Læknablaðið - 01.05.1940, Qupperneq 13

LÆKNAB LAÐ IÐ
71
Berklaveiki fundin við krufningar 1932—39.
Eftir Niels Dungal.
Sekt. no. 13/33, 39 ára karlm.
Rétt á bak við v. tonsillu eru alt að
kirsiberstórir, ystir eitlar, og þaÖ-
an liggur svo eitlaröðin niÖur eftir
hálsinum, alla leiÖ niÖur aÖ clavi-
cula. Stærstu eitlarnir eru valhnotu-
stórir og flestir ystir. í v. lunga
margir alt aÖ matbaunastórir hnút-
ar, sumpart konflúerandi og eru
margir þeirra ystir og byrjandi cav-
ernumyndun í þeim. í neÖri lobus
er sprungin caverna, sem af hefir
hlotist empyem. Hiluseitlarnir v.
megin eru mjög stækkaÖir, einn
þeirra 4x2x3 cm., alveg ystur, og
finst ekki vottur af kalki i honum.
1 h. lunga eru margir gráleitir, pip-
arkorustórir hnútar. Hiluseitlar hér
líka ystir, en ekki eins stórir. Ann-
ars ekkert útsæÖi.
Hér er sennilega um aÖ ræða
jDrimæraffekt samtímis í lunga og
tonsillu (í lunganu, þar sem cavern-
an hefir myndast) eða primæraff-
ekt i tonsillu, þar sem infektionin
breiðist niður eftir öllum hálseitl-
um alla leið niður i jugulum. og
þar kemst infektionin lymfuleiðina
inn í angulus venosus og þannig
blóðleiðina til lungnanna.
Sekt. 49/36. 25 ára karlm. Veikt-
ist fyrst 4 mánuðum áður en hann
deyr. í h. tonsillu er djúp caverna
og gengur þaðan fistill yfir í retro-
pharyngealabscess. Á hálsinum marg-
ir ystir eitlar, alt að kirsiberstórir.
Vinstri ]deura er alveg lokuð af
samvöxtum, hægra megin lítilshátt-
ar samvextir. Vinstra lunga: í efri
lobus 2 cavernur, alt að eplisstórar,
og rnilli þeirra ystur vefur, sem að-
eins sést lítið eitt af loftheldum
vef í. Við hilus ystir, alt að kirsi-
berstórir eitlar, H. lunga: Nokkuð
Niðurl.
þéttsáð piparkorns- til möndlustór-
um, ljósgulum, framstandandi hnút-
um, sem standa þéttast í neðsta lo-
bus. Mestur hluti lungnavef jarins er
þó óbreyttur og loftheldur, en vott-
ur af emfysem í honum. Við hilus
eru alt að möndlustórir eitlar, með
ísprengdum, gráleitum, litlum blett-
um. 1 görnunum eru mörg sár, í
mesenterium margir ystir og lítið
eitt stækkaðir eitlar. f peritoneum
tuberculosis á takmörkuðu svæði út
frá garnasári. Dreifð miliartuber-
cula í lifur og einn örlítill hnútur
í h. nýra. Ekkert í milta.
Auk þessara tilfella höfum við
nokkurum sinnum fundið tubercul-
osis í tonsillum, sem sendar hafa
verið til okkar til histologiskrar
rannsóknar.
Sérstaklega erfitt reyndist að
hafa uppi á inngangsportinu við
beinaberkla, en af þeim voru flest
tilfellin spondylitis. Af töflu 7 sést
yfirlit yfir beinaberkla og hvernig
okkur hefir gengið að finna inn-
gangsportin þar.
Hér sést, að vafalausir primær-
affektar finnast aðeins hjá nr. 4,
9. 10, 11, 12, 15 og 16, þ. e. í 7
af 17 tilfellum. Garnasárin hjá nr.
1 og 12 gætu bent til að um ton-
sillarinfektion væri að ræða, en því
miður gerðum við ekki ráð fyrir
þeim möguleika þegar sektionirnar
voru gerðar. Þótt ekki fyndist typ-
iskir primæraffektar hjá hinum, þá
fundust ])ó í 5 tilfellum breytingar
í brjóstholinu, sem sumpart er með
vissu óhætt að reikna af berklaupp-
runa, sumpart benda eindregið á
undangengna affektion þessara líf-
færa af berklum. Hinsvegar ber
vafalaust að skoða lungnabreyting-