Morgunblaðið - 10.10.2013, Side 4

4 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 10. OKTÓBER 2013
Orri Páll Ormarsson
Hólmfríður Gísladóttir
„Þetta er mikill heiður. Ég er í skýj-
unum,“ sagði Yoko Ono í samtali við
Morgunblaðið en hún var í gær út-
nefnd heiðursborgari Reykjavíkur af
Jóni Gnarr borgarstjóra. Ono tendr-
aði í gærkvöldi Friðarsúluna í Viðey,
á 73. afmælisdegi John Lennon.
„Mér krossbrá við fréttirnar, þar
sem mig óraði ekki fyrir því að þetta
stæði til. Þessi viðurkenning er sér-
staklega ánægjuleg í ljósi þess að
hún staðfestir að borginni, sem mér
þykir svo afskaplega vænt um, þykir
vænt um mig á móti. Ég lít á þetta
sem hvatningu til áframhaldandi
góðra verka,“ sagði Ono.
Borgarráð samþykkti einróma í
síðustu viku að útnefna listakonuna
sem heiðursborgara en fjórir hafa áð-
ur hlotið þann heiður: Séra Bjarni
Jónsson árið 1961, Kristján Sveins-
son augnlæknir árið 1975, Vigdís
Finnbogadóttir árið 2010 og Erró ár-
ið 2012.
„Með starfi sínu hefur Yoko Ono
beint ljósi friðarins að Reykjavík,
sem við viljum að standi uppljómuð
sem borg friðar og mannréttinda.
Það er mér því mikil ánægja að Yoko
Ono skuli nú vera gerð að heið-
ursborgara í Reykjavík. Framlag
hennar til friðar- og mannréttinda-
mála í heiminum er einstakt,“ sagði
borgarstjóri í gær.
„Ísland er mjög hreint land,“ svar-
aði Ono, spurð að því hvað heillaði
hana við landið og höfuðborgina. „Þá
á ég við hreinleika í veraldlegum og
andlegum skilningi. Sæki maður
heim stærri lönd er svo margt skelfi-
legt á seyði. Um leið og maður kemur
hingað finnur maður hvað fegurðin
hefur ríkt vægi. Þetta fann ég um leið
og ég kom fyrst og þess vegna kem
ég aftur og aftur,“ sagði listakonan.
Morgunblaðið/Golli
Heiður Listakonan Yoko Ono var útnefnd heiðursborgari Reykjavíkur við hátíðlega athöfn í Höfða í gær.
Heiðurinn hvatning til
áframhaldandi góðra verka
 Ísland hreint land í veraldlegum og andlegum skilningi
Ragnheiður Elín
Árnadóttir iðnað-
arráðherra
spennusetti í gær
Vestmannaeyja-
streng 3 í höfuð-
stöðvum HS-
veitna í Vest-
mannaeyjum.
Aðeins er liðið
rúmt ár frá því að
ákveðið var að
ráðast í framkvæmdina við sæstreng-
inn, sem kostaði 1,6 milljarða kr.
Gamli strengurinn bilaði í september í
fyrra og því þurfti að hafa hraðan á en
vanalega tekur ferlið 2-4 ár.
Elliði Vignisson bæjarstjóri segir
að um stórt skref sé að ræða því ekki
einungis hafi óvissan af völdum
ótrausts strengs verið skaðleg, held-
ur spari þetta þeim fiskvinnslufyrir-
tækjum í Eyjum, sem hafa notað olíu
við framleiðsluna, verulegar upphæð-
ir.
Nýi sæstrengurinn leysir af hólmi
streng sem var orðinn illa farinn og
ótraustur. Hann er tæplega 13 kíló-
metra langur og tengist spennivirkj-
um Landsnets á Landeyjasandi og í
Eyjum með 3,5 og 1,0 kílómetra jarð-
strengjum. Til að byrja með er Vest-
mannaeyjastrengur 3 rekinn á 33 kV
spennu en er gerður fyrir allt að 66
kV spennu, sem gefur möguleika á
enn meiri raforkuflutningi til Eyja.
Nýr sæstrengur til
Eyja tekinn í notkun
 Framkvæmdin tók aðeins rúmt ár
Ragnheiður Elín
Árnadóttir
sýnd hér til hliðar en gildið 100 á við
meðaltal hvorrar vísitölu fyrir sig á
tímabilinu. Frávik frá 100 sýnir hve
langt viðkomandi vísitala víkur frá
meðalgildi sínu á tímabilinu.
Þarf fjölbreyttari útflutning
Eins og fram kom í Morgun-
blaðinu í gær eru samningsbundnar
afborganir innlendra aðila – annarra
en ríkissjóðs og Seðlabankans – á er-
lendum lánum á árunum 2013-18 um
385 milljörðum hærri en áætlaður
undirliggjandi viðskiptaafgangur.
„Við búum hins vegar við erfið
skilyrði vegna þess að mikið af okkar
helstu útflutningsvörum er takmark-
að í magni. Við þyrftum helst að fá
fjölbreyttari útflutning og færa í enn
ríkari mæli fólk og fjármagn frá inn-
lendri þjónustu yfir til útflutnings-
greina,“ segir Þorvarður Tjörvi sem
telur aðspurður að slæm viðskipta-
kjör og lítill afgangur af viðskiptum
við útlönd muni að öðru óbreyttu
þrýsta genginu niður.
„Það mun gera það. Eins og fram
hefur komið í spám Seðlabankans
undanfarin misseri er viðskipta-
afgangurinn sem hefur verið frá
hruni að dragast saman og það er út-
lit fyrir að hann verði jafnvel að við-
skiptahalla eftir nokkur ár. Á sama
tíma er greiðslubyrði skulda að
þyngjast,“ segir Þorvarður Tjörvi.
Jón Bjarki Bentsson, sérfræðing-
ur hjá Íslandsbanka, segir óhag-
stæða þróun viðskiptakjara hafa haft
neikvæð áhrif á gengi krónu frá
miðju síðasta ári. „Þá fór að síga á
ógæfuhliðina með verulegri lækkun
á verði áls og sjávarafurða, en á
sama tímabili hefur t.d. olíuverð
haldist hátt. Við hjá Greiningu Ís-
landsbanka erum þó öllu bjartsýnni
á þróunina í framhaldinu en sérfræð-
ingar Seðlabankans. Það kemur
reyndar svolítið á óvart að þeir skuli
gera ráð fyrir jafn óhagstæðri þróun
viðskiptakjara og raun ber vitni.“
Muni þrýsta gengi krónu niður
Styrmir Guðmundsson, sjóðsstjóri
hjá eignastýringarfyrirtækinu Júpí-
ter, telur fullt tilefni til að ætla að lít-
ill afgangur af vöruskiptum við út-
lönd muni þrýsta gengi krónu niður.
„Það er því miður fátt í heimsbú-
skapnum sem gefur tilefni til bjart-
sýni í þeim efnum og í ljósi þessa og
gríðarlegra afborgana þjóðarbúsins
á næstu árum, þar sem okkur vantar
yfir 300 milljarða til að ná endum
saman er það krónan sem á endan-
um gefur eftir nema annað komi
til … Það má einnig taka það fram að
höftin verja okkur ekki fyrir þessari
þróun, þvert á það sem einhverjir
kynnu að halda. Í raun gera þau
versnandi stöðu viðskiptajafnaðar
líklegri en ella því fé vill ekki fjár-
festa í haftaumhverfi hvers konar og
það minnkar gjaldeyrisinnflæði enn
frekar,“ segir Styrmir.
Versnandi viðskiptakjör sögð ógna
mikilli gjaldeyrisþörf þjóðarbúsins
 Hagfræðingur hjá Seðlabankanum telur að gengi krónu gefi eftir nema útflutningur aukist mikið
Afgangur af vöruskiptum við útlönd minnkar
eftir því sem innlend eftirspurn eykst
Vöruskiptajöfnuður og spá Seðlabanka Íslands til 2015
Heimild: Seðlabanki Íslands
15%
10%
5%
0%
-5%
-10%
-15%
-20%
Sem hlutfall af þjóðarframleiðslu
‘00 ‘01 ‘02 ‘03 ‘04 ‘05 ‘06 ‘07 ‘08 ‘09 ‘10 ‘11 ‘12 ‘13 ‘14 ‘15
Raungengi og viðskiptakjör
1. ársfj. 1980 - 2. ársfj. 2013
Heimild: Seðlabanki Íslands
Vísitala Raungengi Viðskiptakjör
130
120
110
100
90
80
70
1980 1985 1990 1995 2000 2005 2010
BAKSVIÐ
Baldur Arnarson
baldura@mbl.is
Versnandi viðskiptakjör á Íslandi á
síðustu misserum eru áhyggjuefni,
enda þarf þjóðarbúið að afla mikils
erlends gjaldeyris á næstu árum.
Þetta er mat Þorvarðar Tjörva
Ólafssonar, hagfræðings hjá Seðla-
banka Íslands, en tilefnið er nýjar
tölur í ritinu Fjármálastöðugleika
um neikvæða þróun í þessa veru.
„Þróun viðskiptakjara er mjög
óheppileg, sérstaklega vegna þess að
hún þýðir að við erum að fá mun
minna fyrir vörur og þjónustu sem
við flytjum út, einmitt þegar við
þurfum á sem mestum viðskipta-
afgangi að halda til að geta staðið
undir greiðslubyrði skulda. Þessi
rýrnun á viðskiptakjörum, bæði sú
sem þegar hefur átt sér stað og sú
sem búist er við í spám okkar hjá
Seðlabankanum, þýðir að öðru
óbreyttu að lífskjörin verða lakari en
ella, úrlausn greiðslujafnaðarvand-
ans verður erfiðari og annað slíkt,“
segir hann og vísar til vanda sem
m.a. er tilkominn vegna mikilla eigna
erlendra kröfuhafa á Íslandi sem
vilja fyrr en síðar flytja þær úr landi.
Til skýringar mæla viðskiptakjör
hlutfall milli þróunar útflutnings-
verðs í samanburði við verð inn-
fluttra vara og þjónustu. Þróunin er
Skannaðu kóðann
til að horfa á viðtal
við Yoko Ono.
SÉRHÆFING Í VIÐHALDI GÓLFA
Gólfþjónustan er með sérlausnir
í smíði borða fyrir fyrirtæki
og heimili svo sem fundarborð,
eldhús- og borðstofuborð.
SÉRSMÍÐI ÚR
PARKETI
info@golfthjonustan.is | golfthjonustan.is
S: 897 2225