Bændablaðið - 09.06.2011, Blaðsíða 30

30 Bændablaðið | fimmtudagur 9. júní 2011
Á markaði
Bændasamtök Íslands hafa á
undanförnum misserum unnið
margvíslegt starf vegna umsókn-
ar Íslands um aðild að ESB. Því
miður hefur nokkuð borið á að
rangt sé farið með í þessu efni.
Meðal annars var því haldið fram
í skýrslu Ríkisendurskoðunar
um útvistun opinberra verkefna
til Bændasamtaka Íslands að
samtökin hefðu hafnað beiðni
sjávarútvegs- og landbúnaðar-
ráðuneytisins um að starfsmenn
samtakanna veittu sérfræðiað-
stoð um landbúnaðarmál vegna
aðildarumsóknar Íslands að
Evrópusambandinu.
Rangt með farið
Sá sjávarútvegs- og landbúnaðar-
ráðuneytið ástæðu til að senda sér-
staklega út fréttatilkynningu þar sem
orðrétt segir:
Hér er rangt með farið.
Bændasamtök Íslands höfnuðu
ekki beiðni ráðuneytisins um upp-
lýsingar eða sérfræðiaðstoð; þvert
á móti undirbjuggu sérfræðingar
samtakanna öll þau svör við spurn-
ingum framkvæmdastjórnar ESB
sem óskað var eftir, bæði síðastliðið
haust og eins haustið 2009 þegar
annar spurningalisti var á ferðinni.
Hins vegar höfnuðu Bændasamtökin
því að sérfræðingar þeirra tækju þátt
í svokölluðum rýnifundum í Bru,ssel
eins og óskað hafði verið eftir.
Full ástæða er því til að fara betur
yfir á opinberum vettvangi hvaða
störf samtökin hafa innt af hendi í
þessu sambandi.
Haustið 2009 skipaði utanríkisráð-
herra tíu samningahópa sem fjalla
um afmörkuð efnissvið og einstaka
kafla samningaviðræðanna við ESB,
og til að starfa með samninganefnd-
inni. Bændasamtökum Íslands var
boðið að tilnefna fulltrúa í þrjá
samningahópa.
Bændasamtök Íslands eiga þrjá full-
trúa í samningahópi um landbúnað,
þau eru: Baldur Helgi Benjamínsson,
Erna Bjarnadóttir og Sigurbjartur
Pálsson. Haldnir hafa verið 13
fundir í samningahópnum og var
síðast haldinn fundur 21. febrúar
sl. Á þeim fundi var þeim sem taka
þátt í starfi hópsins boðið að skipta
sér í þrjá undirhópa til að fjalla um
mótun samningsmarkmiða, sem
síðan yrðu send aðalsamninganefnd
til meðferðar. Tveir hópar af þessum
þremur hafa síðan komið saman til
fundar, annar einu sinni og hinn
þrisvar. Síðast var haldinn fundur í
undirhópi þann 5. maí sl. Fulltrúar
BÍ hafa sótt alla fundi í samninga-
hópnum og undirhópnum og tekið
virkan þátt í umræðum og starfi
hópsins. Fulltrúar BÍ sátu einnig, í
gegnum fjarfundarbúnað, svo kallaða
rýnifundi sem haldnir voru með ESB
um landbúnað. Fyrri fundurinn var
haldinn dagana 30. nóvember til 3.
desember 2010 og sá síðari 24.–27.
janúar sl.
Þrír starfsmenn BÍ og Lands-
samtaka sauðfjárbænda unnu einnig
við að fara yfir reglugerðir og til-
skipanir ESB um landbúnað sem
falla undir 11. kafla. Alls var um að
ræða 25 reglugerðir upp á hundruð
blaðsíðna, skriflegri greinargerð
var skilað um hverja þeirra. Einnig
mættu þessir starfsmenn á fundi
samningahóps um landbúnað til
að kynna vinnu sína og tóku þátt í
samráðsfundum starfsmanna stjórn-
arráðsins, sem unnu að greiningu
annarra reglugerða um landbúnað.
Fulltrúi BÍ í hópnum er Sigurður
Eyþórsson framkvæmdastjóri
Landssamtaka sauðfjárbænda.
Sigurður hefur sótt 13 fundi af 15
í hópnum. Einnig flutti hann fyrir-
lestur um byggðastefnu Finnlands á
fundi samningahóps um byggðamál
í ágúst 2010 og sótti 2ja daga ráð-
stefnu um byggðamál í Salnum í
Kópavogi fyrr á því ári. Hann hefur
einnig sótt tvær aðrar ráðstefnur
um efnið sem samningahópurinn
hefur skipulagt og setið rýnifund
í gegnum fjarfundarbúnað. Þessu
hefur einnig fylgt margvísleg
gagnayfirferð.
Í þessum samningahópi er fjallað um
dýra- og plöntuheilbrigði og mat-
vælaöryggi. Fulltrúi BÍ í hópnum er
Ólafur R. Dýrmundsson en auk þess
hefur Erna Bjarnadóttir sótt fundi
sem tengiliður við samningahóp
um landbúnað. Ólafur hefur setið
á annan tug funda og afgreitt fjölda
beiðna um upplýsingar sem varða
starf hópsins. Þar við bætast mál-
þing og lestur ýmissa gagna á skrif-
stofu. Starfsmenn BÍ fylgdust með
rýnifundum með ESB um dýra- og
plöntuheilbrigði og matvælaöryggi
í gegnum fjarfundarbúnað í utan-
ríkisráðuneytinu. Fyrri fundurinn
var haldinn 14.–15. febrúar sl. og
sá síðari 28.–31. mars.
Haustið 2009 sendi ESB umfangs-
mikla spurningalista til íslenskra
stjórnvalda til að byggja síðan á
skýrslu sína um umsókn Íslands
um aðild að ESB. Bændasamtökin
lögðu fram u.þ.b. 250 vinnustundir
við að svara þeim hluta spurning-
anna sem beint var til þeirra og lutu
einkum að margvíslegum þáttum
varðandi framkvæmd búvörulaga
og búnaðarlagasamnings.
Fjölmargar sendinefndir og sér-
fræðingar hafa komið hingað til
lands undanfarin tvö ár til að kynna
sér ýmsa þætti í landbúnaðarstefn-
unni hér á landi. Nokkrir hópar hafa
sótt Bændasamtökin heim til að
fræðast um þátt þeirra í framkvæmd
og mótun landbúnaðarstefnunnar.
Einnig hafa Bændasamtökin tekið
á móti fjölmörgum öðrum gestum,
bæði þingmönnum frá einstökum
aðildarlöndum, blaðamönnum og
fleirum sem sótt hafa landið heim
vegna ESB-umsóknar. Slíkar heim-
sóknir hafa bæði verið af pólitískum
toga, þ.e. gestirnir hafa viljað kynna
sér sjónarmið BÍ en einnig hefur
verið beinlínis um miðlun upplýs-
inga um landbúnað og landbúnaðar-
stefnuna að ræða.
Starfsmenn BÍ hafa einnig sótt
fjölda funda í sjávarútvegs- og land-
búnaðarráðuneytinu og utanríkis-
ráðuneytinu með sérfræðingum á
vegum ESB. Þarna hafa verið fjöl-
þætt verkefni til umfjöllunar s.s.
hagtölur, búreikningar, stuðningur
við bændur og landbúnað, markaðs-
mál o.fl. Flestir þessara funda voru
haustið 2009 og á fyrri hluta ársins
2010.
Um árabil hafa Bændasamtökin
kynnt sér málefni ESB, einkum
sameiginlegu landbúnaðarstefnuna,
CAP. Samtökin áttu fulltrúa í nefnd
sem skilaði skýrslu til þáverandi
utanríkisráðherra haustið 2003 um
íslenskan landbúnað í alþjóðlegu
umhverfi, þar sem mikil áhersla var
á möguleg áhrif ESB-aðildar. Mikil
áhersla var þar á að skoða hvernig
búið er um landbúnað í Norður-
Finnlandi. Síðan þá hefur reglulega
verið fjallað um þróun landbún-
aðarstefnu ESB á vettvangi BÍ, t.d.
í Bændablaðinu og sérfræðingar BÍ
hafa flutt fjölda erinda um CAP og
íslenskan landbúnað fyrir ekki aðeins
bændur heldur víða annarsstaðar, s.s.
í háskólum og hjá stjórnmálaflokkum.
Einnig hefur margvíslegu efni verið
miðlað til bænda og trúnaðarmanna í
félagskerfi þeirra.
Af því sem að ofan greinir má ráða
að Bændasamtökin hafa lagt mikla
vinnu í að kynna sér landbúnaðar-
stefnu ESB, sinna lögbundnu hlut-
verki sínu um miðlun upplýsinga og
ráðgjöf til stjórnvalda og taka þátt í
starfi samningahópa utanríkisráðu-
neytisins. Það er því fjarri sanni
að samtökin hafi ekki sinnt skyldu
sinni á þessum sviðum, um það vitna
tölvupóstar og bréf til stjórnvalda,
fundargerðir samningahópa o.s.frv.
Slík gagnrýni er því ómálefnaleg
og greinilega ætluð til að draga úr
trúverðugleika Bændasamtakanna.
Mikil vinna hefur einnig verið lögð
í að afla upplýsinga um CAP til að
undirbyggja afstöðu og málflutning
BÍ. Á búnaðarþingi 2011 var t.d.
kynnt í handriti rit Stefáns Más
Stefánssonar um Landbúnaðarlöggjöf
Evrópusambandsins og Evrópska
efnahagssvæðisins, sem unnið er
fyrir Bændasamtökin. BÍ hafa því
lagt fram mikla og faglega vinnu í
tengslum við aðildarumsóknina og
svo mun áfram verða. Málflutningur
samtakanna gegn aðild hefur ekki
verið hrakinn og þeir sem ekki eru
sammála þeim sjónarmiðum verða
að svara þeim með rökum, en ekki
söguburði. /EB
Erna Bjarnadóttir
hagfræðingur Bændasamtaka
Íslands
eb@bondi.is
ESB-málefni
Störf Bændasamtaka Íslands við
ýmis verkefni tengd ESB-umsókn
Innflutt kjöt
Tímabil
janúar - apríl 2011 2010
Alifuglakjöt 213.785 98.855
Nautakjöt 49.554 27.604
Svínakjöt 113.308 14.207
Aðrar kjötvörur
af áðurtöldu 13.911 9.422
Samtals 390.558 150.088
Nautabændur
fá meira
Verð til bænda á nautakjöti hefur
tekið nokkrum breytingum undan-
farna mánuði. Dæmi eru um allt að
6% hækkun til bænda um síðustu
mánaðamót. Á vef Landssambands
kúabænda er fylgst með verðþróun á
kjöti og verðlistar sláturleyfishafanna
birtir á einum stað. Síðasta mánudag
voru verðlistarnir uppfærðir og þá
kom í ljós að Sláturhúsið Hellu og
Sláturfélag Suðurlands bjóða á bilinu
4-5% betri kjör en aðrir sláturleyfis-
hafar. Í verðlíkani LK er tekið tillit
til flokkunar og meðalþunga slátur-
gripa á tímabilinu 1. maí 2010 til 30.
apríl 2011. Sem dæmi þá borgar SS
nú 625 kr/kg á UN úrval A, 575 kr/
kg á UN1 A og 500 kr/kg á K1 A.
Flutningskostnaður og heimtaka er
óbreytt en hjá SS gildir hækkunin
afturvirkt frá 30. maí sl.
Í dag, 9. júní, verður haldin upp-
skeruhátíð á vegum Vaxtar-
sprotaverkefnisins á Suðurlandi.
Hátíðin verður haldin á Hótel
Heklu og hefst kl. 14:30. Frá því að
Vaxtarsprotaverkefnið hóf göngu
sína hafa 180 manns lokið nám-
skeiðum á vegum verkefnisins, að
þátttakendum á Suðurlandi með-
töldum. Þessir aðilar hafa unnið
að 145 verkefnum alls, að því er
fram kemur í fréttatilkynningu
frá verkefnisstjóra hjá Impru á
Nýsköpunarmiðstöð Íslands.
Vaxtarsprotar er stuðningsverkefni
sem hefur það að markmiði að hvetja
og styðja við fjölbreytta atvinnusköpun
í sveitum landsins. Verkefnið, sem er á
vegum Impru á Nýsköpunarmiðstöð
Íslands og Framleiðnisjóðs landbún-
aðarins, hóf göngu sína á árinu 2007,
en hefur síðan komið til framkvæmdar
víða um land.
Framkvæmd verkefnisins á
Suðurlandi var unnin í samvinnu
við Búnaðarsamband Suðurlands og
Atvinnuþróunarfélag Suðurlands.
Þátttakendum í verkefninu hefur
staðið til boða margvíslegur stuðn-
ingur svo sem námskeið um stofnun
og rekstur fyrirtækja og einstaklings-
bundin leiðsögn, auk þess sem ýmsir
styrkjamöguleikar hafa verið kynntir.
Þátttakendurnir sem nú ljúka nám-
skeiði eru 16 talsins og unnu að 14
verkefnum. Sjö verkefni níu þátttak-
enda eru tilbúin til kynningar opinber-
lega á þessu stigi, þau eru:
Guðrún Pálína Haraldsdóttir
Kvistum, Ölfusi. Pálína framleiðir
hestatengda gjafa- og nytjavöru, til
dæmis ábreiður á hesta úr íslenskri ull
sérmerktar hesti, ræktunarbúi og/eða
eiganda, peysur, húfur, vettlinga og
fleira merkt með nafni og ræktunarbúi.
Íslenska ullin hentar vel í ábreiður því
að ullin heldur hita á hestunum en
hleypir raka út.
Herdís Friðriksdóttir Daltúni,
Bláskógabyggð. Betula Travels er
lítil ferðaskrifstofa sem býður upp
á fræðsluferðir fyrir bandaríska
háskólanema sem leggja stund á nátt-
úrufræðitengd fög. Fyrirtækið sérhæfir
sig í sérsniðnum fræðslu- og skemmti-
ferðum þar sem náttúra Íslands er í
forgrunni.
Vilborg Ástráðsdóttir Skarði og
Eygló Jósephsdóttir Öxl, Skeiða- og
Gnúpverjahreppi eru með vefversl-
unina www.hialin.is, sem er með lága
álagningu og veitir lista- og handverks-
fólki tækifæri á að skapa sér tekjur af
list sinni. Verslunin gerir kröfur um
fallegt handbragð og að varan sé eigin
hugarsmíð þess sem selur.
Gauti Gunnarsson og Guðbjörg
Jónsdóttir Læk, Flóahreppi eru með
framleiðslu og sölu hreinna afurða úr
héraði sem verkefni, undir merkinu
Búbót. Verslunin er staðsett í Gömlu-
Þingborg í Flóahreppi.
Maríanna Bergsteinsdóttir
Dalbrún, Bláskógabyggð, er með
verkefni sem kallað er Náttúruspil
dýralæknisins. Maríanna er dýralæknir
og hannar fróðleg og skemmtileg spil
um íslensk dýr og íslenska náttúru.
Spilastokkurinn er fjögur spil í einu
og honum fylgir vasabók með helstu
upplýsingum um þau dýr sem eru í
hverju spili. Fróðleikur og skemmtun
sem getur fylgt manni hvert sem
er. Fyrsti spilastokkurinn kemur á
markað í haust.
Kristbjörg Hilmarsdóttir
Þykkvabæjarklaustri II, Skaftárhreppi
er með verkefnið „Út í auðnina“.
Um er að ræða fjölskylduvæna
ferðaþjónustu í einstöku umhverfi
innan jarðvangsins Katla Geopark,
sem ábúendur á Þykkvabæjarklaustri
2 í Álftaveri, Skaftárhreppi reka. Í
fróðlegum gönguferðum með leið-
sögn gefst kostur á að kynnast land-
inu og lífinu á svæðinu fyrr og nú.
Innsýn í söguna má enn dýpka með
því að fylgjast með uppbyggingu
Brynkabragga, sýningar um reka- og
fjörunytjar. Gistingin í ,,farfuglastíl‘‘
er í Nonna- og Brynju húsi, stóru
íbúðarhúsi með fullbúnu eldhúsi og
fleiri þægindum.
Heiða Björg Scheving Hvassafelli,
Rangárþingi er með Gamla fjósið. Í
byrjun júlí verður Gamla fjósið, veit-
ingastaður og markaður opnaður að
Steinum undir Eyjafjöllum. Þar er
um að ræða gamalt fjós sem breytt
hefur verið í veitingastað. Boðið
verður uppá súpur og grillpinna í
hádegi, kaffi og kökur og brauð um
miðjan daginn og sérvalda rétti á
kvöldin. Áhersla verður lögð á að
vera með hráefni úr heimabyggð,
einkum nautakjöt sem framleitt er á
bænum. Á markaðnum verða seldar
handverksvörur og nautakjöt beint frá
bónda. Gamla fjósið mun fyrst um
sinn vera opið yfir sumartímann og
einstaka helgar.
16 Vaxtarsprotar bætast í hópinn
Talsvert meiri innflutningur hefur
verið á kjöti það sem af er árinu en á
sama tíma í fyrra. Þannig er búið að
flytja inn tæplega áttafalt það magn
af svínakjöti sem flutt var innfyrstu
fjóra mánuði ársins 2010. Einnig
rösklega tvisvar sinnum meira magn
af alifuglakjöti og tæplega tvöfalt
magn af nautakjöti. Mest nautakjöti
kemur frá Þýskalandi, Danmörku og
Litháen. Svínakjöt kemur frá þess-
um þremur löndum auk Hollands.
Mestur hluti innflutts alifuglakjöts
kemur frá Danmörku, Þýskalandi og
Bretlandi. /EB
Innflutningur
á kjöti