Bændablaðið - 28.03.2006, Qupperneq 7

Árnavísur
Mikið var ort um Árna Magnússon
og brotthvarf hans úr pólitík. Hjálm-
ar Freysteinsson orti um erfðar-
prinsinn:
Víst það telja verður slys,
veikir flokkinn,
að erfðaprinsinn útbyrðis
er nú stokkinn.
Svo bætti hann við:
Árni fer í önnur störf
ekki verður krýndur,
erfðaprins varð ekki þörf
því arfurinn var týndur.
Pétur Stefánsson orti um sama
efni:
Gömul saga gerist ný,
-grasið veðurbarið.
Framsókn sækir sífellt í
sama gamla farið.
Elli
Hreiðar Karlsson sendi á Leirinn
þessa snilldarvísu Kristjáns Ólafs-
sonar
Einskisverðri undir byrði,
einn á ferð í veðraskaki,
allt sem gerði einhvers virði
ævina - sérðu langt að baki.
Ódauðlegur
Pétur Stefánsson losaði sig við tób-
aksnautnina og sagði:
Eins og draumur er mitt líf,
-opnast greiðfær vegur.
Laus við tóbak, vín og víf,
verð ég ódauðlegur.
Kristján Bersi sagðist hafa skotist í
verslun í Hafnarfirði til að eiga bjór
fyrir kvöldið. Þegar hann kom þar
inn voru þrjú afgreiðsluborð opin
og við þau sátu unglingar, sem
hann hafði aldrei séð þar áður. Þá
kom í huga hans þessi vísa,
Vorið góða grænt og hlýtt
gerir oss bráðum ríka
Allt er hér sem orðið nýtt,
afgreiðslufólkið líka.
Hömlulaus grátur
Eftir mikinn rigningardag í Reykja-
vík orti Sigrún Haraldsdóttir:.
Hér er flest á vondum vegi,
veröld fáum traust.
Guð hefur á gráum degi
grátið hömlulaust.
Endurborinn Hannibal
Kristján Bersi heyrði viðtal við Jón
Baldvin heimkominn og hættann í
utanríkisþjónustunni og orti í hrifn-
ingu sinni:
Í Jóni Baldvini býr mikill kraftur
til bjargræðisverka, og því
væri gott ef hann gengi aftur
og gerðist leiðtogi á ný.
Hjálmar Freysteinsson var honum
ekki sammála og sagði:
Varla málin verið gætu
verri en lýsir þetta tal,
að eyja sína einu glætu
í endurbornum Hannibal.
Bólu-Hjálmar
Hreiðar Karlsson spurði á Leir eftir
hvern þessi vísa sé og Kristján
Bersi fullyrðir að hún sé eftir Bólu-
Hjálmar:
Skær þegar sólin skín á pólinn
skorpnar ól við spíkar þjó.
Argur fólinn urgar hólinn,
eru hans tólin þeygi sljó.
Golf vísa
Stefán Vilhjálmsson segir frá: Ein-
hverju sinni sat ég hóf með golfur-
um og lagði fram eftirfarandi „bók-
un“:
Þó ég yrki ansi vel
að því að ég sjálfur tel,
kann ég ekki að yrkja um golf
áður en ég lendi á hvolf-
i.
Mælt af
munni fram
Umsjón:
Sigurdór Sigurdórsson
7Þriðjudagur 28. mars 2006
Kraftur í starfi Land-
búnaðarháskóla íslands
Landbúnaðarháskóli Íslands (LBHÍ) hélt fyrsta ársfund sinn þann 17. mars sl. á Hótel
Selfossi. Ársfundurinn þótti takast frábærlega vel og greinilegt að mikill kraftur er í
starfi háskólans um þessar mundir. Bændablaðið ræddi við Ágúst Sigurðsson rektor sem
fór vítt og breitt um sviðið í ræðu sinni við upphaf ársfundarins.
Hvers vegna haldið þið árs-
fundinn hér á Selfossi?
Við ákváðum strax í upphafi að
leggja áherslu á þessa ársfundi
okkar, vanda til dagskrár og fara
með fundina út um land, til þeirra
sem við eigum hvað ríkast erindi
til sem er landsbyggðin og þeir
sem þar búa. Að þessu sinni
ákváðum við að sækja Sunnlend-
inga heim og leggja áherslu á að
fjalla um þá miklu byltingu sem er
að verða í landnotkun hér á þessu
svæði. Hér eru að eiga sér stað
breytingar sem sannarlega kalla á
umræðu um með hvaða hætti við
skipuleggjum nýtingu landsins
okkar með skynsamlegustum
hætti. Í erindi, sem Sveinn Sigur-
mundsson, framkvæmdastjóri
Búnaðarsambands Suðurlands,
flutti á ársfundinum, kom glögg-
lega fram hvernig landnýting í
heilu sveitarfélögunum hefur gjör-
breyst. Ölfusið hefur t.d. breyst á
tiltölulega stuttum tíma úr mjólk-
urframleiðslusvæði í klasabyggð
með hrossabúgörðum. Sterkasti
kjarni mjólkurframleiðslunnar á
svæðinu hefur flust lengra í austur,
fjær höfuðborgarsvæðinu, og eru
Austur-Landeyjarnar í miklum
vexti hvað þetta varðar og eru að
verða eitt öflugasta svæðið.“
Nauðsynlegt að undirbúa breytta
löggjöf um tvöfalda búsetu
Og Ágúst heldur áfram: „Mikil
spurn er eftir jörðum á Suðurlandi,
sérstaklega á vestari hluta svæðis-
ins, sumarhús spretta upp út um
allt, tilhneiging er til að skipta upp
jörðum í allskyns parta og þéttbýl-
iskjarnar á svæðinu eru í vexti. Allt
kallar þetta á að við hugum betur
m.a. að skipulagsmálum í dreifbýli
og eflum alla umræðu um þessi
mál í samvinnu við m.a. sveitarfé-
lög, sem víða standa frammi fyrir
stórum ákvörðunum í þessum efn-
um nú þegar. Löggjafinn þarf að
herða sig til þess að við séum betur
búin undir þessar miklu breytingar,
sem munu gerast með auknum
hraða á næstu árum. Það er t.d. al-
gjörlega nauðsynlegt að undirbúa
breytta löggjöf hvað tvöfalda bú-
setu varðar.“
Höfum margt fram að færa
Skipulagsmál, hefur Landbún-
aðarháskóli Íslands eitthvað fram
að færa þar?
„Já, það teljum við tvímæla-
laust. Við rekum mjög öfluga og
vinsæla námsbraut til BS-gráðu,
sem við köllum umhverfisskipu-
lag. Þar er m.a. verið að fást við
þessi mál auk þess sem skipulags-
mál í dreifbýli eru auðvitað ná-
tengd búrekstri almennt. Við höf-
um mikinn hug á því að koma af
stað fleiri rannsókna- og þróunar-
verkefnum sem tengjast þessu við-
fangsefni enda er það aðkallandi
eins og kom glögglega fram á árs-
fundinum. Rannsóknir sem beinast
að skipulags- og umhverfismálum
og landmótun við okkar aðstæður
eru mikilvægar. Verkefni sem
tengjast skipulagningu bújarða og
grænna svæða í þéttbýli mætti
nefna og síðan er alls ekki nóg að
gert við rannsóknir á t.a.m. skjól-
myndun í okkar vindasama landi,
hvort heldur er í þéttbýli eða úti í
sveit.“
Víðtækari skírskotun
Er Landbúnaðarháskólinn með
þessu að fara inn á ný svið?
„Já, enda sjálfsagt mál, tímarnir
breytast og ný viðfangsefni spretta
upp, landbúnaður hefur víðtækari
skírskotun nú til dags en áður og
þarf ekki annað en skoða nýju
jarðalögin til að sjá þessa breyttu
skilgreiningu. Við erum í rauninni
að tala um sjálfbæra náttúrunýt-
ingu á Íslandi í víðu samhengi,
hvort heldur er á sviði framleiðslu
eða þjónustu. Sem dæmi um út-
víkkun námsframboðs má í þessu
samhengi nefna BS-nám í náttúru-
og umhverfisfræði þar sem fengist
er við fjölbreytt viðfangsefni ís-
lenskrar náttúru og samspil manns-
ins við hana.
Hvað sem því líður erum við þó
alls ekki að missa sjónar á hlut-
verki okkar gagnvart hefðbundn-
um íslenskum búrekstri og ætlum
svo sannarlega að standa okkur
þar. Áhersla á þekkingu í nútíma
búfjárrækt og jarðrækt er á sínum
stað. Til marks um það mætti
nefna að við höfum nýverið ráðið
til okkar einn fremsta búfjárkyn-
bótafræðing heims, við erum lögð
af stað með mjög stórt rannsókna-
verkefni til að kortleggja vandamál
tengd kálfadauða í íslenska kúa-
stofninum. Við munum frá og með
næsta hausti bjóða upp á starfs-
miðað meistaranám (MS) í búvís-
indum og við munum sömuleiðis
frá sama tíma bjóða fram BS-nám í
garðyrkju. Þá er starfmenntanám í
búfræði og garðyrkju á sínum stað.
Fleira mætti nefna þessu tengt eins
og sú aukna áhersla sem við ætlum
nú að leggja á sameindaerfðafræði
og líftækni. Við teljum algjörlega
nauðsynlegt að koma okkur upp
betri aðstöðu til kennslu og rann-
sókna á sviði sameindaerfðafræði
og fá inn fleira fólk í gegnum rann-
sóknaverkefni þannig að þekking-
in á þessu sviði rjúki ekki út í veð-
ur og vind um leið og einhverjar
breytingar verða í hópi starfsliðs
eins og tilfellið hefur verið í gegn-
um tíðina. Verkefnin á þessu sviði
eru óþrjótandi, hvort heldur er litið
til búfjár eða nytjajurta og við
þurfum að skapa okkur þær að-
stæður að við getum verið virkir
þátttakendur í rannsóknasamstarfi
á þessu sviði.“
Rannsóknasetur á
sviði viðskipta og hagfræði
Þú nefndir á ársfundinum nýtt
rannsóknasetur við LBHÍ á sviði
viðskipta og hagfræði, hvað er þar
á ferðinni?
„Við höfum allt of lengi van-
rækt þetta svið. Þó svo að þessi
málefni séu á oddinum víða í þjóð-
félaginu, viðskiptafræðin stórt fag
sem margir sækja í og hagvísindin
málefni af þungavigt, þá höfum
við verið of lin í þessum fræðum
frá sjónarhóli landbúnaðar og nátt-
úrunýtingar á Íslandi. Ég vil stofna
til rannsóknaseturs á þessu sviði
þar sem a.m.k. 2-3 sérfræðingar
starfa, helst í samvinnu við aðrar
menntastofnanir og fyrirtæki. Þar
færu fram rannsóknir og þekking-
arleit, sem beinist að alþjóðasamn-
ingum, alþjóðaviðskiptum með
búvörur, breyttu stuðningsformi,
áhrif af slíku og leiðir í íslenskum
landbúnaði. Áhersla verði á auð-
linda- og svæðahagfræði, rann-
sóknir sem beinast m.a. að velferð-
araukandi áhrifum sjálfbærrar nátt-
úrunýtingar, landgræðslu og skóg-
ræktar. Þetta tel ég brýnt og við
höfum þegar hafið vinnu við að
koma þessu af stað.“
Námsbraut í skógfræði
og landgræðslu
Er aukin áhersla á skógfræði
og landgræðslu hjá ykkur?
„Þessi fræðasvið eru í örum
vexti hjá okkur enda skógræktin
sífellt í sókn hérlendis og má eig-
inlega segja að verið sé að klæða
landið skógi á ný á stórum svæð-
um. Þetta kallar á miðlun þekking-
ar og rannsóknir en við réðum ein-
mitt prófessor í þessum fræðum á
síðasta ári til að veita þessum mál-
um forystu við háskólann. Land-
græðsla er einnig áherslusvið hjá
okkur til framtíðar en frá og með
næsta hausti munum við bjóða upp
á sérstaka námsbraut til fyrstu há-
skólagráðu (BS) í skógfræði og
landgræðslu þar sem nemendur
geta lagt sig eftir sérhæfingu á
hvoru sviðinu sem er.
Landgræðsla sem fræðasvið
hefur einnig mjög alþjóðlega skír-
skotun fyrir okkur Íslendinga í
ljósi sérstöðu landsins og langrar
sögu landgræðslustarfa á Íslandi.
Það opnar fyrir ýmsa möguleika í
framtíðinni. Þessu tengt er auðvit-
að sú áhersla sem við höfum lagt á
rannsóknir á sviði kolefnisbúskap-
ar og hnattrænna umhverfisbreyt-
inga. Í þeim efnum er afar brýnt
mál nú, ef við Íslendingar ætlum
að standa okkur gagnvart loftslags-
sáttmála og Kyoto-bókun, að halda
glöggt bókhald um bindingu kol-
efnis í íslensku landi og þar liggur
beint við að byggja enn frekar ofan
á Nytjalandsgrunninn.“
Aukið samstarf
LBHÍ og Hólaskóla
Nú eru starfandi tvær mennta-
stofnanir innan vébanda landbún-
aðarins, LBHÍ og Hólaskóli, er
eitthvert samstarf þar?
„Já, svo sannarlega og það mun
brátt verða mun meira. Hólaskóli
hefur rétt eins og LBHÍ verið í
mikilli þróun og þar eru margir
efnilegir hlutir að gerast. Við erum
nú þessa dagana að leggja loka-
hönd á víðtækan samstarfssamning
milli LBHÍ og Hólaskóla, sem ætl-
unin er að muni ná til allra fag-
sviða við skólana tvo, bæði hvað
varðar námsleiðir sem og rann-
sóknastarf. Þessi samningur mun
þannig skapa ramma fyrir allt okk-
ar samstarf en síðan þarf að útfæra
hvert og eitt verkefni sérstaklega.“
Framhald á bls. 12
Ágúst Sigurðsson rektor í ræðustól.