Læknablaðið - 15.04.1980, Síða 25

LÆKNABLADID
83
t
MINNING
ÁRNIB. ÁRNASON
fyrrverandi héraðslæknir
Árni Björn, en svo hét hann fullu nafni, var
fæddur á Sauðárkróki 18. október 1902. Hann
var sonur hjónanna Árna Björnssonar, pró-
fasts frá Höfnum á Skaga og Líneyjar Sigur-
jónsdóttur frá Laxamýri í Þingeyjarsýslu.
Árni ætlaði ekki að ganga veg langskóla-
náms, heldur stefndi hugur hans til sjómennsku
og siglinga. En slys, sem hann varð fyrir á
unglingsárum og bar menjar um síðan, kom í
veg fyrir pá fyrirætlan hans. Hann gekk pví í
Menntaskólann í Reykjavík og lauk paðan
stúdentsprófi 1926. Síðan lá leiðin í læknadeild
Háskóla íslands og til kandidatsprófs par 1934.
Að pví loknu var siglt til Danmerkur og par
vann Árni á sjúkrahúsum til vors 1937. Eftir
pessa priggja ára dvöl í Danmörku kom Árni
heim vorið 1937 og var pá ráðinn til að gegna
starfi héraðslæknis í Höfðahverfishéraði júní-
mánuð Pað ár. Starfið par varð ekki aðeins
einn mánuður eins og um var talað í fyrstu,
heldur tæp fjörutíu ár, eða par til Árni veiktist
skyndilega og alvarlega í apríllok 1977. Hann
purfti sjúkrahúsvistar um tíma en rétti pó svo
við, að hann komst aftur heim til Grenivíkur.
Sumarið 1979 fór heilsu hans smáhrakandi og
hann andaðist í svefni á heimili sínu aðfaranótt
15. ágúst sl.
Þegar Árni hóf störf í Höfðahverfishéraði
var byggð par miklu víðar en nú er. Byggð var
á Látraströnd norður að Gjögrum, nyrzt við
Eyjafjörð austanverðan, svo og í Fjörðum auk
aðalbyggðarinnar í Höfðahverfi og Fnjóska-
dal. Auk pess sinnti Árni oft fyrri árin læknis-
vitjunum til Hríseyjar og jafnvel yfir á vestur-
strönd Eyjafjarðar, einkum að vetri pegar
samgöngur voru auðveldari um fjörðinn en á
landi. Ekkert akvegasamband var framan af
inn með Eyjafirði að austan og samgöngur
mjög á sjó. Sá sem nú kemur á Grenivík og sér
par aðeins porp og péttbýla sveit í góðu
vegasambandi, fær litla hugmynd um pað
verkefni og starfsaðstöðu, sem Árna var búin
pegar hann kom til Grenivíkur 1937. Útjaðrar
héraðsins, Látraströnd og Fjörður, eru fyrir
alllöngu komnar í eyði, og læknispjónusta
handan Eyjafjarðar úr sögunni.
Sumarið 1934 giftist Árni Kristínu Loftsdótt-
ur, skipstjóra í Reykjavík, Loftssonar. Lifir hún
mann sinn ásamt prem börnum peirra hjóna,
sem öll eru nýtir pjóðfélagspegnar, hvert í sínu
starfi. Dóttur misstu pau stálpaða af slysförum.
Kristín var og er skörungur til orðs og æðis.
Sá stóð ekki einn, sem átti hana að förunaut
og félaga í daglegu Iífi og starfi.
Ég kynntist Árna nokkuð fyrir 20-30 árum.
Örlögin höguðu pví síðar svo til að pað kom í
minn hlut að vera nágrannalæknir hans síð-
ustu átta árin, sem hann var í starfi. Taka við
verkum hans pegar heilsa hans brast og reyna
að vera honum innanhandar sem læknir síð-
ustu árin. Ég mun pví hafa kynnst honum betur
en flestir eða allir stéttarbræður hans, peirra
sem ekki voru honum samtíða við nám. Ekki
er hægt að segja að ég hafi kynnst honum
náið, enda var pað ekki fljótlegt. Hann var að
vísu mjög gestrisinn og viðræðugóður, en svo
hlédrægur og eðliskurteis að hann talaði um
flest frekar en sig og sína hagi og hugsanir. En
í tengslum við pað verkefni, sem ég tók við,
purfti ég oft að leita upplýsinga hjá honum og
par var ekki komið að tómum kofanum. Hann
kunni utanbókar ættfræði, sálarfræði og
hagsögu héraðsbúa sinna, svo og að sjálfsögðu
sjúkrasögur peirra sl. fjörutíu ár.
Ævistarfi hans kynntist ég smátt og smátt
frá héraðsbúum hans án pess að purfa að
spyrja. Hann gerði ekki víðreist, hafði aldrei
fastan viðtalstíma, en vann á pann gamla,
sígilda og seigdrepandi hátt, að vera til viðtals
allan sólarhringinn allan ársins hring, ef ein-
hver taldi sig purfa að leita hans. Hann hafði
að sjálfsögðu sína galla eins og við allir og gat
með köflum verið mjög breyskur bróðir,
einkum á fyrri árum. En sé litið á starf hans í
heild verður pví bezt lýst með orðum eins af
héraðsbúum hans við mig: »Árni veitti mér
ævinlega öryggi, hjálp og úrlausn vandamála
minna, pegar ég leitaði til hans«.
Árni Björn var einn af síðustu fulltrúum
hóps, sem á sínum tíma var uppistaða lækna-
stéttar hér á Iandi, en er nú nær horfinn;
héraðslæknanna, sem sátu lengi á sama stað,
einir, aðstoðar- og aðstöðulitlir, en bættu slíkt
upp með pekkingu á sjúklingunum og á getu
sinni. Peir urðu pví eins konar læknislegir
púsundpjalasmiðir, en pekktu pó takmörk sín.
Aðstaða, pekking og tækni breytast, batna
vonandi, kalla á nýjar aðferðir, ný viðhorf,