Læknablaðið - 01.02.1968, Síða 49

LÆKNABLAÐIÐ
23
gengir eru 1 nautgripum í nágrannalöndum og valda tjóni, muni
ef til vill ekki vera í íslenzka stofninum, og hér gildi því svipað
um íslenzka nautgripi og sauðfé.
Ekki er hægt að áætla það tjón, sem stafað gæti af aðflutn-
ingi nýrrar ormategundar til landsins. Ef hún hefði góð þróunar-
skilyrði í búpeningi okkar, gæti tjónið auðveldlega með tímanum
orðið meira en af mæðiveikinni. — Litlar líkur eru til þess, að
unnt sé að losna við ormategund, sem hefur náð að búa um sig
í búfénu.
Mér er ekki kunnugt um, að varúðarráðstafanir hafi nokk-
urn tíma verið gerðar til þess að hindra það, að nýjar ormateg-
undir bærust til landsins með innflutningi sauðfjár, nautgripa
eða annarra dýra. — Það er meira að segja engin vitneskja til
um það, hvaða ormategundir hafa á þennan hátt verið fluttar til
landsins síðustu áratugina eða hvenær. Til dæmis um innflutn-
ing má nefna eftirfarandi:
Sauðnaut voru flutt frá Grænlandi......... 1929
— — — — Noregi................ 1930
Sauðfé (Border-Leicester) frá Skotlandi .. 1932
— (Karakúl) frá Þýzkalandi ............... 1933
Holdanaut frá Bretlandi .................... 1933
Loðdýr ýmiss konar og víða að....... 1930—1940
Hrútar frá Skotlandi ....................... 1947
Þannig hefur ekkert skort á, að nýjar ormategundir gætu flutzt
inn og dreifzt um landið.
Próf. Nilsson sagði mér frá frá því, að lungnapípuormur
(Dictyocaulus viviparus) hafi ekki verið þekktur í Svíþjóð fyrr
en síðasta áratuginn. Álitið er, að þessi ormur hafi borizt inn í
landið með innfluttum nautgripum. Hann segir og, að skaði af
lungnaormasýkingu í sauðfé sé smávægilegur á móti því tjóni,
sem lungnaormar geta valdið nautgriparæktinni.
Ormar í vinstur
Til glöggvunar á þróunarferli ormanna vil ég minnast nokkru
nánar á vinstrarorma. 1 vinstur er mest af Ostertagia circuvi-
cincta og lítils háttar af 0. trifurcata, og hafa þessir ormar verið
nefndir vinstrarormar. Jafnframt er oft mikið í vinstur af einni
hárormategund, Trichostrongylus axei, en genus Trichostrongylus
hefur verið nefndur hárormur. Það er mjög mikilsvert fyrir okk-
ur, að Hæmonchus contortus nái ekki að magnast í fé hér á landi,
en hann getur, eins og fyrr er sagt, orðið mikil blóðsuga, sem