið
pirraðir og um daginn mætti mér
fréttakona og skammaði hún mig
fyrir þennan skepnuskap. Ég sagði
við hana að nú talaði hún til mín
eins og pólitíkusar tala gjarnan til
okkar fréttamanna! Aðrir frétta-
menn hafa að vísu hrósað pistl-
unum við mig.“
Pólitískur áróður
Hvað er aðfinnsluvert hjá íslenskum
fjölmiðlamönnum?
„í einni setningu gæti ég lýst því
svona: Ef vinnubrögð lækna væru
svipuð og vinnubrögð fréttamanna,
þá vildi ég ekki vera sjúklingur!
Annars vil ég helst láta hvert dæmi
tala fyrir sig og láta lesendum eftir
að draga stórar ályktanir. Almennt
talað snúast líklega flest dæmin um
ónákvæm vinnubrögð, fljótfærni,
skort á gagnrýnni hugsun og dóm-
greindarleysi. Sem sagt svona smá-
vægilega hluti! Þarna er alls ekki
víst að nein annarleg sjónarmið búi
að baki. En afstaða fréttamannsins
ræður örugglega miklu um hvers
konar „ósjálfráð mistök" hann er

Ólafur Teitur Guðnason. Ef vinnubrögð lækna væru svipuð og vinnubrögð fréttamanna, þá vildi ég ekki vera sjúklingur!
BlaÖið/Frikki
99...................
Almennt talað snúast
líklega flest dæmin
um ónákvæm vinnu-
brögð, fljótfærni, skort
á gagnrýnni hugsun
og dómgreindarleysi.
Semsagtsvona
smávægilega hluti!
( mboAtnuð.ir lcvcruU.
3005

5éSisíp®íí
1
I 1
Ólafur Teitur Guðnason
líklegur til að gera. Af hverju var
til dæmis sagt í fréttum Útvarpsins
í fyrra að 80% landsmanna vildu
að RÚV yrði áfram í eigu ríkisins?
Ekki varð betur séð en að 20% lands-
manna vildu það ekki, sem var aug-
ljóslega miklu fréttnæmara en hitt.
Sum dæmin eru hins vegar svo
hrópleg að eina skynsamlega skýr-
ingin sem virðist koma til greina
er vísvitandi pólitískur áróður. Og
það vill svo til að versta dæmið um
pólitískan áróður fékk verðlaun
hjá Blaðamannafélagi íslands sem
„rannsóknarblaðamennska ársins“.
Ofurtrú á alls kyns sérfræð-
ingum er lika vandamál. Þeim er
hampað sem óskeikulum guðum,
en ég nefni í bókinni dæmi um
hvernig þeir eiga til - rétt eins og
aðrir - að fara út á ansi hálan ís,
án þess að fréttamenn geri neinar
athugasemdir.
Loks held ég að flestum sé orðið
ljóst að fjölmiðlum hættir til að
þjóna eigendum sínum. Það kom til
dæmis berlega í ljós í Baugsmálinu
í fyrra, eins og nokkur dæmi eru
nefnd um í bókinni.
En ég segi aftur að dæmin tala
best sínu máli hvert fyrir sig. Ætli
þau skipti ekki hundruðum í bók-
inni, stór og smá, svo geta lesendur
dæmt hver fyrir sig um hvort fjöl-
miðlum sé almennt treystandi."
Ofurstyrkurfárra
Það hafa verið miklar hrœringar
á fjölmiðlamarkaðnum að undan-
förnu. Hvað finnstþér um þær?
„Framboðið hefur aukist stórlega
og ég fagna því auðvitað. Ég hef að
vísu dálitlar áhyggjur af Morgun-
blaðinu. Þrátt fyrir ýmsa galla er
það langsamlega metnaðarfyllsta
og vandaðasta blað sem hér er gefið
út. Það voru mikil forréttindi að
slíkt blað skyldi um árabil vera
mest lesna dagblað landsins. Ég
vona þess vegna að Fréttablaðinu
takist ekki að eyðileggja það - eða
að Fréttablaðið bæti ráð sitt.
Ég er algerlega andvígur þvi að
setja nokkrar hömlur á eignarhald
manna á fjölmiðlum. En þótt mér
finnist slíkar hömlur ekki réttlæt-
anlegar mega menn hins vegar ekki
heldur loka augunum fyrir því að of-
urstyrkur fárra hefur ýmsa ókosti
í för með sér. Reynir Traustason,
sem einu sinni mótmælti því harð-
lega að Fréttablaðið væri hlutdrægt
í fjölmiðlamálinu, segir í nýlegum
pistli á Netinu að DV hafi hlíft eig-
endum sínum. Og bætir við: „Það
vill enginn míga í bælið sitt að
óþörfu.“ Einmitt! Við þurfum þvi ekki að hafa mjög
Til að vinna gegn þessu er að- miklar áhyggjur ef bókin selst vel!“
alatriðið að fjölmiðlar fái aðhald.
SU DOKU talnaþrautir
Lausn síðustu gátu
2 8 5 4 7 6 3 9 1
6 9 7 2 3 1 4 8 5
4 3 1 8 9 5 6 7 2
7 1 9 3 5 4 8 2 6
5 2 6 1 8 9 7 4 3
3 4 8 6 2 7 1 5 9
8 5 4 9 6 3 2 1 7
9 6 2 7 1 8 5 3 4
1 7 3 5 4 2 9 6 8
Su Doku þrautin snýst um
að raða tölunum frá 1-9
lárétt og lóðrétt í reitina,
þannig að hver tala komi
ekki nema einu sinni fyrir
í hverri línu, hvort sem er
lárétt eða lóðrétt. Sömu tölu
má aukin heldur aöeins
nota einu sinni innan hvers
níu reita fylkis. Unnt er að
leysa þrautina út frá þeim
tölum, sem upp eru gefnar.
Gáta dagsins
7 1 4 9 5
2 9 1
8 2 6 7
6 7 5 3 2
1 5 8 9
3 7 2 1
6 8
4 3 5
9 3
igsæea® íjp

SHDP-IS @8610015