Læknablaðið - 15.12.1980, Blaðsíða 29

LÆKNABLADID
315
offjölgun starfandi lækna eða hvort slíkt sé
yfirvofandi og að lokum verður rætt um
atvinnuhorfur lækna í nágrannalöndunum.
AÐFERÐIR OG NIÐURSTÖÐUR
Beitt er tveim aðferðum til þess að áætla
fjölda læknislærðra 1. janúar 1990:
Annars vegar er gengið út frá áætlun um
fjölda kandidata 1981-1989 og dánarlíkum
læknislærðra á tímabilinu og hins vegar er
reiknaður líklegur fjöldi læknislærðra í hverj-
um fæðingarárgangi. Steingrímur Pálsson fv.
launaskrárritari hefir látið höfundi í tétöflu IV
og ýmsar aðrar gagnlegar upplýsingar og er
honum hér með pökkuð mikilsverð aðstoð.
1. Gengið er út frá því að fall á fyrstu prem
námsárunum verði svipað og verið hefir 1971-
1980 og ennfremur, að peir stúdentar, sem
komast á fjórða námsár, ljúki embættisprófi.
Pær tölur, sem fást á þennan hátt, er að finna í
töflu II.
Hlutfall milli pess fjölda, sem innritast I
læknadeild og þeirra sem útskrifast, hefir
verið allmiklum breytingum háð á undanförn-
um fjórum áratugum. Árið 1970 voru stúdent-
ar í fyrsta sinn skráðir samkvæmt nýrri
reglugerð, par sem gert var ráð fyrir sex ára
námi og prófum á hverju námsári. Fram að pví
var náminu skipt í prjá hluta og var námstími
mislangur, frá 6-8 ár og jafnvel lengri. Kemur
pað fram í sveiflukenndum hlutföllum milli
innritaðra stúdenta og fjölda kandidata í töflu
III. Hins vegar, þegar reiknað er 5 ára
hreyfanlegt meðaltal (moving average), jafn-
ast þessar sveiflur.
Við athugun á töflu III kemur í ljós, að á
tímabilinu 1940-1960 verða tiltölulega litlar
breytingar á meðaltali hlutfallanna, en næstu
árin hækkar hlutfallið ört, m.a. vegna færri
innritana, en einnig vegna raunverulegrar
fjölgunar kandidata. Hlutfallið lækkar síðan
aftur jafnt og þétt, en virðist hafa verið komið
í jafnvægi um pað leyti sem skipulagi námsins
var breytt. Til skýringar skal pess getið að
1976 luku embættisprófi 27 stúdentar, sem
innritast höfðu 1969 og fyrr. í töflu III er gert
ráð fyrir að útskriftarhlutfallið verði næstu
árin um 40 % og er það í samræmi við pá
vísbendingu, sem er að finna í töflu II. í
samræmi við ofangreindar forsendur gætu
kandidatar frá læknadeild Háskóla íslands
1980-1989 orðið 478 talsins.
Verði dánarhlutfall læknislærðra svipað og
verið hefir undanfarið, mun fjölgun læknis-
lærðra verða um 400 og heildarfjöldi læknis-
lærðra verða um 1200 í ársbyrjun 1990.
2. Ef gert er ráð fyrir,
a) að úr fæðingarárgöngum 1953-1963 komi
einn læknislærður fyrir hverja 90 íbúa, en
það er meðaltalið fyrir árgangana 1947-
1952, samkvæmt Læknaskrá 1. janúar 1980,
b) að sama hlutfall lækna gildi um árgangana
1963 og 1964 í ársbyrjun 1990 og gilti um
árgangana 1953 og 1954 í ársbyrjun 1980
og
c) að dánar- og ævilengdartöflur Hagstofunn-
Tafla I. Læknislærdir á hverja 1000 íbúa á íslandi
1960-1980 og ágizkun fyrír árin 1990 og 2000.
Læknislærðir á hvert púsund íbúa
búsettir aðrir, hér
I ársbyrjun á islandi og erlendis Alls
1960 ............... 1.25 0.72 1.97
1965 ............... 1.32 0.90 2.22
1970 ............... 1.38 1.00 2.38
1975 ............... 1.63 1.02 2.65
1980 ............... 2.05 1.50 3.55
1990 ............... (2.63) (1.93) (4.56)
2000 ............... (2.88) (2.12) (5.00)
Tafla II. Fjöldi innritaðra og kandidata og hlutfalls-
Ieg tilfærsla milli ára 1971-1985.
Inn- Á Fjöldi innritaðra á
ritun 1. ári Á 2. ári fyrsta námsár 1970-1980,
1970 (82) Á
1971 (98) 50.0 Á innritaðra á 2.-6. námsári 1971-1986,

1972 (166) 54.1 50.0 4. ári Á embættispróf
(133) 1976-1986
19/3 48.2 43.4 46.3 5. ári Á Embættis-

1974 (112) 65.4 36.1 40.8 45.1 6. ári próf
1975 (138) 43.8 50.4 30.7 39.8 45.1 (37) 1976
1976 (115) 28.3 39.3 34.6 30.1 38.8 (37) 1977
1977 (123) 42.6 29.0 31.3 34.6 30.7 (51) 1978
1978 (100) 49.6 38.3 23.2 31.3 34.6 (45) 1979
1979 (146) 51.0 47.2 34.9 23.2 32.1 (36) 1980
1980 (168) 54.8 43.0 44.7 34.9 23.2 (32) 1981
1981 53.8 47.9 40.0 44.7 34.9 (40) 1982
1982 47.6 44.5 40.0 44.7 (55) 1983
1983 41.7 44.5 40.0 (40) 1984
1984 41.7 44.5 (65) 1985
1985 41.7 (70) 1986