Ný dagsbrún - 30.03.1969, Blaðsíða 1

MÁLGAGN SÓSlALISTAFÉLAGS REYKJAVÍKUR
1. tbL
Snnnudagur 30. marz 1969.
1. árg.
Aftur mun þar verða
//
haldið af stað ....
Hvers vegna heldur Sósíalistafélag
Reykjavíkur áfram starfsemi sinni?
Þegar þetta málgagn Sósíalistafélags Reykjavíkur hefur göngu
sína, er eðlilegt og skylt að gerð sé nokkur grein fyrir því hversvegna
Sósíalistafélagið hefur tekið þá ákvörðun að halda starfsemi sinni
áfram — þótt Sósíalistaflokkurinn hafi verið látinn hætta störfum.
Til þess að svara þeirri spurningu er nauðsynlegt að rifja upp
nokkur atriði í þróun hinnar sósíalistisku hreyfingar hérlendis.
Vaknar þá fyrst í huga mínum: Hversvegna var Kommúnistaflokk-
ur Islands stofnaður á sínum tíma? Hversvegna gátu forgöngumenn
að stofnun hans ekki unað sér í Alþýðuflokknum áfram og helgað
honum starfskrafta sína og baráttuþrek?
Það var af þeirri einföldu ástæðu, að Alþýðuflokkurinn var ekki
— og er ekki — marxistiskur flokkur. Þótt hann í orði kveðnu, í
stefnuskrá sinni, telji sig sósíalistiskan miðar hann athafnir sínar
ekki við það að bylta um því þjóðfélagskerfi, sem við búum við,
heldur aðeins að gera á því ýmiskonar „endurbætur“ til hagræðis
fyrir launastéttirnar.
Marxisminn færir hinsvegar sönnur á það, að til þess að uppræta
undirrót óréttlætisins í sambúðarháttum mannanna þ. e. a. s. arðrán
manns á manni — dugi ekkert minna en að uppræta arðránsskipu-
lagið sjálft.
//
Það var á grundvelli þeirr-
ar sannfæringar, sem Komm
únistaflokkurinn hóf starf-
semi sína. Á grundvelli þeirr
ar kenningar bauð hann öll-
um erfiðleikum byrginn og
tókst með fórnfúsu starfi og
einhug fólksins, sem í honum
var, að efla stöðu sína og auka
áhrif sín í samtökum hins
vinnandi fólks. í krafti þess-
arar kenningar, og vaxandi
trausti fólksins á réttmæti
hennar, var Sameiningar-
ílokkur alþýðu — Sósíalista-
flokkurinn síðan byggður upp
— af fólkinu, sem var í
Kommúnistaflokknum, á-
samt ágætum liðsauka úr
vinstri armi Alþýðuflokksins.
Á grundvelli þessarar
stefnu og starfshátta vegn-
aði Sósíalistaflokknum mjög
vel. Hann jók fylgi sitt með-
al fólksins næstum ótrúlega
hröðum skrefum. Og í krafti
þess trausts rækti hann for-
ystuhlutverk sitt í hagsmuna
baráttu hins vinnandi fólks,
svo að bylting varð í lífskjör-
um þess á skömmum tíma.
Það er aftur á móti vert
umhugsunar, að þegar Sósíal
istaflokkurinn er orðinn það
mikill áhrifavaldur í þjóðfé-
laginu, að honum gefst kost-
ur á því að taka sæti í valda
stöðum þess — og þiggur það
— þá staðnar strax fylgi
hans meðal fólksins.
Ég vil ekki fullyrða neitt
um, að það hafi verið rangt
af Sósíalistaflokknum að taka
þátt í „nýsköpunarstjórn-
inni ‘ árið 1944 — enda átti
ég, sem þingmaður flokksins
á þeim tíma, minn hlut að
því að svo var gert.
Það er ekkert efamál, að
frumkvæði Sósíalistaflokks-
ins að þeirri uppbyggingu at-
vinnuveganna, sem „nýsköp-
unarstjórnin" framkvæmdi,
olli byltingu til bóta á lífskjör
um fólksins.
Hitt er aftur á móti stað-
reynd, að flokkurinn naut
þess á engan hátt í vaxandi
tiltrú eða auknu kjörfylgi.
Einmitt að loknu þessu afreki
flokksins í atvinnusögu hins
kapítalíska þjóðfélags okkar,
staðnar fylgi hans meðal
fólksins — og við hverjar al-
Steingrímur Aðalsteinsson,
form. Sósíalistafél. Reykjavíkur.
mennar kosningar siðan hef-
ur hann í hæsta lagi unnið
„varnarsigra*.
Sósíalistaflokkurinn gerðist
öðru sinni þátttakandi í rík-
isstjóm árið 1956, „vinstri
stjórninni“ svokölluðu. Stjóm
arsamstarf var þó byggt á svo
veikum grunni, að það riðlað
ist svo að segj a við fyrsta and-
blástur — og það ekki vegna
átaka um þjóðfélagsuppbygg
inguna, heldur aðeins um
Framhald á bls. 2.,
. N- t*
Til lesenda
Blaðið „Ný dagsbrún“, sem
hér hefur göngn sina, viH í
fáum orðum gera grein fyrir,
hvert það er að fara.
Stjómmálabarátta ísienzkr
ar alþýðu hefur beðið mikinn
hnekki á síðustu árum og
mánuðum og það er öllum
sósialistum Ijóst. Óheillaöfl-
um hefur tekizt að riðla fylk
ingum þeirra og vinna sam-
tökunum grand.
Um 40 ára skeið hafa
flokkar íslenzkra marxista
átt sér málgögn. Þau hafa
vísað alþýðunni Ieið í barátt-
unni fyrir bættum kjörum,
fylkt liði í þjóðfrelsisbarátt-
unni og örfað skilning á fram
tíðarmarkmiðunum: sósial-
istískum þjóðfélagsháttum.
Nú er svo komið að marxist-
ísk samtök á íslandi eiga sér
ekkert slíkt málgagn. Eins og
málum var háttað hafði Sós-
ialistafélag Reykjavíkur ekki
frjálsan aðgang að neinu mál
gagni og vildi ekki til lengd-
ar þurfa að sæta því að frá
starfsemi félagsins og viðhorf
um til mála yrði ekki skýrt,
eða þá með hálfum sannleik
og rangfærzlum.
Þörfin fyrir einarðan og
hreinskilinn málflutning um
vandamál vinnandi fólks hef
ur sjaldan verið meiri en nú.
í áratug hafa íslenzkar vinnu
stéttir háð varnarbaráttu
þar sem vopn þeirra gegn
eignastéttinni hafa sífellt ver
ið að digna. — Og nú gefur
sú barátta sem háð er æ
minna í aðra hönd. Vonleysi
hefur gripið um sig meðal
fólksins í verkalýðshreyfing-
unni og efnahagslegri afkomu
þess er sífellt þrengri stakkur
skorinn.
Samkvæmt Iögum Sósía-
listafélags Reykjavíkur hlýt-
ur það að verða meginverk-
efni þessa blaðs að sameina
íslenzka sósíalista hvar sem
þeir eru á landinu til virkrar
félagslegrar samstöðu, sam-
eina íslenzkar vinnustéttir til
vægðarlausrar baráttu við of
ríki eignastéttarinnar og sí-
vaxandi ágang á réttindi og
Framhald á bls. 2.
070
o

Enga verzlun með vísitölukröfuna!
Krafan um verðtryggingu launa er það eina,
sem sameinar launþegastéttirnar í dag
í sjónvarpi, útvarpi og blöðum hafa að undanförnu þeir,
sem gjarna eru nefndir verkalýðsforustan, gefið yfirlýsing-
ar um að verið sé að ræða við atvinnurekendur og ríkis-
stjórn um ýmsar leiðir í kjaradeilunni, sem komið geti
í stað kröfunnar um vísitölu á kaup. Nú síðast, í blaði for-
setanna í Alþýðusambandinu, talar aðalforsetinn um að til
umræðu hafi verið, sem hugsanleg samkomulagsleið, lífeyr-
issjóðir fyrir þau félög, sem ekki hafa þegar samið um þá.
Einnig hafi verið til athugunar makaskipti á eftirvinnu og
dagvinnu, þannig að eftirvinnuprósentan verði enn færð
niður og bætt við dagvinnukaupið. Það þarf auðvitað eng-
an að undra, þótt atvinnurekendur láti sér ýmsar fjar-
stæður til hugar koma, eftir það sem á undan er gengið í
samningum síðustu ára. Hitt er furðulegra hversu líklega
er tekið fáránlegum hugdettum þeirra, eftir þá reynslu, sem
fengin er.
Lítum á gamla bakkelsið frá I tilfærslu á eftirvinnukaupl yf
júnísamkomulaginu 1964, um|ir á dagvinnukaup, svo ein-
LANOSBÓKASAFN
280074
kennilega sem það lætur í
eyrum.
Um þetta segir forseti ASÍ:
„Þá höfum við verið spurð
ir, hverjum augum við
mundum lita á tilfærslu af
eftir- og næturvinnutöxt-
um til hækkunar dagkaups
ins. Það er mín skoðun, að
því yrði almennt vel tekið.“
Hvað hefur nú forsetinn
fyrir sér í þvi, að þessu yrði
vel tekið? Hann veit, að siðast
þegar höggvið var í þenna
knérunn, mætti það mikilli
andspyrnu.
Frá upphafi kröfunnar um
hærri laun fyrir eftirvinnu
hefur verið á hana litið þann-
Frambald i Ws. 7
ISLANDS