Bændablaðið - 09.06.2011, Blaðsíða 6

6 Bændablaðið | fimmtudagur 9. júní 2011
Málgagn bænda og landsbyggðar
LOKAORÐIN
Bændablaðið kemur út hálfsmánaðarlega. Því er dreift til allra bænda landsins og fjöl margra annarra er tengjast land búnaði.
Bændablaðinu er dreift ókeypis til þeirra er stunda búskap en þéttbýlisbúar geta gerst áskrifendur að blaðinu.
Árgangurinn kostar kr. 6.200 en sjötugir og eldri og lífeyrisþegar greiða kr. 3.100.
Bændablaðið er í eigu Bændasamtaka Íslands.
Bændablaðið, Bændahöll við Hagatorg, 107 Reykjavík. Sími: 563 0300 – Fax: 562 3058 – Kt: 631294-2279
Ritstjóri: Hörður Kristjánsson (ábm.) hk@bondi.is – Sími: 563 0332 Blaðamenn: Erla H. Gunnarsdóttir ehg@bondi.is
Margrét Þ. Þórsdóttir mth@bondi.is – Freyr Rögnvaldsson fr@bondi.is – Sigurður M. Harðarson smh@bondi.is
Auglýsingastjóri: Eiríkur Helgason eh@bondi.is – Sími: 563 0303 – Myndvinnsla og frágangur: Prentsnið ehf.
Netfang blaðsins (fréttir og annað efni) er bbl@bondi.is Netfang auglýsinga er augl@bondi.is Vefsíða blaðsins er www.bbl.is
Prentun: Landsprent ehf. – Upplag: sjá forsíðu – Landsprent og Íslandspóstur annast dreifingu blaðsins. ISSN 1025-5621
Okkur bregður við þetta kalda vor, vorum
orðin góðu vön. Undanfarin ár hafa bændur
og aðrir landsmenn fengið góð og hlý vor.
Frá fyrstu dögum maí, sem voru góðir, hefur
verið kuldatíð. Kuldakastið er sagt vera eðlilegt
skammtímafrávik frá stöðugt hækkandi hita-
stigi. En umræða um hlýnun jarðar er fjarlæg
þegar bjarga þarf lambfé inn úr snjókomu og
kartöflugrös falla í júnímánuði. Einhver sagði
að fundi um hlýnun jarðar væri frestað vegna
veðurs! Samt er það svo að búskaparhættir
íslenskra bænda hafa breyst verulega á undan-
förnum árum sem að hluta má rekja til breytts
veðurfars. Sauðburði hefur verið flýtt, bændur
rækta fjölmargar nýjar nytjaplöntur og aukin
grasspretta gerir mögulegt að komast af með
minni tún.
Landið grær
Í kjölfar hagstæðara veðursfars og sannarlega
fleiri þátta, eins og landgræðslustarfs og betra
skipulags á nýtingu lands, er nú staðfest að gróður
á Íslandi er í mikilli framför. Þessi tíðindi eru mjög
mikilvæg. Af mörgu því sem borið hefur verið á
bændur hefur umræðan um landeyðingu verið
þeim þung. Líkt og mörgu öðru sem kemur upp
í umræðu um landbúnað á Íslandi er ekki alltaf
fyrir að fara mikilli nákvæmni. Þungar ásakanir
á bændastéttina vegna landeyðingar af völdum
búfjárbeitar hafa oftar en ekki verið settar fram
og bændur gerðir að tákni landeyðingar.
Vitanlega má viðurkenna að í ákveðnum til-
fellum hefur verið um ofbeit að ræða. Það er hins
vegar langt í frá að búfjárbeit sé sá skaðvaldur
sem má ætla af orðum margra sem gengið hafa
fram sem sérstakir verndarar og sérfræðingar í
landverndarmálum.
Bændur hafa leikið eitt af lykilhlutverkum
í að snúa vörn í sókn í endurheimt landgæða.
Hlýnandi veðurfar er þar sterkur áhrifavaldur.
En þeir bændur og allir landsmenn, sem nú upp-
lifa eyðileggingu eldgosa á gróðri, skilja að á
skömmum tíma geta ógnarkraftar náttúrunnar
unnið mikinn skaða.
Vatnið er verðmæti framtíðarinnar
Ein af mikilvægustu auðlindum lands okkar er
vatnið. Gnótt og gæði vatnslinda eru vafalaust dýr-
ustu gersemar framtíðarinnar. Í dag eru fjölmörg
ríki sem ekki hafa aðgang að vatni og þeim fjölgar
hratt. Ábyrgð okkar bænda sem landeigenda að
vernda og verja slíkar auðlindir er sannarlega
rík. En það eru fleiri sem verða að koma að því.
Líkt og með gróðurinn er ekkert sjálfgefið í þeim
efnum. Við eigum vafalaust eftir að upplifa sterka
umræðu um réttindi og skyldur bænda í vatns-
málum á komandi misserum og árum.
Í Speglinum í Ríkisútvarpinu þann 30. maí sl.
var viðtal við Guðmund Pál Ólafsson líffræðing
um vatn og vatnsvernd, votlendi og endurheimt
þess. Líffræðingurinn gumaði af því að hafa
kynnt sér vatnsmál víða um heim og taldi sig
geta talað af mikilli þekkingu um viðfangsefnið.
Samt var það svo að þegar umræðan snéri að
íslenskum bændum hélt líffræðingurinn því fram
að íslenskir bændur væru óvinir votlendis, héldu
áfram að ræsa það fram með opinberum fram-
lögum. Undirritaður óskaði þegar eftir því við
umsjónarmann fréttaþáttarins að ummælin yrðu
leiðrétt, því framræsla á vegum bænda undanfarna
áratugi hefur verið óveruleg. Hvað þá að opinber
framlög komi þar við sögu. Þó líffræðingurinn hafi
kynnt sér vatnsbúskap víða um heim kom strax í
ljós að hann hafði nú ekki kynnt sér þau mál neitt
sérstaklega vel hér heima. Að þessu dæmi röktu
er enn krafist málefnalegrar umræðu um bændur
og málefni þeirra hjá fjölmiðlum.
Eitraður matur
Heimsbyggðin hefur fylgst með alvarlegum
afleiðingum þess að upp kom E. coli mengun
í mat í Þýskalandi. Af allri þeirri umræðu má
sjá hvernig hægt er að rústa afkomu einstakra
bænda á skömmum tíma með ábyrgðarlausum og
röngum upplýsingum sem gefnar eru. Það hafa
grænmetisframleiðendur á Spáni fengið að reyna.
Í málinu afhjúpast að þrátt fyrir umfangsmikið
regluverk, ótal möguleika til að hafa eftirlit með
framleiðslu og ferli matvæla, gengur illa að greina
uppruna. Málið er grafalvarlegt og ætti öllum að
vera umhugsunarefni um gæði matar, uppruna
hans og meðhöndlun alla. /HB
Kuldatíð
Er E. coli 0104 afleiðing
verksmiðjubúskapar?
LEIÐARINN
Fregnir af dauðsföllum af völdum
saurgerla í Þýskalandi hafa vakið
athygli að undanförnu. Þar er um
að ræða ofurgerla sem ekki hefur
heyrst nikið af áður í fjölmiðlum
og eru þeir nefndir E. coli 0104.
Fyrst í stað var agúrkum frá tveim
framleiðendum á Spáni kennt um
með tilheyrandi skaða fyrir viðkom-
andi garðyrkjubændur. Fljótlega fóru
þó böndin að berast að Þjóðverjum
sjálfum þó enn hafi ekkert verið stað-
fest um upprunann.
Í Bretlandi og Hollandi hefur
mikið verið rætt um þessi mál og
sýnist sitt hverjum. Samkvæmt heim-
ildum blaðsins í Hollandi hefur þar
verið bent á að nú séu menn í bók-
staflegum skilningi að súpa seyðið
af afleiðingum verksmiðjubúskapar.
Þar hafa heyrst fullyrðingar um að E.
coli 0104 hafi orðið til vegna þess að
coligerlar, sem lifa í þörmum dýra,
hafi þróað með sér ónæmi. Er það
sagt vegna ofnotkunar fúkkalyfja
sem beitt er til að halda dýrum heil-
brigðum í verksmiðjubúunum. Skítur
frá búunum hefur síðan verið nýttur
sem áburður og til að bæta gróður-
mold, ekki síst fyrir lífræna. Engin
staðfesting hefur fengist á þessu en
um þetta var einnig fjallað í breskum
sjónvarpsstöðvum á dögunum.
Umræðan í Hollandi, þar sem
verksmiðjubúskapur er einnig veru-
legur, hefur í kjölfarið snúist um að
nú verði að snúa við blaðinu. Hverfa
verði frá þeirri stefnu verksmið-
jubúskapar sem drifin hefur verið
áfram innan Evrópusambandsins.
Þar hefur þróunarstefna ESB verið
rekin undir heitinu Common
Agricultural Policy (CAP) síðan
1992. Er það eitt elsta stefnumót-
unarplagg Evrópusambandsins.
Stefnan sem átti að bjarga landbún-
aðarkerfi álfunnar hefur þó reynst
samkvæmt úttekt ESB sjálfs skapa
mikil umhverfisvandamál.
Þá er umræðan einnig á þann veg
að dagar ódýrra landbúnaðarafurða
sé liðinn. Héðan í frá verði land-
búnaður ekki rekinn, - nema á for-
sendum náttúrunnar. Það þýði ein-
faldlega minni magnframleiðslu og
hærra verð.
Það kann því að hljóma kald-
hæðnislega að íslenskur landbún-
aður, sem margir hafa hugsað þegj-
andi þörfina, kunni að hafa eignast
nýjan bandamann af óvæntum toga.
Allavega virðist þýski ofur-saurger-
illinn vera að opna augu Íslendinga
og annarra fyrir því að fæðuöryggi
er ekki hugtak sem lengur er verjandi
að hafa í flimtingum. /HKr
Skoðunarferð sauðfjárbænda í Rangárvallasýslu
Félag sauðfjárbænda í Rangár-
vallasýslu hóaði saman liði sem
lagði land undir fót fyrir nokkru.
Vildi félagið koma á framfæri
þakklæti til þeirra sem lögðu
þeim lið í ferðinni með því að
birta ferðasöguna í stuttu máli í
Bændablaðinu.
Dagana 1. - 2. apríl var farið
í ferð í Vestur-Húnavatnssýslu og
Borgarfjörð á vegum Félags sauðfjár-
bænda í Rangárvallasýslu. Lagt var
afstað frá Hvolsvelli kl. 9 að morgni
og ekið norður á Hvammstanga, þar
var skoðað sláturhúsið undir leið-
sögn Magnúsar framkvæmdastjóra
og snæddur hádegisverður í boði
sláturhússins.
Gullni hringurinn á Vatnsnesi
Næst lá leið okkar um Vatnsnesið eða
gullna hringinn, eins og þeir kalla
það fyrir norðan. Með okkur í för
um Vatnsnesið var Heimir Ágústsson
fyrrum bóndi á Sauðadalsá. Farið
var á fjóra bæi á Vatnsnesinu;
Sauðadalsá, Sauðá, Böðvarshóla og
Vatnshóla. Við þökkum Heimi og
bændum á bæjunum fyrir höfðing-
legar móttökur.
Eftir þetta var farið í náttstað að
Reykjaskóla í Hrútafirði og borð-
uðum við þar kvöldmáltíð. Eftir
morgunmat í Reykjaskóla lá för
okkar að Mýrum 2, þar voru eins og
á hinum bæjunum þvílíkar móttökur
að menn höfðu á orði að þeir væru
mættir í fermingarveislu.
Síðan lá leið okkar suður í
Borgarfjörð, þar var komið við á Hesti
og skoðað Búvélasafnið á Hvanneyri
undir góðri leiðsögn Guðmundar
Hallgrímssonar. Þá lá leið okkar til
baka heim í Rangárvallasýslu.
Eftirtöldum viljum við þakka
stuðning við ferðina; Arion banka,
Landsbankanum, Vélfangi, N1,
Shell, Verði, Sláturfélagi Suðurlands,
Fóðurblöndunni, Húsasmiðjunni,
Vélsmiðjunni Magna, Búaðföngum
og TM tryggingamiðstöð.
Félag sauðfjárbænda
í Rangárvallasýslu