Læknablaðið - 01.06.1935, Page 4

i8
LÆKNABLAÐIÐ
aö tryggingarhreyfing sú, sem
uppi hefir veriS og fariö sívaxandi
aSallega síSustu 50—100 árin hafi
tekiS þessi útgjaldaatriSi til meS-
ferSar, sem sé reynt aS fá fólk til
þsss aS taka þeim sönsum, aS
leggja fyrirfram til hliSar ákveSna
fjárupphæS til þess aS mæta þess-
um útgjöldum, sem fyrr eSa síSar
kalla aS.
Þróunin hefir í flestum löndum
veriS sú, aS fyrst tryggSu menn
sér læknishjálp, síSan lyf og
sjúkrahúsvist, dagpeninga, fæS-
ingarhjálp og útfararkostnaS, og
sumstaSar margt fleira.
Tryggingarnar bj'ggjast á því,
aS undir venjulegum kringum-
StæSum veikist af ákveSnum
fjölda manna ekki nema tiltölu-
lega lítill hluti á hverju ári og
eru þá heildargjöld allra hinna
tryggSu til tryggingar skilvísri
giæiSslu á sjúkrakostnaSi þeirra
fáu sem veikjast.
Eins og kunnugt er, eru þessar
tryggingar tvennskonar, sem sé:
1) Sjúkrasamlög og
2) Sjúkratryggingarfélög.
Þótt undarlegt megi virSast hef-
ir þriSja fyrirkomulagiS, sem til
greina gæti komiS, alls ekki ver-
iS tekiS ýtarlega upp, sem sé þaS,
að fólkiS tryggði sig beint hjá
læknunum. Vísir til þessa hefir
þaS aSeins veriS,aS menn hafahaft
húslækna fyrir fyrirfram ákveSiS
árgjald. En gamla húslæknafyrir-
komulagiS hefir meir og meir
lognast út af. Samt sem áSur eru
menn þó einmitt nú á síSustu tím-
um æ meir og meir aS hallast aS
þeirri, skoSun, aS húslæknisfyrir-
komulagiS í nýrri mynd, sem
hæfSi okkar tíma, væri einmitt
æskilegt.
Sjúkrasamlögin eru tryggingar-
félög meSaltekjumanna og minni-
tekj umanna, sj úkratryggingarf é-
lögin aftur á móti þeirra, sem
hafa meiri tekjur, en hámarkiS er
í sjúkrasamlögunum eSa sem vilja
tryggja sig meS öSrum hætti.
Sjúkrasamlögin geta þessvegna
veriS fjölmennari, og því fjöl-
mennari, sem tekjuhámarkiS er
hærra. Yfirleitt má segja, aS því
fjölmennari sem þau eru, þess öfl-
ugri eru þau, þ. e. hafa yfir meiri
sjóSum aS ráSa, og möguleikarn-
ir fyrir tekjuafgangi í góSærum 0g
meSalárum verSa meiri. Þess öfl-
ugri sem þau veröa, þess meiri
fríSindi eSa betri kjör, geta þau
boöiS meSlimum sínum og þeim
fjölgar þessvegna ennþá meira.
Jafnframt fá þau meiri áhrif, sem
m. a. hafa veriS notuS í þeim til-
gangi aö fá ríkissjóSsstyrk handa
samlögunum,til þess aö geta aukiS
sjóS þeirra ennþá meira, eSa þá
hækkaS tekjuhámarkiS, svo aS
ennþá fleirum sé gert mögulegt aS
veröa í þeim. Afleiöingarnar hafa
sýnt sig aS verSa þær, aS eftir
verSur aSeins fámennur flokkur
tekjuhæstu manna og álíka eSa
máske heldur fjölmennari flokk-
ur hinna tekjulægstu, þ. e. þeirra,
sem ekki hafa nægar tekjur til
þess aS borga iSgjöld eSa standa
í skilum meS iSgjöldin.
AS samlögin í sjálfu sér eru
komin ut af hinum tryggingarlega
grundvelli, sem þau áttu aS rísa á,
meö því aö fá ríkis- eSa bæjar-
styrki virSist mönnum yfirleitt alls
ekki Ijóst, eSa forráðamenn sam-
laganna forSast aS benda á þaS.
Samlagsmenn seilast meS því ó-
beint. í vasa hinna, sem gjalda sín
opinberu gjöld, en ekki njóta
neinna fríSinda samlaganna.
Sjúkrasamlögin eru meö öörum
oröum í framkvæmdinni komin af
hinum heilbrigÍSa grundvelli gagn-
kvæms stuönings, sem er hinn eig-
inlegi tryggingagrundvöllur, yfir á