Alþýðuhelgin - 24.09.1949, Blaðsíða 3

ALÞÝÐUIIELGIN
243
stað. Og mcð miklum söknuði og
þakklæti kvaddi cg þau ágætu hjón,
Þorlák og Margréti. Og bjó Jiún mig
út með nesti og gönguskó — sauð-
skínnsskó — og að öðru leyti eins og
ég væri sonur hennar. Hjá þessum
ágætu hjónum hafði mér liðið svo
vcl þennan vetrartíma, að ég gat
ekki hugsað mér betri líðan þótt í
íorcldrahúsum liefði verið. Þeim
mun hafa fundizt ég þurfa sérstakr-
ar umhyggju við. Því að þótt ég væri
þctta gamall að árum, var ég írem-
ur lítill vexti og mikið barn að
mörgu leyti. Allur minn hugur hing-
að til hafði aðallega snúizt um bæk-
ur og námsgrúsk, stefnulaust til allr-
ar frambúðar.
Veður var hryssingslegt þennan
dag, með éljagangi, en frost lítið.
Við héldum greitt, og segir lítið af
íerð okkar íyrr en til Keflavíkúr
kom.
Við liöfðum hvorugur farið þessa
lcið fyrr. Þekktum cnga bæi, og gáf-
um engan gaum að umliverfum eða
bæjarhúsum. Helzt fannst okkur allt
þctta jafn sviplaust og lágreist og
ströndin sjálf. Og nú gat hún eldd
drcgið fegurð liafsins í sinn dilk, því
að þcnnan dag var það ýmist úfið
og grett eða éljum liulið.
Um sexleytið munum við hafa
komið til Keflavíkur.
Guðmundur vildi ekki gista þar
um nóttina, en liélt af stað heimleið-
is um kvöldið. Ég leitaði strax uppi
Jiús Arnbjarnar. Hann var nú ekki
lieima, eins og vænta mátti. En góð-
ar og hlýjar móttökur fékk ég lijá
konu hans, Þórunni Bjarnadóttur, á
hinu vistlega heimili þeirra. Hún var
þolikaleg kona ásýndum og nokkuð
aðsópsmikil í framgöngu. Hafði auð-
sæilcga verið glæsileg á sínum yngri
árum, en var nú farin nokkuð að
rcskjast. Greind var hún álitin, og'
mjög ættfróð, og féklt ég dálítið að
kenna á því, þegar ég hafði setið að
snæðingi og búinn að jafna mig eft-
ir ferðina. Varð ég þá að leysa frá
skjóðunni og greina frá ætt minni —
um óðul var fátt að segja.
Það kom þá upp úr dúrnum, að
frúin var stórfrænka mín. Hún var
nefnilcga syslir séra Þorlæls á Reyni-
völlum, þess mæta manns. Og' þeg-
ar hún félvk að vita, að ég væri skyld-
ur séra Bjarna í Steinnesi, kom þetta
allt af sjálfu sér, því að vel var
hcnni kunnugt, að séra Bjarni var
frændi séra Þorkels og því einnig
hennar frændi. Ég hafði nú heyrt
það í Steinnesi, að ég væri eitthvað
í ætt við séra Þorkel. En ég hef alltaf
verið fremur feiminn við að telja mig
í ætt hinna svokölluðu Jieldrimanna,
fundizt sumum reynast slílct vafa-
söm meðmæli.
En það eina, sem ég liafði af Þor-
keli presti að segja, var, að í Stein-
nesi lærði ég íslandssögu hans. Sú
bók þótti niér bæði óþýð og erfið
viöurcignar. Séra Bjarni var góður
sögukennari, og var ekki ánægður
með sögunám lærisveina sinna ef
þeir mundu ekki öll ártöl, sem fyrir
komu. En það var þrautin, því sums
staðar í íslandssögu Þorkels cru
milli 10 og 20 ártöl á sömu blaðsíð-
unni. Ég hafði þess vegna engar sér-
stakar mætur á séra Þorkeli. En nú
kom það sér vel að vera frændi hans,
og tóli ég því tveim höndum. Því ég
gat búizt við öllu góðu af þessari
nýju frændkonu minni, systur hans.
Ég liafði orðið þess var, að ættfróö-
ar manncskjur eru öðrum fremur
frændrækið fólk. Og það reyndist
mér ávallt þessi kona vera. Ég
liynntist lienni vel síðar.
í Keflavik dvaldi ég í 2 daga, hjá
frændkonu minni, í bezta yfirlæti.
Sama hvassviðrið hélzt, og enginn
kom togarinn inn.
Á 3. degi lagði ég af stað suður í
Hafnir. Nú hafði ég engan fylgdar-
mann og varð að bera bæði kofortið
og fatapokann. Þetta voru dráps-
klyfjar. En þó gekk ferðin vel. Ég
komst suður þángað fyrir myrliur.
Frænka mín skrifaði nokkrar línur
með mér til Ólafs Ketilssonar, því að
þau þekktust. — Hefur sjálfsagt
látið þess gctið, hverrar ættar ég var.
— Ólafur tólí vel á móti mér. Ólaf
Ketilsson, bónda og formann í Höfn-
um, varð mér í fyrstu nokkuð star-
sýnt á. Stór maður vexti og karl-
mannlegur í hreyfingum, með skýr
augu undir nokkuð þungum brún-
um, hreifur í máli. Svipurinn hreinn,
og ljóst yfirbragð. Hér gat engum
dulizt höfðingi í lund og þrekmenni.
Ég gjörði nú Ólafi kunnar allar
mínar ferðafyrirætlanir, og var ekki
laust við að hann setti liljóðan.
Svona lítilsigldan og lítt útbuinn
ferðamann ‘bjóst lrann ekki við að
togarar tækju til útflutnings. Og
livað yrði svo um slíltan mann, þcg-
ar til Englands kæmi, þar sem hvorki
var fé til hjálpar né frænda að leita?
En þegar lrarin heyrði að þetta var
ófrávíkjanleg fyrirætlun mín, tók
hann því vel, að flytja mig út í tog-
ara og tala máli mínu.
Næsta dag var svo lagt af stað, út
í togara þann, er næst lá landi. Ólaf-
ur þckkti skipstjórann á honum. Ég
var lilífðarfatalaus, og þar af leið-
andi æði berskjaldaður fyrir ágjöf-
um og öðru vosi.
Þegar upp í togarann kom, var
auðséð að þeir þekktust vel skip-
stjórinn og Ólafur. Og þegar beir
höfðu ræðzt við nokkra stund,
komu þeir til mín, og heilsaði skip-
stjórinn mér fremur glaðlega, mældi
mig með augunum hátt og lágt, en
með freiuur lítilli aðdáun, að mér
virtist. Fór svo með mig upp á stjórn-
pallinn og benti mér á áttavitánn. Ég
gat nefnt 4 liöfuðáttirnar á góðri
ensku. Yfirleitt skildi hann allt vel,
sem ég sagði, en mér geklc ver að
skilja liann, og lrrósaði lrann mér fyr-
ir hve ég talaði mál hans skiljarilega.
Og hugsaði ég þá mcð þakklæti til
míns góða kennara Ögmundar. Þessi
komþáskunnátla þótti honum þó
helzt til lítil. Og þegar honum
varð cinnig lcunnugt, að ég hcfði
aldrei fyrr stigið fæti um borð í tog-
ara, hristi hann höfuðið. Og hér kom
líka að því, sem Ólaf hafði grunað:
Ilvað átti hann að gjöra við mig þeg-
ar til Englands kom?
Við komum í annan togara. En allt
fór þar á sömu leið. Var nú dagur að
kvöldi kominn og haldið til lands.
Mér þar þungt í huga yfir þess-
um málalokum. Og' sá ég það á Ólafi,
að honum þætti ekki vænlega liorfa.
Ráðlagði hann mér nú eindregið, að
hætta við þessa fyrirætlun mína.
Bjóst hann við, að það myndi engan
árangur hafa að reyna frekara við
togarana. En ég sat fast við minn
keip, staðráðinn í því, ef Ólafur neit-
aði að liðsinna mér framar, að leita
þá til Arnbjarnar. Þetta lét ég hann
á mér skilja. En þá var eins og hon-
uum hlypi kapp í kinn. ,,Við skul-
um reyna hvernig það gengur á
morgun“, sagði hann þá.
Ég held að lionum hafi nú vcrið
farið að geðjast vel að því, hvað ég
var einbeittur við þetta, því að nú
glaðnaði yfir lronum, og fór hann svo
að segja mér ýmsar sögur um skipti
sín við togaraskipstjórana.
Næsía dag var aftur haldið frá