Fréttablaðið - 14.11.2012, Blaðsíða 21

| FÓLK | 3VEIÐARFÆRI
Ísfell er eitt öflugasta fyrirtæki landsins á sviði veiðarfæraþjónustu og sölu á útgerðar-vörum, björgunarvörum og ýmsum rekstrar-
vörum fyrir sjávarútvegs- og iðnfyrirtæki. Fyrir-
tækið rekur sex netaverkstæði hérlendis undir
heitinu Ísnet þar sem veitt er alhliða veiðar-
færa- og verslunarþjónusta með útgerðar,-
rekstrar,- og björgunarvörur. Magnús Eyjólfs-
son, sölu- og markaðsstjóri Ísfells, og Birkir
Agnarsson, framleiðslustjóri Ísnets, segja starfs-
menn netaverkstæðanna búa yfir mikill þekk-
ingu og starfsreynslu sem nýtist vel íslenskum
sjávarútvegi. „Nú höfum við á að skipa tuttugu
starfsmönnum á verkstæðum okkar víða um
land enda áhersla á þjónustu í heimabyggð,“
segir Magnús. „Það gerir okkur kleift að flytja til
verkefni milli starfsstöðva og þannig getum við
afgreitt mjög stór verkefni á skömmum tíma.
Við getum líka fært til mannskap tímabundið
milli stöðva ef verkefnin kalla á það. Starfsmenn
okkar eru reynslumiklir og hver starfsstöð
hefur ákveðna sérhæfingu. En til samans getum
við tekið öll verkefni að okkur.“
MENNTUN SKIPTIR MÁLI
Starfsmenn netaverkstæða Ísnets sinna bæði
almennri framleiðslu og hönnun á nýjum veiðar-
færum ásamt viðhaldi og viðgerðum á eldri
veiðarfærum. Magnús og Birkir benda á að mikil
verðmæti liggi í veiðarfærum og því skiptir miklu
máli fyrir útgerðarmenn og skipstjórnendur að
geta stólað á sérfræðinga Ísnets á þessu sviði sem
geta metið kostnað við breytingar og lagfæringar.
„Við leggjum líka mikla áherslu á menntun
starfsmanna okkar. Nýlega tókum við til dæmis
inn þrjá starfsmenn hjá okkur sem eru að læra
veiðarfæragerð á námssamningi. Það skiptir
okkur miklu máli að hér séu sem flestir starfs-
menn menntaðir sem veiðarfæramenn. Auk þess
eru á öllum þjónustustöðvum okkar faglærðir
menn í forsvari.“
STÖÐUG ÞRÓUNARVINNA
Helstu viðskiptavinir Ísnets eru útgerðarfélög
en fyrirtækið þjónustar flestar stærri útgerðir
landsins. „Það fer fram mjög fjölbreytt starfsemi
á vegum okkar, allt frá því að fella þorskanet
í að framleiða stærstu gerðir af flottrollum og
loðnunótum og síldarnótum og allt þar á milli. Á
þjónustustöðvum okkar sinnum við í raun veiðar-
færagerð frá a til ö.“
Magnús og Birkir benda einnig á að stór hluti
af starfsemi Ísnets felist í þróun á veiðarfærum.
„Við erum stöðugt að leitast við að framleiða
hagkvæmari veiðarfæri, bæði léttari til að spara
olíu og jafnframt vinnum við með birgjum okkar
við þróun á efni til veiðarfæragerðar. Við erum
meðvitaðir um að vinna með útgerðum og fáum
meðal annars skipstjóra í lið með okkur til að
þróa vörurnar.“
ÍSNET VEITIR FJÖLBREYTTA
VEIÐARFÆRAÞJÓNUSTU
ÍSFELL KYNNIR Fyrirtækið Ísfell rekur sex netaverkstæði hérlendis undir heitinu Ísnet. Flestar stærri útgerðir landsins eru í
viðskiptum hjá Ísnet en fyrirtækið hefur á að skipa vel menntuðum starfsmönnum.
Ekkert veiðarfæri eða nokkurt annað áhald hef-ur fyrr né síðar komið okkur Íslendingum að jafnmiklu liði í lífsbaráttunni og botnvarpan.
Fyrir hennar tilverknað hafa framfaramöguleikar
þjóðarinnar skapast beint og óbeint hina síðustu
áratugi. Hún hefur veitt milljónum króna inn í land-
ið og veitt þúsundum manna lífsframfæri. Botn-
varpan, eða „trollið“, eins og þetta veiðarfæri er
venjulega nefnt í daglegu tali, fundu Englendingar
upp. Notuðu þeir það fyrst á seglskútum í Norður-
sjónum laust eftir 1850 (bómu trollið).
Næstu áratugi var það mikið endurbætt, t.d.
voru settar á það botnsköfur eða járnbryddir
tréhlerar, sem strjúkast eftir botninum og halda
netinu opnu. Fyrir nokkrum árum kom franska „pa-
tentið“ til sögunnar, en það er í því fólgið, að 15-30
faðma strengir eru hafðir úr hlerunum og í netið.
Áður voru hlerarnir fastir við netið. Aðalhlutur
trollsins, þessa gullháfs fiskiþjóðanna, er topp-
netið, en það er efri vængur netsins, sem skagar
lengst fram í sjóinn, þegar það er dregið eftir botn-
inum, og varnar fiskinum að synda upp fyrir það,
þegar það nálgast. Aftan við toppnetið tekur svo
við belgurinn og aftastur liggur pokinn eða belgtot-
an, sem að neðan er gerður úr uxa húðum. Þangað
safnast fiskurinn meðan á toginu stendur. Pokinn
er einnig notaður til að innbyrða fiskinn, og af því
er talað um að þetta og þetta margir pokar hafi
fengist í hverju hali, eða „holi“, eins og sjómenn
kalla það. Neðan á netið eru festar járnkúlur, eða
sívalir tréhnallar, sem bobbingar nefnast. Þetta er
gert til þess að netið rifni síður, þar sem botn er
ósléttur. Efri armur (höfuðlína) netsins er aftur á
móti alsettur litlum álkúlum til að halda því uppi.
Annars mundi netið leggjast saman og dragast eins
og gólfmotta eftir hafsbotninum. Dráttarstrengirnir,
eða trollvírarnir, eru tveir, sinn í hvorn hlera, og
eru festir í kefli gufuspilsins, sem er á þilfari fram-
anvert við mitt skipið. Þessir vírar, sem venjulega
eru um 500 faðma langir, leika í hinum svonefndu
gálgum, en þeir eru tveir á hvorri hlið skipsins,
annar framundir stefni, en hinn afturundir skut.
Frá gufuspilinu liggja vírarnir báðir fram dekkið
og gegnum masturspallana. Þar skiptast þeir og sá
sem liggur í afturhlerann leikur um trissu á borð-
stokknum, sem nefnd er síðupolli, og þaðan aftur
með lunningunni að innan og í fótrúllu, eða polla,
afturgálgans og þaðan upp í topprúlluna. Þar taka
við keðjurnar, sem tengja vírinn í sjálfan hlerann.
Vírinn í fremri gálganum fer beint úr masturspoll-
anum í fótrúllu fremri gálgans og upp í topp-
rúlluna, uns keðjunni er náð. Þegar kastað er og
trollið komið í botn, eru báðar dráttartaugarnar
hespaðar inn í dálítið járnauga aftast á skipinu,
sem nefnt er togblökk. Þetta er gert til þess að
minna slingur komi á vírana og dráttarorka skips-
ins nái sem beinustu taki á trollinu. Hve mikill vír
er „gefinn út“ fer eftir dýpinu, sem togað er á, í
það og það skipti. Venjuleg lengd dráttartauganna,
meðan á togun stendur, er þrisvar sinnum dýpið.
Meðan trollið er innbyrt og losað, og því aftur
varpað fyrir borð, er skipið stöðvað. En þegar
búið er að velta vörpunni fyrir borð, er slakað á
taugunum, uns komnir eru út 15-20 faðmar. Þá er
skipið komið til gangs og því stýrt í stóra hringi og
vörpunni slakað til botns, þegar skipið er komið á
beina stefnu.
Venjulega er togað í eina klukkustund, en
skemur ef vel fiskast, en lengur ef treglega gengur.“
Í VEIÐIFERÐ MEÐ GULLTOPPI
ÁRIÐ 1937 Í Lesbók Morgunblaðsins 28. febrúar 1937 birtist grein eftir Sigurð Benediktsson blaðamann sem fór í veiðiferð með
togaranum Gulltoppi. Með því vildi hann gefa lesendum blaðsins innsýn í líf togarasjómanna. Áhugaverð frásögn sem hægt er að
nálgast á Timarit.is en hún lýsir vel tíðarandanum. Hér er gripið niður í greinina þar sem veiðarfærinu er lýst.
BREYTINGAR Veiðar-
færin hafa stækkað og
breyst i áranna rás.
LOÐNUNÓT Myndin til
vinstri sýnir starfsmenn
vinna við loðnunót hjá
Ísneti í Hafnarfirði.
MYND/ANTON
REYNSLA
„Starfsmenn okkar
eru reynslumiklir
og hver starfsstöð
hefur ákveðna
sérhæfingu.“