Sveitarstjórnarmál - 01.12.1953, Page 21

SVEITARST J ÓRNARMÁL
19
að tilkoma þeirra raski ekki styrkleikahlut-
föllurn flokkanna.
Samsvarandi bæjarstjórnarforseta eða
hreppsnefndaroddvita á Norðurlöndum er
svokallaður „rnayor" eða „chairman" á
Englandi, „Lord Mayor" í stórborgunum.
Er hann kjörinn til eins árs í senn. Hann fær
engin föst laun frekar en aðrir trúnaðar-
menn, sem kjörnir eru úr hópi fulltrúanna;
en allir fá þeir greiddan ferðakostnað, sem
þeir hafa af störfum sínum, svo og takmarkað
endurgjald þess tekjumissis, sem þeir verða
f)rir vegna þeirra. í stórborgunum er „Lord
Mavor“ þó að jafnaði greitt nauðsvnlegt
risnufé.
Eins og á Norðurlöndum fara öll helztu
sveitarstjórnarstörf á Englandi fram í nefnd-
um, „committees." Surnar þeirra eru skyldu
nefndir svo sem fjárhagsnefnd, „finance
committee"; en fastar nefndir eru einnig
bygginganefnd, „housing committee“, heil-
brigðismálanefnd, „public health commit-
tee“, o. s. frv. Þar að auki eru settar nefndir
í hin margvíslegustu mál, sem að kalla; og
þar eð einnig ber við, að þær kjósa undir-
nefndir úr sínum hóp, vill oft svo fara, að
bæjarfulltrúar og hreppsnefndarmenn á
Englandi verði að eyða flestum frístundum
sínurn í nefndum, engu síður en stallbræður
þeirra á Norðurlöndum.
Til þess að afla fjár fyrir útgjöldum hafa
bæjarfélög og sveitarfélög á Englandi svipuð
ráð og á Norðurlöndum. Þau jafna niður
útsvörum, fá ríkisframlög og taka lán. En
ensku útsvörin miðast við allt annað en út-
svörin á Norðurlöndum. Á Englandi eru
allar lóðir, lendur, byggingar og aðrar fast-
eignir metnar til verðs, eins og fasteignir
hjá norrænum þjóðurn; fer það mat fram á
fimm ára fresti, þótt niðurstaða þess sé kallað
„árlegt verðmæti“, „annual value“, og er lagt
til grundvallar útsvarinu, sem nemur til tekn-
urn hundraðshluta af matsverðinu. Frádrátt-
ur er þó leyfður fyrir vissum kostnaði, svo
sem viðgerðum og váttyggingum.
Ríkisframlög, „grant-in-aid“, eru veitt til
flestrar þjónustu bæjar- og sveitarfélaganna.
Ríkframlagið til lögreglunnar, sem á Eng-
landi er á vegum bæjar- og sveitarfélaga eins
og á Norðurlöndum, nernur um 50% alls
kostnaðar við hana; til skólahalds nemur það
30—65% kostnaðarins, — fer innan þeirra
takmarka eftir því, hver þörfin er á hverjum
stað. En fyrir slík framlög áskilur ríkið sér
rétt til þess að hafa nákvæmt eftirlit með mál-
um bæjar- og sveitarfélganna, — einnig þeirn,
sem ríkið á ekki nema lítilfjörlegan þátt í að
standast kostnað af. Eitthvað hefir þótt bera
á því, að ríkisframlögin hefðu sína agnúa,
eins og þeim er nú háttað, — rynnu ekki æv-
inlega til þess, sem mest þörf er á; þannig
á það að hafa komið fyrir að bæjar- og sveit-
arfélög hafi af ótta við að missa ríkisframlag,
sem bið gæti orðið á að fengist aftur, flýtt
sér að byggja nýja lögreglustöð, þótt miklu
meiri þörf væri á því, að reisa nýtt skólahús.
Hvað lántökur bæjar- og sveitarfélaga á Eng-
landi áhrærir, virðast þær vera miklu meiri
en að minnsta kosti sumstaðar á Norður-
löndum. Sérhvert fulltrúaráð hefur heimild
til þess að taka lán; en leita verður það hverju
sinni samþykkis þess ráðuneytis, sem vaka
skal yfir fyrirhuguðum framkvæmdum fyrir
lánsféð. Er það að vísu oftast auðsótt þar eð
ríkisvaldið leggur áherzlu á, að bæjar- og
sveitarfélögin beri sjálf sem mestan hluta
kostnaðarins af þeirn umbótum, sem þau
ráðast í.
Ríkiseftirlitið með málum bæjar- og sveitar-
félaganna er að mestu leyti í höndum sér-
staks ráðuneytis, „The Ministry of Housing
and Local Govemment.“ Það samsvarar sum-
part innanríkismálaráðuneyti, sumpart félags-
málaráðuneyti á Norðurlöndum og hefur
ineðal annars æðstu umsjón með öllum íbúð-
arhúsabyggingum enskra bæjar- og hrepps-