blaðið - 12.10.2006, Qupperneq 26

34 FIMMTUDAGUR 12. OKTÓBER 2006
blaöið
Þótt kvikmyndahlutverk
Vivien Leigh væru ekki
ýkja mörg stimplaði
hún sig rækilega inn
í kvikmyndasöguna
með stórleik í hlutverki
Scarlett 0’ Hara í Á hverfanda hveli
og hlaut Óskarsverðlaun. Eftir
það lék hún í niu kvikmyndum og
hlaut annan Óskar fyrir frábæran
leik sem Blanche DuBois í Spor-
vagninn girnd. Hún átti þrjátíu
ára feril á leiksviði og lék þar oft
með eiginmanni sínum Laurence
Olivier. Leigh var rómuð fyrir feg-
urð en sjálfri fannst henni að hún
nyti ekki ætíð sannmælis sem leik-
kona þar sem gagnrýnendur væru
of uppteknir af útliti hennar. Hún
var afar fíngerð kona og heilsuleysi
hrjáði hana langa tíð. Hún barðist
við geðveiki og sýndi mikið þrek í
þeirri baráttu.
Stórstjarna
Vivien Leigh fæddist árið 1913
á Indlandi þar sem faðir hennar
vann sem verðbréfasali. Hún ólst
upp á Englandi frá sex ára aldri.
Átján ára gömul giftist hún lögfræð-
ingi og eignaðist dóttur. Hún var
ekki hamingjusöm í hlutverki eigin-
konu og móður því hún hafði mik-
inn metnað til að verða leikkona
og var reiðubúin að leggja allt í söl-
urnar til að ná því markmiði sínu.
Húavarð stjarna á Englandi á einni
nóttu eftir frammistöðu sína á sviði
í leikritinu Gríma dyggðarinnar.
Hún lék með leikaranum Laur-
ence Olivier í myndinni Fire Over
England. Bæði voru í hjónabandi
og áttu ung börn en þau hófu eld-
heitt ástarsamband. Þegar Olivier
fór til Hollywood að leika í mynd-
inni Fýkur yfir hæðir fór Vivien
með honum. Hún kynntist bróður
framleiðandans David Selznick
sem mælti með henni í hlutverk
Scarlett O’Hara í stórmyndinni Á
hverfanda hveli. Selznick hafði eytt
tveimur og hálfu ári í leit að réttri
leikkonu í hlutverkið. Hún var tvö
hundruð fertugasta og fjórða leik-
konan sem prófuð var í hlutverkið
og eftir prufumyndatöku var eng-
inn vafi á því að hún myndi standa
sig í hlutverkinu. Hún var tuttugu
og sex ára gömul þegar hún lék
hlutverkið og varð um leið fræg-
asta leikkona heims og hreppti
Óskarsverðlaun.
Barátta við geðveiki
Vivien og Olivier skildu við maka
sína og gengu í hjónaband árið 1940.
Þau voru frægasta leikarapar Bret-
lands og léku mikið saman á sviði.
Einnig léku þau saman í kvikmynd
„Hún skrifaði þessu fólki síðan bréf, sendi því
blóm og heimsótti það þegar henni batnaði og
baðst afsökunar. Gerði allt sem hún gat til að
sýna að hún hefði ekki meint þetta. Það hlýtur
að hafa verið skelfilegt fyrir hana að vita af því
að þessi skuggi grúfði yfir henni/'
um ástir Nelsons flotaforingja og
Emmu Hamilton. Myndin naut
gríðarlegra vinsælda í Sovétríkj-
unum og var eftirlætismynd Win-
stons Churchills.
Vivien þótti afar gáfuð kona,
hafði frábæra kímnigáfu og var ör-
lát. Hún var annáluð fyrir smekk-
vísi sína. Einn kunningi hennar
sagði að það hvernig hún legði á
borð og raðaði hlutum í herbergi
og hvernig hún tók á móti gestum
hefði gert lífið að listaverki. Hún
þótti Rins vegar oft erfið í sam-
starfi, en það sem fáir vissu var að
henni var ekki alltaf sjálfrátt.
Árið 1944 fór að bera á alvar-
legum geðbrestum hjá Vivien. Hún
varð óþolinmóð og æst og snerist
gegn vinum sínum án sýnilegrar
ástæður en jafnaði sig nokkrum
klukkustundum síðar og varð
hinn ljúfasta. Yfirleitt mundi hún
þá ekki hvað hafði gerst. Heilsu
hennar fór hrakandi, hún hríðhor-
aðist á skömmum tíma og greindist
með berkla en dró ekki af sér við
vinnu.
Vivien vann mikinn leiksigur
í hlutverki hinnar taugabiluðu
Blanche í Sporvagninum Girnd en
hlutverkið gekk mjög nærri henni.
Frammistaða hennar var stórkost-
leg og hún hlaut seinni Óskarsverð-
laun sín fyrir leik sinn í myndinni
og fleiri virt verðlaun. Höfundur-
inn Tennesee Williams sagði að
Vivien hefði sett í hlutverkið allt
sem hann hefði ætlast til og annað
sem hann hafði aldrei látið sig
dreyma um.
Olivier var nú viss um að Vivien
væri andlega vanheil. Geðveikis-
köstin urðu alvarlegri og styttri
tími leið á milli þeirra. í köstunum
varð hún sannfærð um að allir karl-
menn sem hún hitti væru að reyna
að táldraga hana. Hún jós svívirð-
ingum yfir fólk og reif af sér fötin
og ef hún var í bíl, lest eða flugvél
fannst henni hún verða að kasta sér
út úr farartækinu.
Eftir köstin bað hún eiginmann