Læknablaðið - 15.04.1980, Blaðsíða 36

90
LÆKNABLADIÐ
symptomatologia getur oft ruglað okkur illa
og sjúklingurinn er látinn gangast undir afar
margvíslegar rannsóknir: Rannsakað er
hjarta- og æðakerfi, allskonar blóðrannsóknir
gerðar, meltingarvegur myndaður hátt og lágt,
einnig öndunarfæri, höfuðkúpa, hjarta, lungu,
hryggur og liðir.
Eftir allar pessar umfangsmiklu rannsóknir
hefur svo ekkert sérstakt komið í ljós, annað
en fullkomlega eðlilegur líkami og eðlileg
líkamsstarfsemi. Það er pví ljóst, að afstaða
sjúklings til vinnu sinnar, svo og önnur félags-
leg aðstaða, eru atriði, sem okkur heimilislækn-
um er nauðsynlegt að hafa ofarlega í huga,
pegar við fáumst við einkenni af pessu tagi,
sem ógjarnan láta undan lyfjameðferð. E.t.v.
pyrftum við pá ekki að nota eins mikið
útilokunaraðferðina, sem byggist á rannsókn-
um, eins og peim, sem ég gat um áðan. Pað
sparaði lækni og sjúkiingi mikil heilabrot, fé
og tíma. Þó má enginn halda að jákvæð
greining, án frekari rannsókna, sé alltaf svo
auðveld. Þar við bætist, að tröllatrú almenn-
ings á ýmis konar rannsóknum hefur pað í
för með sér, að traust hans á niðurstöðum
læknis eru í algeru lágmarki, ef pær eru ekki
studdar flóknum rannsóknum.
Medferd vinnustreitunnar er að sjálfsögðu
margvísieg. Við reynum stundum að klóra í
bakkann með pví að gefa lyf, sem notuð eru
gegn neurosum, einnig lyf sem slaka á vöðvum
eða draga úr peim einkennum, somatiskum
eða psychiskum, sem sjúkiingur kann að hafa.
Þessi meðferð gefur oftast lélegan árangur, í
hæsta lagi að lyfin slævi sjúklinginn í bili. Öllu
betri árangur fæst með physiotherapi við
myosurnar, hitameðferð, nuddi og æfingum.
En besta og eðlilegasta meðferðin er sú, að
reyna að komast fyrir félagslegar orsakir
streitunnar og leysa málið á peim vettvangi,
endurhæfa sjúkling í starfinu, hafi hann ekki
náð tökum á pví, fá hann til að breyta um
vinnuaðferðir, skapa hjá honum heilbrigðari
viðhorf til vinnunnar, flytja hann til á vinnu-
stað, eða ef allt bregst benda honum á hið
óumflýjanlega: Skipta algerlega um vinnu.
Gaman væri að geta flokkað pau psychoso-
matisku einkenni, sem fylgja pessum pætti
atvinnusjúkdóma, rannsakað tíðni peirra og
fylgni við einstakar atvinnugreinar. Til pess
parf margfalt meira efni til úrvinnslu en ég hef
yfir að ráða. Þarna pyrfti að koma til hópstarf
margra lækna, sem hefðu upplýsingar um mik-
inn fjölda vinnandi fólks. Hvernig væri að
trúnaðarlæknar ýmissa starfsgreina bæru sam-
an bækur sínar um petta? Sjálfsagt hefur
eitthvað verið rannsakað um petta og ritað
erlendis, pótt ég komi ekki fyrir mig frásögn-
um af pví. En kannske pið hafið rekist á
eitthvað í «litteratúrnum« sem snertir petta og
væri pá gaman að heyra um pað. Athuganir á
borð við pessar myndu stuðla að nákvæmara
mati á peirri heilsufarslegu áhættu, sem fylgir
hverju starfi, mati sem byggðist ekki eingöngu
á mælingu fysisk-kentiskra áhrifa á vinnustað.