Fjarðarpósturinn - 07.03.1991, Qupperneq 4

- HAFNARFIRÐI • SÍMI 652620
BflRMR
RITSTJÓRIOG ÁBM.: FRÍÐA Pf OPPÉ
AUGLÝSINGASTJÓRI: HANNA FRIÐJÓNSDÓTTIR
(ÞRÓTTIR: ÞÓRÐUR BJÖRNSSON OG SVEINBJÖRN BERENTSSON
DREIFINGARSTJÓRI: HALLDÓRA GYÐA MATTHlASDÓTTIR
LJÓSMYNDIR OG ÚTLIT: FJARÐARPÓSTURINN
INNHEIMTUSTJÓRI: SIGURÐUR G(SLI BJÓRNSSON
PRENTVINNSLA: GUÐMUNDUR STEINSSON OG BORGARPRENT
SKRIFSTOFA FJARÐARPÓSTSINS ER AÐ BÆJARHRAUNI 16, 3. HÆÐ, PÓSTFANG 220
HAFNARFIRÐI. OPIÐ ER ALLA VIRKA DAGA FRÁ KL. 10-17. SÍMAR 651945 (SÍMSVARI
EFTIR LOKUN) 651745. PÓSTFAX 650745. FJARÐARPÓSTURINN ER AÐILI AÐ SAMTÖKUM
BÆJAR- OG HÉRAÐSFRÉTTABLAÐA.
Sá sterki sigrar
Landsfundur Sjálfstæöisflokksins fer fram nú um helgina.
Formannskjöriö á sunnudag ber hvaö hæst af málefnum fund-
arins. Sitt sýnist hverjum um mótframboð Davíðs Oddssonar,
en kosningar í lýðræðisflokki hljóta ætíð að vera af hinu góða.
Fjarðarpósturinn telur, að formannskosningin hljóti að verða
Sjálfstæðisflokkum til styrktar, hvernig svo sem úrslitin verða.
Ef Þorsteinn sigrar, hlýtur hann að koma sterkari í kosninga-
baráttu fyrir alþingiskosningarnar 20. apríl. Það yrði flokknum
einnig til styrktar, ef Davíð sigrar. Hann er sterkur einstakling-
ur, nýtur mikilla vinsælda og hlýtur að dragafylgi að flokknum.
Væntanlega sigrar sá sterkari, eins og ætíð í kosningum.
Gleymast málefnin?
Það þykir að vonum fréttnæmt, þegar stærsti flokkur þjóðar-
innar heldur landsfund sinn, sem halda á annað hvert ár sam-
kvæmt skipulagslögum. Þó svo formanskosningin sé á allra
vörum hlýtur málefnaumræðan þó að vera veigamest. Af nógu
er að taka, eins og í pottinn er búið í þjóðfélaginu í dag.
Sjálfstæðismenn hljóta að setja á oddin þau málefni sem
snúa beint að þegnum þessa lands. Skattpíningarstefna nú-
verandi stjórnvalda hlýtur að vera veigamikið umhugsunar-
efni. Landsfundarfulltrúar hljóta að ræða og marka stefnu í
þeim málum, stefnu sem þessi stærsti flokkur þjóðarinnarget-
ur framfylgt og staðið að, ef hann kemst til áhrifa eftir kosnin-
garnar 20. apríl n.k.
Þær eru ófagrar lýsingarnar, sem Sigurður T. Sigurðsson,
formaður Verkamannafélagsin Hlífar og fulltrúi verkalýðsins í
húsnæðisnefnd, gefur um húsnæðismál verkafólks í Hafnar-
firði í miðopnuviðtalinu hér til hliðar. Einstæð móðir með tvö
börn, það eldra sautján ára, hefur flutt átta sinnum á eliefu
árum. Hún hefur hrakist milli leiguíbúða, milli hverfa og sveitar-
félaga. Við getum rétt ímyndað okkur hvernig þessum börnum
líður. Það er okkur fullorðna fólkinu nægilega erfitt að skipta
um vinnu, þó ekki sé nema nokkrum sinnum á ævinni. Börn,
sem rifin eru upp með rótum, - úr skólum - frá vinum - svo oft á
stuttri ævi hljóta að bera skaða af.
Húsnæðisnefnd er nú að kanna hina raunverulegu stöðu í
húsnæðismálum bæjarbúa. Það verður fróðlegt að sjá þær
niðurstöður, en Sigurður stendur fast á því, að 300 fjölskyldur
séu í brýnni þörf fyrir félagslegar íbúðir. Þær 40 millj. sem
bæjarfélagið ætlar að verja til þessa þáttar duga því miður
skammt. Fjarðarpósturinn hvetur lesendur sína til að lesa við-
talið við Sigurð.
4
Þaö hefur verið í nógu að snúast hjá forustumönnum verkalýðs-
hreyfingarinnar í Hafnarfirði síðustu vikur. Fulltrúaráð félaganna hef-
ur auglýst stíft til að mótmæla ítrekuðum hækkunum bæjaryfirvalda á
opinberum gjöldum og þjónustu við bæjarbúa. Þessar hækkanir dynja
á verkafólki, þrátt fyrir að það telji sig hafa lagt hvað mest á sig í svo-
nefndri þjóðarsátt við að ná niður verðbólgunni og vöxtum í þjóðfélag-
inu. Forustumenn verkafólks virðast þó tala fyrir daufum eyrum hvað
varðar bæjaryfirvöld og hefur hreyfingin ekki einu sinni verið virt svars
af þeirra hálfu. Það er því skiljanlega þungt hljóðið í þeim. Sigurður T.
Sigurðsson, formaður Hlífar, og einn aðalforustumaður verkalýðs-
hreyfingarinnar í bænum, hefur einnig lýst því yfir í viðtali við Fjarð-
arpóstinn, að bæjaryfirvöld sitji á svikráðum við verkafólk hvað varðar
uppbyggingu félagslega íbúðakerfisins, sem sé eitt aðalkjaramál
verkafólksins í dag. Vegna stöðu þessara mála í heild tók Fjarðarpóst-
urinn Sigurð tali í vikunni.
Sigurður var fyrst spurður um
stöðuna í kjarabaráttunni og
hvort hann teldi að verkalýðs-
hreyfingin hefði orðið undir hvað
varðar árangur þjóðarsáttar.
Hann svaraði: „Verkalýðshreyf-
ingin og verkafólk hefur staðið
ítrekað í baráttu, allt frá hörðu
deilunum 1955 og fram til dagsins
í dag. Árangurinn af miklum fórn-
um verkafólks er akkúrat enginn
hvað jöfnuð launa snertir. Það má
segja að kjör þess séu jafnvel hvað
lökust í dag. Launamismunurinn í
þjóðfélaginu fer sífellt vaxandi og
hefur aldrei verið eins áberandi og
nú. Hins vegar höfum við náð
virkilega góðum árangri í yfir-
standandi kjarasamningum hvað
efnahagsástand þjóðarinnar varð-
ar og þann árangur eigum við að
nýta til hagsbóta fyrir lágtekju-
fólk.
Síðustu kjarasamningar eru
kallaðir „þjóðarsáttarsamning-
ar“, en það verður ekki um að
ræða neina þjóðarsátt af hálfu
verkafólks nema til komi veruleg
lífskjarajöfnun. Lægstu launin
verða að hækka sérstaklega og
skattleysimörk verði um 80 þús.
kr. á mánuði. Skattleggja verður
fjármagnstekjur og taka upp tvö
skattþrep.
Þá verður að herða verðlagseft-
irlit og viðurlög við skattsvikum.
Það aukna fjármagn sem næst inn
með þessum aðgerðum á síðan að
nota til jöfnunar lífskjara."
Steindauð verka-
lýðshreyfing?
- Sumir vilja meina að verka-
lýðshreyfingin sé steindauð sem
baráttutæki fyrir sitt fólk. Hafið
þið brugðist?
„Staðan er nú einfaldlega sú, að
jafnvel þótt okkur tækist að
hækka laun um hundrað prósent
strax á morgun, þá kæmi gengis-
felling og vaxtahækkanir í kjölfar-
ið, sem færi beint út í verðlagið.
Láglaunafólkið verður áfram jafn
illa sett, en þeir hærra launuð fá
sitt á silfurfati í kjölfarið.
Ég tel að nú þurfi að grípa til
nýrra ráða. Það verður að setja
lög, til dæmis um hátekjuskatt. Eg
tel nóg að hjón hafi til dæmis 560
þús. kr. samanlagt í tekjur. Þau
ættu að greiða hátekjuskatt sem
kæmi til jöfnunar því fólki sem er
með á bilinu 50-80 þús. kr. í mán-
aðarlaun. Þar á ég við átta stunda
vinnudag, fimm daga vikunnar.
Ég vil að hátekjuskattinum verði
varið til jöfnunar í formi barna-
bóta, vaxta eða húsaleigubóta.
Það er þó stór spurning með húsa-
leigubæturnar, því hætta er á að
þær verði einvörðungu til að
hækka húsaleigu á markaðinum,
sem er þó ærið nógu há fyrir. Það
er einnig mjög áríðandi að hækka
skattleysismörk. Ég tel að mörkin
megi ekki vera undir 80 þús. kr.
Ég legg einnig gífurlega áherslu
á verðgæsluna. Síðan hægðist á
verðbólguþróuninni, sem er
verkafólki að þakka í kjölfar
þjóðarsáttar, þá hefur verðskyn
fólks aukist og er það gleðilegt.
Það þarf enn að auka það og
tryggja-
Varðandi verðskyn fólks þá er
kaldranaleg staðreynd, að heilu
sveitarfélögin vita ekki hvað
verkafólk hefur lagt á sig. Sveitar-
félögin koma nú í röðum með
12% hækkun á fasteignagjöldum
og leggja á ný gjöld. Þau réttlæta
þetta með því, að gjöldin hafi ver-
ið hærri hjá hvert öðru.
Gleymt, eða vita
ekki um uppruna sinn
Verkamannafélagið Hlíf er
með umdæmissvæði í Hafnarfirði
og Garðabæ, sem bæði hafa
hækkað gjöld sín langt umfram
verðlagsþróun í landinu. Hlíf
sendi þessum sveitarfélögum báð-
um bréf þar sem skorað var á þau
að endurskoða þessar álagningar.
Garðabær svaraði því til, að
bæjarstjórn Garðabæjartæki ekki
afstöðu til málsins. En það tekur
steininn úr, þegar komið er að
bæjarstjórn Hafnarfjarðar. Hún
virðir okkur ekki einu sinni svars.
Síðan hækkuðu þeir ekki aðeins
fasteignagjöldin fram úr öllu,
heldur bættu við hækkunum á
þjónustuliðum rétt áður en þeir
samþykktu fjárhagsáætlun. Þeir
hækkuðu hafnargjöld, dagvistar-
gjöld og aðgang að sundstöðum.
Á næsta bæjarstjórnarfundi, þeim
síðasta, hækkuðu þeir til viðbótar
gjaldskrá bókasafnsins um marga
tugi prósenta. Þetta er með ein-
dæmum og ljóst, að Alþýðuflokk-
urinn, sem öllu ræður í Hafnar-
firði, og kennir sig við alþýðuna
og verkafólk, er búinn að stein-
gleyma uppruna sínum, ef hann
hefur þá þekkt hann.
Gleymir seint
þessari meðferð
- En hvað hyggst verkalýðs-
hreyfingin gera í málinu?
„Ég er illa svikinn, ef óvirðingin
og taktleysið, á ekki eftir að hitta
þessa menn fyrir. Samningar
renna út í haust og þetta verður
tekið inn í myndina þá. Þeir mega
heldur ekki gleyma því að það
koma bæjarstjórnarkosningar á
ný eftir þrjú ár. Ég er viss um að
verkafólk gleymir seint þessari
meðferð."
- Telur þú að sveitarfélögin
séu að „græða“ á kostnað ykkar,
þ.e. að „ódýrara“ væri fyrir þau,
þegar upp er staðið, að stilla álög-
um í hóf og treysta þess í stað á
áframhaldandi þjóðarsátt?
„Sveitarfélögin sem segja, að
það sé nauðsynlegt að hækka,
hljóta að gera sér grein fyrir því
sem áunnist hefur. Ef við tökum
Hafnarfjörð, sem skuldar sam-
kvæmt síðustu tölum 1.340 millj.
kr. Hann á útistandandi 850 millj.
kr., skuldar þá nettó um 500 millj.
kr. Vextir lækkuðu vegna þjóðar-
sáttarinnar úr 30% í 14%, þá er
þetta einfalt reikningsdæmi. Vaxta-
gróðinn er 70 millj. kr. Sú upphæð
nemur hátt í fjórföldu sorpgjaldi,
sem er einnig ólöglegt og kemur
harðast niður á þeim lægstlaun-
uðu. Það er furðulegt að þessir
menn skuli kenna sig við alþýð-
una. Þeim virðist skítt sama um
alla verðgæslu og árangur þeirrar
baráttu sem verkalýðshreyfingin
hefur verið að leggja á sig.“
- Þú átt sæti í húsnæðisnefnd
fyrir hönd verkalýðshreyfingar-
innar. Þessi nefnd starfar sam-
kvæmt nýjum lögum. Þú hefur
haldið því fram að fjölgun félags-
legra íbúða sé ein mesta kjarabót
verkafólks og metið dæmið svo,
að þörf sé á a.m.k. 300 nýjum
íbúðum á næstu þremur árum.
Einnig hafa yfirlýsingar þínar um,
að bæjarstjórnarmeirihlutinn í
Hafnarfirði sé vísvitandi að svíkja
gefin loforð frá því fyrir kosningar
hvað þetta varðar, vakið athygli.
Hvað viltu segja um það?
„Fólk með sæmilegar tekjur
kaupir sér húsnæði af fasteigna-
sölum eða verktökum. Þeir sem
eru með lægstu launin, eða laun
undir 100 þús. kr. kaupa sér ekki
íbúðir á venjulegum markaði, það
neyðist til að leigja. Leiga í dag
fyrir þriggja til fjögurra herbergja
íbúð getur verið allt að 50-60 þús.
kr. á mánuði. Það segir sig sjálft
hvar þetta fólk stendur.
Flutti 8 sinnum
á 11 mánuðum
Staðan hér í Hafnarfirði er
hrikaleg. Ég segi að það séu um
300 fjölskyldur sem vantar hús-
næði. Dæmin um stöðu fólksins
eru hrikaleg. Éggett.d. nefnt ein-
stæða móður með tvö börn, það
eldra 17 ára. Hún hefur flutt átta
sinnum á 11 árum, milli bæjarfé-
laga og hverfa. Þurfum við að
ræða sálarástand þessara barna.
Þá er ekki spurning hvað borgar
sig fyrir samfélagið. Heilbrigðir
einstaklingar sem koma út í sam-
félagið til starfa skapa verðmæti,
hinir kosta þjóðfélagið ígildi
hundruða íbúða. Við verðum að
nota skynsemina, að ógleymdum
mannlega þættinum.
- Ertu viss um að talan 300 sé
raunhæf?
„Eftir margítrekaðar kröfur
mínar, allt frá því í snemma í
haust, er húsnæðisnefnd nú fyrst
að fara af stað með raunhæfa
könnun á ástandinu. Ég stend við
þau orð, að þetta sé fjöldinn á
meðan annað kemur ekki fram.
Nú er staðan sú, að bæjaryfirvöld
hafa, þrátt fyrir eigin fyrri sam-
þykktir um að byggðar verði og
keyptar 140 íbúðir á þessu ári,
ákveðið að verja aðeins 40 millj.
kr. til félagslega íbúðakerfisins.
Það er verið að skera niður í 60
íbúðir. Ef byggðar verða 60 íbúðir
í ár en þörfin er 300, þá verður
þörfin 360 íbúðir á næsta ári. - Svo
einfalt er reikningsdæmið. Þarf-
irnar hverfa ekki með síaukinni
þenslu bæjarins."
Plataðir til
að byggja
- Hvað viltu gera?
„Staðan er sú í dag, að það er
hægt að gera mjög góð kaup.
Byggingaraðilar og verktakar
hafa verið „plataðir" til að byggja
- og byggja - vegna rangra yfirlýs-
inga ráðamanna um að álver komi
í kjördæmið á árinu. Nú sitja þeir
uppi með þessar íbúðir. Það er
hægt að gera kaup aldarinnar í
íbúðum, ef keypt er í tugum. Nú
er lag. Það er hægt að bjarga fyrir-
tækjunum, tryggja atvinnu og
framtíð alls þessa fólks.“
- Verkalýðshreyfingin Sigurð-
ur, er hún starfi sínu vaxin? Hefur
hún kannski brugðist fólkinu sínu
með samningunum um þjóðar-
sátt? - Er hún nógu virk almennt.
Mér heyrist þú einn af fáum
verkalýðsforingjum sem lætur
heyra í sér varðandi þessi mál í
dag?
„Hvað félagslegar íbúðabygg-
ingar snertir þá tel ég að verka-
lýðshreyfingin hafi ekki staðið sig
nægilega vel. Ég tel að um mis-
skiptingu hafi verið að ræða. Fé-
lagslegar íbúðir hafa verið byggð-
ar upp á landsbyggðinni, á meðan
að húsnæði stendur þar autt, en á
höfuðborgarsvæðinu vantar íbúð-
ir.
Fólkið úti á landi verður að fá
sínar íbúðir en það leysir ekki
byggðavandann að byggja íbúð í
sambýli á sama tíma og einbýlis-
hús stendur autt, sem hægt er að
kaupa fyrir helmingi lægri upp-
hæð en kostar að byggja íbúðina í
sambýlinu. - Ef íbúðir eru á lausu
á ekki síður að kaupa þær.“
Varðandi verkalýðshreyfing-
una þá er hún aldrei fullþróuð.
Það sem háir mikið í dag er áhuga-
leysi almennra félagsmanna.
Stjórnir og forustumenn þurfa að
vita af því að félagsmenn fylgjast
með. Það er af hinu góða að vita af
einhverjum sem áhuga hafa á að
taka yfir stjórnina. Ég er ekki að
segja að allt sé í óreiðu, en ske-
leggir menn sem sitja yfir stjórn-
um eru af hinu góða. Við megum
þó aldrei gleyma öllu því góða |
sem verkalýðshreyfingin hefur
gert. Spurningin númer eitt í dag
er að aftengja það að hálauna-
menn hafi allt sitt á hreinu og fái
alltaf launahækkanir í tryggri
prósentuhækkun í kjölfar hækk-
anir þeirra lægst launuðu."
Beint í vasa
verkafólks?
- Verkalýðshreyfingin sjálf
virðist ekki á köldum klaka fjár-
hagslega. Því hef ég aldrei skilið
af hverju hún tekur félagsgjöld af
atvinnuleysisbótum félaga sinna.
Gæti hreyfingin kannski sjálf lagt
eitthvað af mörkum í vasa félaga
sinna? Þar dettur mér t.d. í hug,
að hluti af 4% plús 6% lífeyris-
gjaldagreiðslna, þ.e. samtals 10%
af launum fólks, renni beint í vasa
launþega?
„Iðgjöld til almennra lífeyris-
BÆJARFULLTRÚAR
í HAFNARFIRÐI
• Engar hækkanir á okkar kostnað
<i Emlurskoöiö fjárhagsáætlunina
Fullfrúaráð verkalýðsfélaganna
í Hafnarfirði
sjóða eru ekki of há miðað við að
sjóðirnir geti staðið við skuld-
bindingar sínar um greiðslu lífeyr-
is og þar eru ekki fjármunir af-
gangs til launajöfnunar í þjóðfé-
laginu. Það er hins vegar stað-
reynd, að lífeyrissjóðirnir eru allt-
of margir og smáir og því mjög
óhagkvæmir í rekstri, flestir
þeirra. Með sameiningu þeirra í
nokkra fáa en stóra sjóði eða einn
lífeyrsisjóð fyrir alla landsmenn,
sem ég er mjög fylgjandi, væri
hægt að spara umtalsverðar fjár-
hæðir, sem síðan kæmu til með að
skila sér í hærri lílfeyrisgreiðslum.
„Varðandi félagsgjöld sem tek-
in eru af atvinnuleysisbótum verð-
ur að hafa í huga, að atvinnu-
leysisbætur eru hærri en lægstu
tekjur verkafólks. Því er spurning
hvort ekki eigi að taka af þeim
gjöld, eins og af þeim sem eru
vinnandi á lægstu tekjum."
- Við ræddum í lokin almennt
laun verkafólks í dag. Sigurður
sagði það skoðun sína, að hæstu
laun ættu aldrei að vera hærri en
fjórfalt lægstu laun, þ.e. 160 þús.
kr. í tengslum við þá skoðun telur
hann hátekjuskatt réttlætanlegan
til jöfnunar, a.m.k. á meðan ekki
er unnt að ná fram meiri launa-
jöfnuði með almennum samning-
um. Hann sagði táknrænt fyrir
stöðuna í þjóðfélaginu almennt,
að lægstu laun væru greidd í fram-
leiðslugreinunum, þar sem verð-
mætasköpunin færi fram, þ.e. í
verksmiðjum og fiskvinnslu. Þau
hærri væru í þjónustugreinunum.
EKKI ER RAÐ NEMA I TIMA SE TEKIÐ
Fermingar og páskar
framundan
Ódýrari Fermingarveisla !
Tökum að okkur að smyrja brauðsnittur
og brauðtertur fyrir fermingarveislur.
Guðfínna sími 650309
Guðlaug 24219

RAFMAGNSNOTENDUR
Rafveita Hafnarfjaröar þakkar þeim fjöl-
mörgu, sem greiöa rafmagnsreikninga
sína skilvíslega.
Nú biöjum viö þá, sem komist hafa í
vanskil aö greiöa strax, svo aö þeir
lendi ekki í innheimtuaögeröum, sem
eru nú þegar hafnar
RAFVEITA HAFNARFJARÐAR
Q
0C
LL
o
X.
>
ffl
STEVPU-og MUR-
VWGERBAREFM
BYKO
VIÐ REYKJANESBRAUT
J3
0
Js
S I M I
5 4 4 1 1
i