Læknablaðið - 01.11.1919, Blaðsíða 10

i68
LÆICNABLAÐIÐ
skoöa slíkar stofnanir til hlítar. 3-—4 klst. ganga til þess að líta á þaö
helsta. En mjög svipar þeim hverjum til annars, svo skemtiverk er þaS
eiginlega ekki, að skoSa livern af öSrum. Smáu spítalarnir, sem frekar
c-ru við vort hæfi, eru aS vísu stórar og reisulegar byggingar, en oftast
n\eS óbrotnu ganga-skipulagi og eru þá sjúkrastofur sólarmegin viS aSal-
gang, en útskot og álrnur meS ýmsu lagi.
ÞaS sætir nálega undrum hve mikiS af húsrúmi sjúkrahúsanna gengur
til annara þarfa en sjúkrastofa. Fyrrum þóttust menn komast af meS 1
starfsmann á hverja 5 sjúklinga alt í alt, en nú láta menn sér ekki nægja
minna en 1 á 1—2 sjúkl. Liggur viS aS manni sýnist sum sjúkrahúsin
frekar bygS fyrir heilbrigt fólk en sjúkt, og ekki undarlegt þó kostnaSur
verSi ærinn. Og ekki batnar þetta nú, er sjúkrahússtúlkum fjölgar um
allan helming viS þaS aS vinnutími er ákveSinn einar 8 klst. Þá taka
og allar framfarirnar plássiS sitt: Röntgen, ljóslækningar, physio- og baSa-
tlierapi etc., þó slept sé kenslustofum, söfnum o. f 1., sem þurfa æriS hús-
rúm. Þa Ser eins og sjálfir sjúkl. ætli aS verSa algert aukaatriSi, og má
þaS mikiS vera, ef slíkt er aS öllu rétt stefna.
Um gerS sþítalanna er þaS aS segja, aS veggir voru auSvitaS hver-
vetna úr múrsteini, sléttaöir og olíumálaSir eSa kalkaSir aS innan eSa
þaktir gljáandi plötum, aS minsta kosti þar sem mest skyldi viS hafa.
Mátti heita aS allir veggir neSantil væru plötulagSir á sumum sjúkra-
húsum, á öSrum voru þeir hlaSnir úr gleruSum múrsteinum. Gólflistar
voru víSast úr gleruSum plötum og horniS íhvolft þar sem veggair mætti
gólfi. Þó margt megi gott segja um slíka veggjagerS, þá er eitt ilt viS
liana: aS hún er og verSur fremur köld og hitafrek. Er þetta mikill ó-
kostur nú á tímum.
Loft og gólf voru hvervetna úr járnbentri steypu eSa steypt milli
iárnbita. AS neSan voru þau einfaldlega sléttuð og lituS, en annars leit-
aS ýmsra bragSa til þess aS draga úr því hvaS slík gólf eru köld og hljóS-
bær. SumstaSar var þá lagt lag af gjallmylsnu ofan á steypuloftiS, þvi
þjappaS saman og steypt ofan á þaS þunt steypulag, sem linoleum var
límt á. Á Bispebjærgspítalanum var loftiS steypt ofan á ,,molerstein“,
einskonar laufléttan holóttan múrstein, sem leiSir mjög illa hljóS og
hita. HafSi þaS gefist vel. Á Ríkisspítalanum var efsta lagiS á gólfunum
linotolsteypa eins og á VífilstöSum, en ekki var því alls kostar hrósaS.
Hart og heyrist mikiS er gengiS er um. Annars mátti heita, aS hvervetna
væri linoleum og verSur dýrt meS þvi verSi, sem er á þeim varningi
um þessar mundir. Yfirleitt virSist mér eitt af mestu vandamálum við
spitalabyggingu vera þaS, aS komast hjá því, aS þeir yrSu of hljóS-
bærir. Loft og gólf eiga mikinn þátt í þessu, en auk þess stafa megn vand -
ræSi af loftpípum, hita og vatnspípum o. fl. Þá bætir ekki úr hversu
bergmálar í öllum göngum og jafnvel í sjálfum stofunum, sem víSa eru
hrein gímöld.
H i t u n er hvervetna miSstöSvarhitun meS gufu eSa vatni. Venjulega
eru ofnarnir (radiatorar) settir undir glugga, en sumstaSar (t.d. á Fre-
deriksberghosp.) langar láréttar hitapípur meSfram útveggjum. Þá er
og víSa margbrotin lofthitun og heitu lofti blásiS inn í stofurnar. Er þetta
enginn smáræSisútbúnaSur og alldýr, en ætlaSur til þess aS lqftiS hald-