Prentarinn - 01.12.2000, Blaðsíða 18

Magnús Einar Sigurðsson
Markverð tilraun sænskra bnkagerðarmanna til styrktar samtökunum
Hver er staða verkalýðshreyfingarinnar í dag og hvert
stefnir? Þessi spurning kemur oftar og oftar upp á
borðib vegna þess að aðild að verkalýðsfélögum hefur
minnkað og margir vilja meina að styrkur hreyfingar-
innar í samningum og til að hafa pólitísk áhrif í samfé-
lögunum hafi dalað. Staðreynd er að í fjölmörgum
löndum fer félagsfólki í verkalýðsfélögum fækkandi og
auðvitað hefur það sín áhrif á styrk hreyfingarinnar
gagnvart atvinnurekendum og út á við. í raun má segja
að Norðurlöndin séu með algera sérstöðu hvað varðar
mikla aðild verkafólks að verkalýðsfélögum, en einnig
þar velja fleiri og fleiri að standa fyrir utan.
Einstaklingshyggjan ríður húsum hvarvetna, ekki bara í
verkalýðsfélögum, sama er upp á teningnum hvað varð-
ar þætti í samfélaginu þar sem hingað til hefur verið
sjálfgefið að sjónarmið samhjálpar og samvinnu réðu
ríkjum. í því sambandi má benda á heilsugæslu og
menntunarmál, sem í síauknum mæli verða forréttindi
þeirra sem „eiga" aur.
Aldurhnignar
starfsabferðir
Það sem veldur þessu er ugg-
laust margþætt og því erfitt að
gefa eitt svar þar um, en margir
vilja þó meina að starfshættir
verkalýðshreyfingarinnar séu ekki
í samræmi við þá þróun og breyt-
ingar sem átt hafa sér stað í sam-
félaginu. Hreyfingin býr enn við
það skipulagsform, í stórum drátt-
um, sem lagt var til grundvallar í
upphafi, fyrir meira en hundrað
árum. Þetta skipulagsform er í
eðli sínu íhaldssamt og er þrándur
í götu fyrir opnu og lýðræðislegu
starfi. Það sýnir sig m.a. í því
hversu þaulsætnir menn eru í for-
ustusveit hreyfingarinnar, eins og
t.d. harmsagan frá síðasta þingi
ASÍ staðfestir.
Breytingum verður
að mæta
Svo lengi sem hreyfingin ber
ekki gæfu til að laga sig að
breyttum aðstæðum er hún ekki
aðlaðandi fyrir ungt fólk og allra
síst ungt fólk sem hefur haslað
sér völl í nýjum og óhefðbundn-
um starfsgreinum, starfsgreinum
þar sem fólk verður ekki sjálf-
krafa félagsfólk í verkalýðsfélagi
og atvinnurekandinn stendur oft
utan við samtök atvinnurekenda.
Hvað varðar okkur bókagerðar-
menn er um að ræða starfsgreinar
sem að hluta til leysa af hólmi
hina hefðbundnu upplýsingamiðl-
un. Starfsgreinar sem tengjast
þeim fjölmiðlunarmöguleika sem
felst í alnetinu og tengdum þátt-
um. Nýir möguleikar í prentun,
stafræn prentun (digital) gerir
jafnframt öðrum hópum kleift að
prenta í auknum mæli, prent-
smiðjan glatar einokunarstöðu
sinni á þessu sviði og bókbandið
sem verndað handverk heyrir
þegar sögunni til.
Hitt er svo ljóst að það unga
fólk sem er í þessum störfum og
hefur „valið“ að standa utan við
verkalýðshreyfinguna lendir fyrr
eða síðar í vandræðum, réttindi
þess eru nánast engin og atvinnu-
rekandinn hefur það bókstaflega í
hendi sér hvemig málum er skip-
að, staðan verður nánast sú sama
og fyrir daga hreyfingarinnar.
Lögmál frumskógarins í stað
jafnréttis og bræðralags.
Betur má ef duga skal
Hefur þá hreyfingin gert nóg til
að hjálpa þessu fólki, upplýsa það
um stöðuna og sýna því fram á að
hag þess sé betur borgið í sam-
starfi við annað verkafólk í
verkalýðsfélagi? Þessu verður að
svara neitandi jafnvel þó margt
hafi verið gert. Og þarna komum
við aftur að skipulagsformi hreyf-
ingarinnar og vinnubrögðum, sem
18 ■PRENTARINN