Bændablaðið - 22.11.2005, Blaðsíða 46

46 Þriðjudagur 22. nóvember 2005
Hér verður farið yfir helstu
þætti sem nú liggja fyrir varð-
andi framkvæmd einstaklings-
merkinganna. Tilgangurinn er
að upplýsa sauðfjárbændur eins
og kostur er um merkingarnar
og ennfremur að leiðrétta marg-
víslegan misskilning og rang-
færslur sem virðist vera viðhald-
ið um ýmis atriði er lúta að
framkvæmd þessa verkefnis.
Breytingar á reglugerð nr.
289/2005 um merkinga búfjár:
Landbúnaðarráðherra hefur þann
15. nóvember 2005 gefið út
,,Reglugerð um breytingu á reglu-
gerð um merkingar búfjár nr.
289/2005“. Veigamestu breyting-
arnar varða eftirtalin atriði:
a) Áletrun á merkin verður breytt
þannig að bæjarnúmer og fjög-
urra stafa gripanúmer verður nú
á báðum hlutum merkisins (Sjá
myndir). Einstaklingsnúmerið
verður - ,,fjögurra stafa gripa-
númer, þar sem fyrsti stafur
númersins er síðasti tölustafur
fæðingarárs, en síðari þrír
tölustafir eru númer grips inn-
an hjarðar“.
b) Ekki er lengur gerð krafa um
merki í bæði eyru, þannig að
,,ásetningslömb/-kið skal
merkja með plötumerki í
a.m.k. annað eyrað“. Bændum
er eftir sem áður frjálst að
merkja ásetningslömb í bæði
eyru kjósi þeir svo, en þá verða
þeir sjálfir að kaupa aukamerk-
ið.
c) Yfirdýralæknir getur nú heim-
ilað endurnýtingu lamba- og
kiðamerkja.
d) Lömb og kið, ásett haustið
2005, skal einstaklingsmerkja
fyrir 15. mars 2006.
e) Sauðfé og geitfé, sem fætt er
fyrir 1. janúar 2005 og merkt í
samræmi við skýrsluhald
Bændasamtakanna, þarf ekki að
merkja en fullorðið fé, sem
ekki er þannig merkt, verður
að merkja samkvæmt reglu-
gerðinni fyrir 15. mars 2006.
Greiðsla fyrir merkin:
Framkvæmdanefnd um bú-
vörusamninga, sem er opinber
nefnd, samstarfsnefnd stjórnvalda
og Bændasamtakanna, hefur
ákveðið að nota fjármuni af þró-
unarfé sauðfjársamnings til þess
að greiða fyrir eitt merki í hverja
ásetta kind haustið 2005 hvort
sem fjáreigandi býr á lögbýli eða
ekki.
Niðurstaða lokaðs útboðs
á merkjum:
Eins og þegar hefur verið tilkynnt
var niðurstaða lokaðs útboðs á
eyrnamerkum í sauðfé, sem land-
búnaðaráðuneytið fól Bændasam-
tökum Íslands að annast, að sam-
ið var við Plastiðjuna Bjarg -
Iðjulund/Os Husdyrmerkefabrikk
a/s um framleiðslu og dreifingu á
,,Combi 2000“ eyrnamerkjum.
Sú niðurstaða er í fullu samræmi
við útboðslýsingu eftir að Emb-
ætti yfirdýralæknis afturkallaði
viðurkenningu á merkjum sem
ekki stóðust átaksprófun sam-
kvæmt reglum embættisins um
eiginleika merkjanna. Verðið sem
greitt er fyrir hvert merki er kr.
22.44 (miðað við sölugengi á
Nkr, 15.11.2005). Ísetningarbún-
að og póstdreifingarkostanað
verða umráðamenn sjálfir að
greiða.
Hvaða merkjategundir
eru viðurkenndar ?
Embætti yfirdýralæknis hefur úr-
skurðað hvaða merki eru viður-
kennd í ásetningsfé haustið 2005,
sbr. eftirfarandi sem birtist í orð-
sendingu á heimasíðu Bændasam-
taka Íslands 28. október:
„Embætti yfirdýralæknis hefur
skoðað og metið þau merki er emb-
ættinu bárust í tengslum við „Lokað
útboð (verðkönnun) á einstaklings-
merkjum í ásetningslömb, skv.
ákvæðum reglugerðar nr.
289/2005“.
Eftirfarandi merki eru þau einu sem
Embætti yfirdýralæknis viðurkennir
til nota í ásetningslömb haustið
2005:
1. Combi 2000 og CombiE raf-
rænt merki frá Os Husdyr-
merkefabrik a/s, N-2550 Os i
Österdalen, umboðsaðili Plast-
iðjan Bjarg - Iðjulundur, Dal-
braut 1, 600 Akureyri.
2. LeefTag (New Leef) frá
Haupner, umboðsaðili Axi
ehf., pósthólf 10129, 110
Reykjavík.
3. Zee Tag midi tag frá Cox, um-
boðsaðili Vélaborg, Krókhálsi
5F, 110 Reykjavík.
Önnur merki er embættinu bár-
ust standast ekki þær kröfur er sett-
ar voru fram í tengslum við ofan-
greint útboð“.
Pantanir á merkjum:
Allar merkjapantanir eiga að fara
gegnum tölvukerfið MARK og eru
bændur hvattir til að ganga frá pönt-
unum hið fyrsta. Samkvæmt samn-
ingi BÍ við Plastiðjuna Bjarg/Os
Husdyrmerkefabrik a/s er gert ráð
fyrir að afhendingarfrestur merkja
verði að hámarki 4 vikur. Vakin er
aftur athygli á að ásetningsfé 2005
skal merkt fyrir 15. mars 2006.
Hægt er að panta öll viðurkennd
merki í tölvukerfinu MARK.
Merkjapantanir í eldri gripi:
Þeir bændur, sem eru ekki með
eldra fé sitt merkt samkvæmt of-
angreindum ákvæðum reglugerð-
arinnar, geta einnig pantað þau
gegnum tölukerfið MARK. Þá
verða þeir að gefa upp fæðingar-
ár gripsins (sennilegasta fæðing-
arár, sé það ekki vitað) og gripa-
númer.
Áletrun á merkin:
Eftir víðtækt samráð við hags-
munaaðila hafa Bændasamtökin
og yfirdýralæknir sameiginlega
ákveðið hvernig áletrunin á
merkin verður. Rökin fyrir
ákvörðuninni eru að með þessu
lagi skiptir ekki máli hvort horft
er framan eða aftan á kindina til
að lesa bæjar- eða gripanúmer.
Merkin þurfa að snúa rétt í eyr-
anu. Sé mismunandi áletrun á
pinnahluta (karlhluta) og gathluta
(konuhluta) er meiri hætta á að
merkinu sé snúið öfugt í eyra
kindarinnar við ísetningu og að
merkin tapist.
Gripanúmerið hefur verið ein-
faldað, sem gefur möguleika á að
hafa stafina stærri og auðlæsi-
legri.
Hvað gera þeir bændur sem
þegar hafa pantað merki ?
Bændur, sem þegar hafa gengið
frá pöntun merkja í tölvukerfinu
MARK, þurfa ekki að gera það
aftur. Það eina sem breytist er að
áletrun á merkin verður ekki sú
sem þeir kunna að hafa valið.
Stefnt er að því að senda þessum
bændum bréf til að tilkynna þeim
um breytinguna og gefa þeim
þannig kost á að endurskoða
pöntuð númer, telji þeir þörf á
því.
Hvað ef ekki er merkt eða merkt
með óviðurkenndum merkjum?
Samkvæmt 7. gr. reglugerðar nr
175/2003 um gæðastýrða sauðfjár-
framleiðslu er: ,,framleiðanda
skylt að einstaklingsmerkja allan
fjárstofn sinn samkvæmt reglugerð
sem ráðherra setur . . . . .“.
Það er skylda okkar að vekja at-
hygli á þessu og þar með að vara
menn við að ófullnægjandi merk-
ing, þ.m.t. ef notuð eru merki sem
ekki eru viðurkennd, getur varðað
rétt bænda til álagsgreiðslna sem
tengjast gæðastýringu.
Aðstoð við merkjapantanir
Starfsmenn tölvudeildar BÍ (S: 563
0300) og búnaðarsambandanna
veita upplýsingar og aðstoð við
merkjapantanir.
Verðlaunaknapar ársins, f.v.: Jóhann Skúlason, Sigurbjörn Bárðarson, Árni Björn Pálsson, Sigurður Straum-
fjörð Pálsson, Þórður Þorgeirsson, Sigurður Sigurðarson og Styrmir Árnason. Ljósm.: Eiðfaxi/Una.
Sigurður í Þjóðólfshaga knapi ársins
Hestamenn héldu sína árlegu uppskeruhátíð í Broadway á Hótel
Íslandi fyrir skemmstu. Að venju voru þar verðlaunaðir þeir
knapar sem skarað hafa fram úr á árinu, auk ræktunarbús árs-
ins.
Að þessu sinni var það Sigurður Sigurðarson í Þjóðólfshaga sem
var valinn knapi ársins en segja má að hann hafi aldeilis blómstrað í
ár. Hann náði frábærum árangri á öllum sviðum, sýndi miklar fram-
farir í reiðmennsku og náði sigrum jafnt í gæðinga-, íþrótta- og skeið-
keppnum, auk þess að sýna góð kynbótahross. Hann er góð fyrirmynd
og hefur sýnt prúðmennsku og ástundun svo eftir er tekið. Enginn
sem á horfði mun heldur gleyma sýningu hans á gæðingnum Silfur-
toppi frá Lækjarmóti á HM þar sem hann var stærsta leynivopn Ís-
lands og hampaði heimsmeistaratitli í fjórgangi.
Þeir sem hlutu verðlaun á hátíðinni voru eftirtaldir:
Efnilegasti knapi ársins - Sigurður Straumfjörð Pálsson.
Kynbótaknapi ársins - Þórður Þorgeirsson.
Gæðingaknapi ársins - Árni Björn Pálsson.
Skeiðknapi ársins - Sigurbjörn Bárðarson.
Íþróttaknapar ársins - Jóhann Skúlason og Styrmir Árnason.
Knapi ársins - Sigurður Sigurðarson.
Ræktunarbú ársins - Blesastaðir 1a
Einnig voru Jóhanni Þorsteinssyni, sem lengst af bjó í Miðsitju í
Skagafirði, veitt sérstök heiðursverðlaun á hátíðinni fyrir áralangt
framlag sitt til greinarinnar. Jóhann hefur átt við veikindi að stríða og
gat því ekki komið á hátíðina, en eiginkona hans, Sólveig Stefánsdótt-
ir, tók við viðurkenningunni fyrir hans hönd við mikið lófatak hátíð-
argesta. /HGG
Einstaklingsmerkingar sauðfjár
Pinnahluti, aftan í eyra Gathluti, inni í eyra
Gunnar
Guðmundsson,
sviðsstjóri á
ráðunautasviði BÍ