Vesturland - 29.08.2013, Blaðsíða 4

4 29. ágúst 2013
Engar nýbyggingar í Borgarnesi en nokkuð um
byggingaframkvæmdir í dreifbýli Borgarbyggðar
Á annað hundrað hús voru á byggingastigi í Borgarbyggð árið 2007, þ.e. ári fyrir efna-
hagshrumið enda naut Borgarnes vax-
andi vinsældaa hvað varðar búsetu og
stöðugt fleiri sóttu í að búa þar, ekki
síst fólk af höfuðborgarsvæðinu. Verð á
fasteignum, nýjum sem eldri, var einnig
lægra en á höfuðborgarsvæðinu, en verð
íbúðar í Borgarbyggð var og er um 70%
þess sem sambærileg íbúð kostar á höf-
uðborgarsvæðinu.
Í dag er eins og víða á landinu litlar
hreyfingar á byggingamarkaðnum
í Borgarnesi, engar nýbyggingar en
nokkuð um smærri verk og viðhald,
en í dreifbýlshluta Borgarbyggðar eru
bændur á nokkrum stöðum að byggja
íbúðarhús og á öðrum stöðum úti-
hús. Á Rauða torginu, þar sem áður
var timbursala Kaupfélagsins, voru
byggð 3 hús með 19 íbúðum og keypti
Þroskahjálp neðri hæðir húsanna og er
flutt í allar þær íbúðir. Efri hæðirnar eru
hins vegar ófrágengnar og eru komnar í
eigu Íbúðalánasjóðs sem eftir efnahags-
hrun efur eignast margar íbúðir á Vest-
urlandi. Upp með Brákabraut standa 14
íbúðir sem verktali lauk ekki við og eru
þær einnig komar í eigu Íbúðalánasjóðs.
Sveitarfélögum á Íslandi fer hrað-
fækkandi en flest voru þau 229 talsins
árið 1950. Fækkunin eykur þjónustu-
stigið við íbúana. Vorið 1994 samein-
uðust sveitarfélögin Norðurárdals-
hreppur, Stafholtstungnahreppur,
Borgarnesbær og Hraunhreppur og
úr varð sveitarfélagið Borgarbyggð með
um 2.100 íbúa og þá varð fjöldi sveitar-
félaganna 177. Í febrúarmánuði 1998
sameinast Þverárhlíðarhreppur, Borg-
arhreppur, Borgarbyggð og Áltanes-
hreppur í 2.399 íbúa sveitarfélag og
fjöldi sveitarfélaga varð þá 127. Í júní-
mánuði sama ár sameinast Lundareykj-
ardalshreppur, Reykholtsdalshreppur,
Hálsahreppur og Andakílshreppur í
685 manna sveitarfélag og við það
fækkaði sveitarfélögum í 124.
Sveitarfélögin Borgarbyggð, Borg-
arfjarðarsveit, Hvítársíðuhreppur og
Kolbeinsstaðahreppur sameinuðust
í eitt sveitarfélag við sveitarstjórn-
arkosningarnar vorið 2006. Sveitar-
félagið er um 4.850 ferkílómetrar að
stærð og íbúar eru nú rúmlega 3700.
Mörk svæðisins eru við Skarðsheiði
í suðri og Haffjarðará í vestri. Innan
Borgarbyggðar eru nú eftirtalin svæði:
Kolbeinsstaðahreppur, Hraunhreppur,
Álftaneshreppur, Borgarhreppur, Borg-
arnes, Norðurárdalur, Stafholtstungur,
Þverárhlíð, Hvítársíða, Hálsasveit,
Reykholtsdalur, Flókadalur, Lundar-
reykjadalur, Bæjarsveit og Andakíll.
Vegna víðfeðmis sveitarfélagsins eiga 9
sveitarfélög land að því, á Vesturlandi,
Suðurlandi, Norðurlandi og Ströndum.
Við upphaf kjörtímabils 2006 - 2010
eru sveitarfélögin 79 talsins. Gott sam-
starf hefur verið við Skorradalshrepp
að undanförnu og Borgarbyggð er að
þjónusta það sveitarfélag töluvert sem
og íbúa þess. Líklegt má telja að innan
fárra ára sameinist þessi sveitarfélög,
jafnvel á þessu kjörtímabili sem lýkur
vorið 2014.
Það sem einkennir Borgarbyggð
mjög er hin dulda búseta á því en
reikna má með að um 500 nemendur
séu á Hvanneyri og Bifröst sem ekki
eru skráðir með lögheimili í sveitar-
félaginu og hins vegar er sumarhúsa-
byggðin mjög fjölmenn, en allt að
1.200 sumarhús eru í sveitarfélaginu
og um 600 í nágrannasveitarfélaginu,
Skorradalshreppi. Því getur á góðum
degi íbúatalan a.m.k. tvöfaldast og það
er fólk sem sveitarfélagið er að þjónusta
án þess að hafa t.d. af því útsvarstekjur.
Margir nemendur á Bifröst og Hvann-
eyri eru með börn á leikskólaaldri
og þörfinni fyrir leikskólapláss þarf
sveitarfélagið að sinna en langflestir
sem þannig er ástatt um eru með bú-
setu í sveitarfélaginu.
Samkvæmt rannsókn sem gerð var
árið 2007 sest nokkur hópur þeirra
sem stundar háskólanám í sveitarfé-
laginu þar að eftir nám en forsvars-
menn sveitarfélagsins vildu gjarnan
sjá þann hóp stærri. Töluverð hreyf-
ing er á íbúum í sveitarfélaginu, en á
sínum tíma byggðist Borgarnes þannig
upp að þangað kom ekki síst fólk úr
Dölunum og vestan af Snæfellsnesi.
Nú flyst þangað fólk alls staðar að af
landinu, m.a. af höfuðborgarsvæðinu,
ekki síst ungt fólk sem leitaði burt til
náms en snýr nú aftur á heimaslóðir.
Þegar horft er til aðalskipulags
Borgarness sést að gert er ráð fyrir að
miðbærinn sé niður undir Brákarsundi
en þróunin er sú að fyrirtæki, stofn-
anir og verslanir hafa viljað setjast að
á miðsvæði bæjarins við Hvítarbrú.
En í gamla miðbænum er hótelið,
læknasetur og Landnámssetrið en á
sínum tíma var gert ráð fyrir að við
Borgarbrautina yrði samfellt þjónustu-
svæði frá gamla til nýja miðbæjarins og
í Stóru-Brákarey var áætluð markviss
uppbygging.
Menningarhúsadraumur
og listaakademía
Nokkur sveitarfélög hafa verið á síð-
ustu árum að byggja menningarhús,
ýmist með eða án ríkisstyrks, og er
Harpa við gömlu höfnina í Reykjavik
og Hof á Akureyri skýrustu dæmin
um það. Engar áætlanir eða fyrirheit
ríkisvaldsins liggja fyrir um menn-
ingarhús í Borgarbyggð, eða yfirleitt
á Vesturlandi, en auðvitað eigi allar
sveitarstjórnir sér drauma, líka um
mennningarhús. Borgarbyggð á hluta
af húsunum þar sem Landnámssetrið
er og sú starfsemi hafi fengið mikla og
verðskuldaða athygli og verið mikill
segull á ferðamenn til að heimsækja
Borgarnesi. Í Borgarbyggð eru 9 fé-
lagsheimili sem hýsa menningarstarf-
semi allt árið, þó misjafnlega mikið
eftir húsum og misjafnlega mikið á
hverjum tíma. Menntaskóli Vestur-
lands starfar með blóma og sú starfsemi
hleður utan á sig ýmsum þjónstufyr-
irtækjum og störfum. Í Borgarnesi er
ígildi menningarhúss sem er gamla
mjólkursamlagshúsið sem er ætlað sem
vinnustofur fyrir listamenn.
Vesturland
8. tBl. 2. ÁrGanGur 2013
Útefandi: Fótspor ehf., Suðurlandsbraut 54, 108 Reykjavík. Ábyrgðarmaður: Ámundi
Ámundason, auglýsingastjóri: Ámundi Ámundason sími 824-2466, netfang:
amundi@fotspor.is. auglýsingar: Sími: 578-1190 & netfang: auglysingar@fotspor.is.
ritstjóri: Geir A. Guðsteinsson, sími: 898-5933 & netfang: geirgudsteinsson@simnet.is.
umbrot: Prentsnið, Prentun: Ísafoldarprentsmiðja, 6.400 eintök. dreifing: Íslandspóstur.
Fríblaðinu er dreiFt í 6.400 eintökum í allar íbúðir á akranesi,
dreiFbýli á akranesi og í borgarnesi. blaðið liggur einnig Frammi
á helstu þéttbýlisstöðum á Vesturlandi
Ferðaþjónustan á Íslandi hefur almennt staðið sig vel í því að sannfæra erlenda ferðamenn um að það sé óhætt að heimsækja landið þrátt fyrir jarðskjálfta, gosóróa, flóð í ám og vötnum eða þótt enn sé að fjúka aska
frá gosinu í Eyjafjallajökli. Við búum í landi með fremur kuldalegu nafni,
en einmitt þess vegna hefur áhugi útlendinga staðið nokkuð undanfarin
ár, jafnvel aukist, þrátt fyrir efnahagskreppuna. Þessi margumtalaða kreppa
hefur hins vegar valdið því að stöðugt fleiri Íslendingar ferðast um eigið land
og leggja nú aukna áherslu á að skoða staði sem þeir hafa ekki áður augum
borið. Aukin fjöldi sækir nú Hornstrandir en aðrir vilja heimsækja staði þar
sem boðið er upp á fyrsta flokks gistingu, menningu og afþreyingu. Víða er
boðið upp á hráefni úr héraði, fólk tínir alls kynsir jurtir, veiðir fisk í ám og
vötnum, tínir sveppi og ber að haustlagi og fer í réttir. Við búum í landi þar
sem náttúrufegurð og hreinleiki er mikill og erum stolt af því. Jöklarnir eru
stöðugt aðdráttarafl, ekki bara þegar eldur og eimyrja kemur upp úr þeim,
heldur ekki síður til gönguferða. Markaðssetning jöklanna og jöklaferða
hefur kannski ekki verið nógu markviss undanfarin ár. Allir þeir sem ferðast
um landið eiga að geta fundið eitthvað við sitt hæfi, innlendir sem erlendir.
Bæjarnöfn benda stundum til staðhátta, og jafnvel til mikillar gróðursældar.
Bæjanafnið Akrar bendir til að sú sveit sé mjög gróðursæl, og ætti að draga
að ferðafólk.
Ferðaþjónustubændum hefur fjölgað ár frá ári og sá gistingamöguleiki hefur
orðið stöðugt vinsælli, ekki síst vegna nálægðarinnar við bústofninn. Sums
staðar er jafnvel boðið upp á þátttöku, t.d. í heyskapnum, og það er vel. En
hvað með Vesturland?
Hlutverk Markaðsstofu Vesturlands er að samþætta markaðs- og kynn-
ingarstarf á Vesturlandi, þannig að markaðssetning landshlutans sé unnin
á einum stað í samstarfi ferðaþjónustuaðila, sveitarfélaga, klasa og samtaka
innnan svæðisins. Markmið stofunnar er að styrkja ímynd Vesturlands og
kynna hann sem ákjósanlegan áfangastað fyrir ferðamenn.Ef ferðast er um
landið má sjá og heyra af samanburði við aðra landshluta að nokkuð vel hafi
til tekist. Bæklinga um þjónustu og afþreyingu á Vesturlandi auk kynningar
á landshlutanum má sjá víða þar sem kynningarbæklingar eru aðgengilegir.
Á ónefndum stað í öðrum landshluta var að finna á greiðasölu bæklinga um
Vesturland en ekki einn sjáanlegur um viðkomandi landshluta. Er ég var að
undrast þetta vék að mér írskur ferðamaður og spurði: ,,Hvað heitir þessi
staður?!” Segir þetta ekki meira en mörg orð. Markaðsstofa Vesturlands
er greinilega á réttri braut, en íbúar Vesturlands þurfa líka að vera vakandi
yfir starfseminni og koma með ábendingar ef þeim finnst svo. Þeim verður
örugglega vel tekið.
Geir A. Guðsteinsson ritstjóri
Ferðaþjónusta
á Vesturlandi
Leiðari
séð til Borgarnes.
Námskeið í Ólafsdal
í að sulta og súrsa grænmeti
Námskeið í súrsun grænmetis og aðrar varðveisluaðferðir verða kenndar í Ólafsdal
við Gilsfjörð næsta laugardag, 31.
ágúst. Nú er tími uppskerustarfa,
grænmetisgarðarnir eru fullir að
safaríku og gómsætum afurðum
sumars og sólar. Hvernig förum við
að því að njóta uppskeru sumarsins
langt inn í dimman vetur? Hvernig
fer maður að við að súrsa og sulta?
Hvað er best að sulta – og hvað er
betra að súrsa? Hvaða aðferðir aðrar
koma til greina?
Á námskeiði í Ólafsdal kynnast
þátttakendur aðferðum til að varð-
veita uppskeru sumarsins, og smakka
og njóta. Jafnframt kynnast þátttak-
endur hugmyndafræði Slowfood-
hreyfingarinnar.
Ólafsdalsgrænmetið
lífrækt vottað
Hin árlega Ólafsdalshátið var haldinn
í byrjun mánaðarins. Í Ólafsdal við
Gilsfjörð var fyrsti landbúnaðarskóli
landsins, stofnaður 1880. Ólafsdalsfé-
lagið stendur að hátíðinni og mættu
um 400 gestir á hátíðina. Á hátíðinni
var einnig námskeið í ullar- og tó-
vinnslu, ætlað börnum. Grænmetis-
markaður var á sunnudeginum og
auk grænmetis var boðið upp á ýmsar
tegundir osta, Erpsstaðaís, kræk-
ling og ber og svo auðvitað hand-
verksvörur af ýmsu tagi. Á annari
hæð hússins var sýningin ,,Guðlaug
og konurnar í Ólafsdal,” ný sýning
sem er styrkt af Menningarráði Vest-
urlands. Grænmetisframleiðslan í
Ólafsdal hefur fengið lífræna vottun
af vottunarstofunni Túni.
Ólafsdalsfélagið var stofnað árið
2007 og eru félagar um 300 talsins.
Markmið félagsins er að hefja Ólafs-
dal aftur til vegs og virðingar og gera
það að frumkvöðlasetri. Í Ólafsdal
má finna merkar jarðræktarminjar
frá tímum landsbúnaðarskólans, s.s.
beðasléttur, vatnsmiðlun, tóvinnu-
hús, hlaðna garða og hlaðið vatnshús.