Læknablaðið - 01.11.1933, Blaðsíða 29

LÆKNABLAÐIÐ
*55
myndi vera kallaö byrjunarstigið. Þessi skoðun hefir, að mér finnst, ekki
fengið þann byr, sem hún á skilið. En það er auðskilið. Sjúklingarnir
koma svo sjaldan til læknisins vegna þessa byrjunarkrankleika, að erfitt
er að safna sér gögnum um orsakasamband á milli hans og þess, sem
vér köllum beriberi. Málið er því erfitt viðfangs. En á meðan ekki eru
tekin af öll tvímæli um orsökina, er þessi skoðun meir en þess verð, að
henni sé gaumur gefinn. —
Meðferð. Ef mögulegt er að flytja sjúkl. á að senda hann burt af staðn-
um, sem hann veiktist á og þangað, sem engin beriberi er.
Yfirleitt má segja, að allir fylgi sömu höfuðdráttum í meðferð sjúkd..
hvoru megin sem þeir eru í deilunum um orsakir hans. Og er óhætt að
segja, að þar sé bygt á því að sjúkd. sé avitaminose. Engin betri lækn-
ing er til. Sjúkl. hefir gott af að vera á fótum, ef hann getur með góðu
móti. Digitalis dugar ekkert og síst ef maður er hræddur um líf sjúkl.
vegna hjartans; það verkar alt of seint, ef það þá yfirleitt verkar á hjart-
að í þeim beriberi sjúkl., sem helst þyrftu þess með. Þegar svo stendur
á, er þrautalendingin B vitamin, og það tafarlaust. Ger er gamalt og gott
til þess. Sterk extract af ríshýði er ágætt, ef það er fyrir hendi. Nitro-
glycerin í stórum doses, 3—4 dropar af 1% uppl., á hverjum hálftíma, ef
hjartatilfelli verða hættuleg. Reyna má að láta sjúkl. lykta af amylnitrit,
1—2 dr. í klút, þangað til nitroglycerinið fer að verka. Að öðru leyti er,
])ví miður, lítið hægt að ráðleggja. Specificum er ekkert til og meðferð-
in verður að vera alveg' symptómatisk.
Björgúlfur Olafsson.
Mænudeyfíng (Spinalanæsthesia).
hefir mér vitanlega ekki enn verið gjörð á íslandi, en þar sem aðferðin
hefir uppá marga kosti að bjóða, enda fer í vöxt víðsvegar um heim,
hefi eg fyrir áeggjan nokkurra kollega að heiman, ráðist í það torvelda
verk að gjöra hér stutta grein fyrir henni.
Eg mun hér aðallega styðjast við yfirl. dr. med N. Backer-Gröndahl,
Haukeland Sykehus, Bergen. Hann mun nú sá á Norðurlöndum, sem
mesta reynslu og vísindalega þekkingu hefir á aðferðinni, og birti í fyrra
yfirlit um 1000 mænudeyfingar, sem þó eru ekki nema frá 1929. Af þeim
voru 573 notaðar við holskurði, en þar af aftur 107 aðgerðir á maga,
26 í gallvegum og 430 aðgerðir á þörmum, appendix og genit. interna.
Aðgerðum, sem mænudeyfing er notuð við, hefir stöðugt farið fjölgandi
á kostnað svæfingarinnar, og er nú notuð við ca. 40—5°% öllum
operationum á kir. deildinni i Bergen. Aðalreglan hefir verið að nota
ekki mænudeyfingu fyrir ofan interpapillær-línu, og ekki á yngri sjúkl.
en 17 ára og alt upp í 80 ára, þó stöku sinnum yngri (ofan í 13 ára).
En jafnframt hefir markið verið að nota spinalan. við allar aðgerðir
neðan þindar, og þetta hefir lukkast vel, í nokkrum tilfellum þó með
lítilsháttar hjálp af inhalationsnarcosis. Auðvitað hefir þó lokalinfiltration
verið beitt við þar til hæfar smærri aðgerðir, s. s. herniur, operationir á