Blað frjálslyndra stúdenta - 01.10.1939, Blaðsíða 4

4
BLAÐ FRJÁLSLYNDRA STÚDENTA
eigi hafa gengið í Félag þjóðernissinnaðra stúd-
enta, heldur í stúdentafélagið Vöku. Ekki er ó-
sennilegt að sama sagan endurtaki sig í haust.
Þetta væri að vísu gleðilegt, ef telja mætti þetta
órækan vott skoðanaskipta hjá þessum stúdent-
um. En margir efast um að svo sé, heldur sé hér
einungis um herbragð eða nýja baráttuaðferð að
ræða. Þjóðernissinnar vita, að þeir hafa í raun-
inni átt mikið fylgi í Vöku, og að í því félagi eru
mjög margir, sem hneigzt hafa til fylgis við ein-
ræðisstefnu þeirra. Með því að ganga í félagið er
eigi ósennilegt, að þeir geti náð meirihluta 1 fé-
laginu og þannig fengið úrslitaáhrif á starf og
stefnu þess. Ég hygg, að engir Framsóknarmenn
eða jafnaðarmenn hafi verið í Vöku, þar til síðasta
haust. Þá gengu í félagið nokkrir Framsóknarmenn.
Mun sú afstaða þeirra hafa byggzt, bæði á ákveð-
inni andstöðu gegn kommúnistum, sem þeir töldu
öllu ráða í Félagi róttækra stúdenta, og á ósvífn-
um blekkingum Vökumanna.
Hér að framan hefir þá verið gefið stutt yfirlit
yfir skipun þeirra félaga, sem starfað hafa í há-
skólanum síðari árin. Eins og að líkindum lætur,
voru frjálslyndir stúdentar, sem fylgdu lýðræði og
þingræði og vildu vernda hvorttveggja, enganveg-
inn ánægðir með þessa félagaskipun. Það var ofur
eðlilegt, að þeir yndu eigi þessari skipun til lengdar.
Fyrr eða síðar hlutu þeir að sameinast og mynda
nýtt félag. Þegar þeir því síðastliðið vor, hófust
handa og stofnuðu Félag frjálslyndra stúdenta, var
um atburð að ræða, sem kunnugum mönnum kom
eigi á óvart. í því, sem hér fer á eftir, skal gerð
nokkru nánari grein fyrir ástæðunum til félags-
stofnunarinnar og þeim grundvelli, sem forgöngu-
mennirnir hugsuðu sér, að það skyldi byggt á.
Verður þar þó aðallega gerð grein fyrir sjónarmiði
Framsóknarmanna, því að það voru einkum þeir,
er beittust fyrir stofnun þess. Frá sjónarmiði þeirra
var sú félagsskipun, sem lýst hefir verið hér að
framan, að ýmsu leyti athugaverð.
Það var í rauninni óeðlilegt fyrir þá að starfa í
félagi með kommúnistum, enda þótt samstarfið
væri bundið við háskólann og sérmál stúdenta.
Enda varð sú raunin á, að samstarfið varð erfitt.
Ágreiningur ýmiskonar reis oft og einatt, og þar
sem Framsóknarmenn höfðu eigi atkvæðamagn á
við kommúnista, voru þeir oft ofurliði bornir. Var
því eðlilegt, að Framsóknarmenn væru orðnir dá-
lítið þreyttir á þessu samstarfi. Hinsvegar hafa
Framsóknarmenn jafnan verið fámennir í háskól-
anum. Hafa þeir því eigi haft nein tök á því undan-
farin ár að stofna nýtt og sérstakt félag. En á síð-
ustu árum og einkum síðastliðið haust, fjölgaði
Framsóknarmönnum allmikið í háskólanum. Þá um