Heimilispósturinn - 18.03.1961, Blaðsíða 10

leikið. Má jafnvel vera, að hún
hafi þá þegar grunað, hverjir
stæðu að hvarfinu.
Sagði hún frá draumi sínum,
og þá sérstaklega mönnunum
tveim, sem að Þorkatli sóttu.
Var ort um drauminn ríma,
sem víða flaug, en mun nú að
mestu gleymd. Var þar ótvírætt
gefið í skyn, að Þorkell myndi
hafa sagt til morðs síns.
Þótti reimt með foreldrum
hans upp frá þessu. Af þessu
eru að vísu ekki teljandi frá-
sagnir. Hafa þau vafalaust ekki
viljað um það ræða við aðra,
eða ekki verið það mark á þeim
tekið, að draugagangur væri
settur í sambandi við þau.
Frá Páli, broður
Þorkels.
Árið 1845 voru þau húshjón
í Vallanesi í Skagafirði hjá
Gísla lækni Hjálmarssyni. Fara
ekki frekari sögur af þeim. Þar
andast hann að Höfða 2. júní
1860, hún að Eyvindará 1. nóv-
ember 1862.
Eins og áður er getið voru
synír þeirra þrír, og var Þor-
kell elztur. Annar bróðirinn hét
Páll, mikill hagleiksmaður,
kunnastur fyrir bókbandsiðju
sína, enda almennt kallaður
Páll bókbindari. Er honum
þanníg lýst, að hann hafi verið
maður stór vexti, karlmenni og
laglegur. Drykkfelldur var
hann nokkuð, eins og svo marg-
ir á þeim dögum.
Kverkf jarðartunga heitir bær
í Skeggjastaðasókn inn frá Mið-
firði, vestan Miðfjarðarár.
Settist Páll þar að ásamt konu
sinni, sem hann mun hafa misst
síðar, en árið 1857 gengur hann
að eiga Helgu nokkra Friðfinns-
dóttur. Áttu þau tvö böm með
um árs millibili, fæddist það
fyrra í febrúar 1860, — rúmum
þrem mánuðum áður en faðir
Páls andast, en það verður upp-
hafið að atburðiun, sem nokkr-
um tíðindum sæta.
Sending 6 bréfi.
I Kverkártungu var ráðskona
sú er Sigríður hét Þorkelsdóttir.
Var hjónaband þeirra Páls og
Helgu alla tíð talsvert brösótt,
hver sem ástæðan kann að hafa
verið, og dvaldist henni iðulega
langdvölum hjá foreldrum sín-
um að Gunnarstungu.
Það var á Þoiraþræl, að mað-
ur kom að Kverkártungu með
bréf til Páls. Var Páll ekki við,
svo að Sigríður tók við bréfinu.
Fékk hún Páli bréfið, þegar
hann kom heim. Fann hún, að
í bréfinu voru peningar, sem
ekki mimu hafa verið í ríkum
mæli á heimilinu, og var henni
því mikil forvitni á að vita,
hvað bréfið hefði að færa.
Horfði hún því á Pál, þegar
hann opnaði bréfið, og sýndist
henni eitthvað gráleitt detta úr
bréfinu á gólfið.
Spurði hún Pál, hvað dottið
hefði úr bréfinu, en hann kvaðst
ekki hafa tekið eftir því að neitt
dytti. Þó leituðu þau á gólfinu,
en fundu ekkert.
í bréfinu voru tvær spesíur.
Bréfið sjálft var frá Guðbjörgu,
móður Páls. Sagði hún þar föð-
ur hans látinn, og væru spesí-
urnar arfur Páls eftir hann.
1 bréfinu segist hún ennfrem-
ur senda honum sendingu, sem
föður hans hefði verið send;
væri hún að vísu eigi góð, en
hún treysti honum bezt allra
barna sinna til að taka á móti
henni.
Einskis óvanlegs urðu þau
Sigríður og Páll þó vör að þessu
sinni, og er þess ekki getið, að
Páll hugsaði neitt frekar mn
daginn. Má telja víst, að hann
hafi talið þetta markleysu
eina. Er þess ekki getið í munn-
mælum, að Páll á Hraunshöfða
fengi nokkurn tíma sendingu.
Hitt var á margra vörum, að
Þorkell sonur hans fylgdi hon-
um, en með hverju móti er ekki
vitað.
Upphaf Tungu-Brests
Undir kvöldið sama dags og
Páll fékk bréf móður sinnar,
fer hann út í hús að sinna grip-
um sínum. Veit hann þá ekki
fyrri til en barið er bylmings-
högg ofan í þekjuna á húsi því,
er hann er staddur í. Þrátt fyrir
mikla eftirgrennslan gat hann
enga skýringu fengið á högg-
um þessum, eða þeim skarkala,
sem á eftir fylgdi.
Upp frá þessu mátti iðulega
heyra högg og ólæti í kringum
Pál, hvar sem hann var stadd-
ur í bænum, og þá helzt, er líða
tók að kveldi. Oftast voru það
þó ekki högg, heldur brestir,
líkjast því aðþiurarspýturværu
brotnar, eða hlautar brenndar.
Oft heyrðist líka eins og leki í
einhverju húshomi, eða jafnvel
skammt frá manni, eins og
lækju stórir dropar ótt og títt,
og heyrðist mikið til þeirra, er
þeir duttu á gólfið, en engin
sást bleytan.
Stundum var eins og stórir
regndropar skyllu á gluggarúð-
unum. Villti það oft fyrir mönn-
um, sem hugðu komna rigningu.
Þá Páll fór á aðra bæi, heyrðu
menn oft ýmsa forundran á
undan honum, og komst brátt í
almæli, að hann væri ásóttur af
draugi, sem vegna sinnar hegð-
unar hlaut nafnið Brestur, oft-
ast Tungu-Brestur.
— Berðu nú, draugsi.
Hjónaband þeirra Helgu og
Páls var ja&an brösótt, og lauk
því svo að þau skildu og flutt-
ust hvort í sína áttina. Má
nærri geta, að henni hefur eng-
an veginn geðjast að ófögnuði
þeim, sem fylgdi honum, þótt
Brestur væri að öðru leytinu
meinlaus. Engum skepnum
gerði hann mein og raunar ekki
mönnum heldur, að því undan-
skildu, að hann hélt vöku fyrir
þeim. Lét hann að vísu bresta
hastarlega í hlutum og þekjum,
en á innviði réðst hann aldrei,
og engar skemmdir urðu á hús-
munum af barsmíði hans.
Páll lét sér ann um konu sína,
er hún var heima, lét hana aldr-
ei vera eina. En einn fékk hann
ekki sofið, og þegar kona hans
var að heiman, svaf Sigríður
ráðskona fyrir framan hann,
eða einhver nágranninn, og var
honum þá einna helzt svefn-
samt. Var það iðulega að hann
fékk menn af öðrum bæjum til
að gista hjá sér, ef ske kynni,
að hann mætti komast að því
hvað ólátunum ylli.
Einn nágranni hans var eitt
sinn hjá honum um eða eftir
dagsetur, og heyrðu þeir þá
lamið ofan í baðstofuna. Segir
þá maðurinn:
— Berðu nú, draugsi!
Tók þá Brestur til óspilltra
málanna og hamaðist fram und-
ir miðnættið. Svo var hann
þunghöggur, að undir skalf, °&
rúm hristust. Gengu höggin svo
ótt, að engu líkara var en ann-
að barefli væri reitt til höggs Þa
eitt féll.
Haustið 1862 fer Helga al'
farin frá Tungu og sezt að hja
foreldrum símun á Gunnars-
stöðum. Páll býr þá einn áfranii
en hafðist iðulega við á Fossii
hinum megin árinnar, um nfft-
ur, er hann fékkst ekki til a^
vera einn yfir í Tungu.
Sagðist honum svo frá,
eina nóttina, á áliðnum vetrú
er hann hugðist hafast við 1
bænum, og hafði lokandi kerta-
ljós hjá sér, hefði honum eig*
orðið svefnsamt fyrir leka>
þar sem hvergi lak vatn.
Sljákkar í Bresti.
Loks hverfur Páll að því ráði
að hafa tal af einhverjum fjðl'
kunnugum manni til að kveða
ófögnuðinn niður. Leitar hanD
ráðlegginga hjá nágranna siö*
um, sem fer með hann til Eiríks
bónda á Ormalóni í Þistilfir®h
sem álitinn var kunna öðrum
meira fyrir sér.
Eiríkur taldi öll tormerki á
því, að unnt myndi reynast að
kveða veru þessa niður, °&
kvaðst lítið mundu geta við
hana ráðið. Varð það samt úr,
að þeir fara þrír saman að fjar'