Morgunblaðið - 08.11.2014, Side 16

BÆJARLÍFIÐ
Gunnlaugur Auðunn Árnason
Stykkishólmur
Eigendur Kalkþörungaverksmiðj-
unnar á Bíldudal hafa að undanförnu
verið í viðræðum við bæjaryfirvöld
um að stofna fyrirtæki í Hólminum
til að vinna úr hráefnum sem finnast
í Breiðafirðinum.
Um er að ræða verksmiðju sem
þarf lóð, hafnaraðstöðu og orku.
Verið er að afla gagna og reiknað er
með að þeirri vinnu ljúki um áramót.
Ef niðurstöður verða jákvæðar ætti
að vera hægt að taka fljótt næstu
skref. Eigendur sjá mikla möguleika
í vinnslu þangs og þörunga á nýjum
forsendum og að gera meiri verð-
mæti úr hráefninu.
  
Nýr Baldur er á heimleið. Stefnt
er að því að Baldur komi til Stykk-
ishólms á morgun, sunnudag. Ferjan
sem er 68 metra löng og 12 breið
getur flutt um 55 bíla í stað 38 bíla
sem gamli Baldur flytur. Öll öku-
tæki eru flutt undir dekki og er ferj-
an svokallað gegnumakstursskip.
Sæferðir ehf. sem reka ferjuna sýna
með kaupunum mikinn vilja og kjark
til að styrkja samgöngur til og frá
Vestfjörðum til hagsbóta fyrir at-
vinnulífið og ferðaþjónustuna.
  
Smábátar hafa stundað síldveið-
ar frá Stykkishólmi síðustu haust
þegar síldin hefur gengið inn í
Breiðafjörð. Veiðar og vinnsla hafa
skapað mikla vinnu á meðan á henni
hefur staðið. Nú hefur orðið breyt-
ing á. Aðeins einn bátur Kiddi RE
hefur hafið síldveiðar. Fyrir því eru
einkum tvær ástæður, litla sem enga
síld er að finna í Breiðafirði og svo er
enginn kaupandi að síldinni til
vinnslu. Tilraunaveiðar á hörpudiski
voru leyfðar í haust eftir veiðibann
frá 2003. Einn bátur hefur stundað
veiðarnar undir eftirliti frá Hafrann-
sóknastofnun. Báturinn hefur land-
að um 190 tonnum til vinnslu hjá Ag-
ustsson ehf. í Stykkishólmi.
Bjartsýni ríkir um framhald veiða á
næsta ári.
  
Í haust hófust að nýju gildruveið-
ar á beitukóngi eftir að hafa stoppað
í kjölfar gjaldþrots. Nýir eigendur
eru komnir af stað og gera út bátinn
Blíðu. Landað hefur verið um 50
tonnum og fer aflinn til vinnslu á
Suðurnesjum.
  
Ný bæjarstjórn leitar allra leiða
til að rétta af fjárhag bæjarins og
hefur fengið ráðgjafa til að vinna að
fjárhagslegri og rekstrarlegri end-
urskipulagningu bæjarsjóðs. Það er
gert í samráði við eftirlitsnefnd um
fjármál sveitarfélaga.
  
Útsvar mun lækka á næsta ári.
Það kom fram í fyrri umræðu um
fjárhagsáætlun fyrir 2015. Í mörg ár
hefur útsvarsálagningin verið full-
nýtt, en mun lækka um 0,15 % og
verður á næsta ári 14,37 %. Er með
því komið á móts við útsvarsgreið-
endur sem greiða hærri fast-
eignagjöld af eignum sínum. Með því
er leitast við að herða á fasteignaeig-
endum að færa búsetuna hingað og
taka þannig þátt í rekstri samfélags-
ins.
  
Hólmarar munu í fyrsta skipti
taka þátt í hinum vinsæla sjónvarps-
þætti Útsvari sem verður á dagskrá
21. nóvember. Búið er að velja kepp-
endur. Þeir eru örugglegar farnir að
undirbúa sig af fullum krafti, því lítið
hefur sést til Magnúsar, Róberts og
Önnu síðustu daga.
Ný verksmiðja til skoðunar
Morgunblaðið/Gunnlaugur Árnason
Stykkishólmshöfn Bátarnir eru óneitanlega líkir en stunda ólíkar veiðar.
Blíða SH veiðir beitukóng en Hannes Andersen SH veiðir hörpudisk
16 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 8. NÓVEMBER 2014
kollurinn/margir litir
Tímalaus íslensk hönnun
eftir Sigurð Má Helgason
Fuzzy • Model-húsgögn ehf. • Hraunbergi 11 • 111 Reykjavík
Sími 557 1425 og 867 5118 • modelhusgogn@simnet.is • www.fuzzy.is
LÁTTU EKKI HÓSTA
SPILLA SVEFNINUM
Hóstastillandi og mýkjandi
hóstasaft frá Ölpunum
Sími 555 2992 og 698 7999
NÁTTÚRU-
AFURÐ úrselgraslaufum
Þórunn Kristjánsdóttir
thorunn@mbl.is
Skráðar hljóðbækur í Bókatíðindum
2014, sem Félag íslenskra bókaút-
gefenda gefur út, eru 22 talsins. Í
fyrra voru þær 16.
Skálmöld, nýjasta skáldsaga Ein-
ars Kárasonar, kom í gær út sem
hljóðbók en prentaða útgáfan kemur
í verslanir eftir helgi. Þetta er að öll-
um líkindum í fyrsta skipti sem
hljóðbók kemur út á undan prenti.
„Ég held að það sé fínt að hlusta á
Sturlungaöldina á meðan maður
skokkar,“ segir rithöfundurinn. Ein-
ar bendir á að ef textinn er skemmti-
lega lesinn opnist önnur vídd í verk-
inu. Hann segir hljóðbókina vera í
sókn erlendis og því ætti svipuð þró-
un að verða hér á landi. Síðustu ár
hafi bækur hans komið út í hljóðbók-
arformi og á pappír á svipuðum tíma.
Skálmöld er fjórða bókin í Sturl-
ungabálki Einars.
Alvöru valkostur
„Þetta er öðrum þræði yfirlýsing
um að hljóðbókin sé alvöru valkostur
fyrir neytendur. Þetta er til að vekja
umræðu um hana og það er megin-
ástæðan fyrir því að við bjóðum
hljóðbókina á undan,“ segir Stefán
Hjörleifsson, eigandi eBóka sem
selja hljóð- og rafbækur.
Nýjasta skáldsaga Arnaldar Indr-
iðasonar, Kamp Knox, kom samhliða
út sem hljóðbók og á prenti. Stefán
segir hana fara mun betur af stað í
sölu sem hljóðbók en síðasta bók
Arnaldar.
Erlendis hefur orðið þreföldun á
sölu á hljóðbókum. „Hér hefur hljóð-
bókamarkaðurinn, líkt og rafbóka-
markaðurinn, verið sveltur en við
höfum reynt að bæta úr því. Það
mættu vera fleiri titlar í boði og þeir
þurfa að koma á sama tíma og prent-
aða bókin til að fleiri líti á hljóðbók-
ina sem raunverulegan valkost.“
Tækninni hefur fleygt fram og í
dag er auðvelt að hlaða niður hljóð-
skránni. Áður þurfti fjölmargar
kassettur eða geisladiska til að
hlusta á eina skáldsögu. Mp3-diska
sem taka miklu meira magn eða
hljóðskrá er hægt að færa auðveld-
lega á milli tækja.
Engar afritunarvarnir eru á hljóð-
bókum frá eBókum. Stefán segir
varnir ávallt hamlandi fyrir notend-
ur. Hljóðbókin sé á betra verði en
nýjar prentaðar bækur, eða um 7-8%
ódýrari í verslunum og allt að 30%
ódýrari á eBókum. Hann bendir á að
þær ættu í raun að vera dýrari því
kostnaðurinn við hljóðbókina sé tölu-
verður.
Um 10-25 hljóðbókatitlar koma út
hjá eBókum á ári og langflestir á
geisladiskum líka. Nú má nálgast
hátt í 200 hljóðbókatitla en fáir lesa
meira en 10-15 bækur á hverju ári.
Stefán segir að starfsemi Hljóð-
bókasafnsins hafi haft áhrif á sölu
hljóðbóka hjá sér en útgáfan sé í
ágætu samstarfi við safnið. Þar sé
framleitt mikið efni og það sé á
ábyrgð lánþega að farga geisladiski
með lesnu efni eftir notkun því ekki
þurfi að skila diskunum aftur og lán-
þegar hafa getað hlaðið bókunum
niður takmarkalaust. Stefán segir að
þetta auki hættuna á sjóræningja-
starfsemi. „Sé ekki borgað fyrir vör-
una ber fólk minni virðingu fyrir
henni og þá eru meiri líkur á að
henni sé deilt.“
Mikill metnaður útgefenda
„Hljóðbækur eru frábært form og
útgáfa þeirra hér á landi hefur verið
mjög metnaðarfull. Margir af
fremstu leikurum þjóðarinnar hafa
lesið upp verk okkar bestu höfunda
ár hvert,“ segir Bryndís Loftsdóttir
hjá Félagi íslenskra bókaútgefenda.
Hún segir að hljóðbókamarkaður-
inn hafi reynst erfiður síðustu ár.
Markaðurinn sé agnarsmár auk þess
sem óánægja hafi verið meðal fé-
lagsmanna vegna aðgengis að hljóð-
bókum á Hljóðbókasafni Íslands.
Margfalt stærri hluti þjóðarinnar
geti nýtt sér safnið en gerist og
gengur meðal nágrannaþjóða okkar.
Auk þess séu litlar sem engar tak-
markanir á möguleikum notenda til
að dreifa efninu áfram.
„Það er brýnt að fram fari rann-
sókn á því hversu mikil áhrif þjón-
usta safnsins hefur á almennan
markað og hvort skoða þurfi breyt-
ingar á útlánareglum og formi,“ seg-
ir Bryndís.
Hún ítrekar þó að starf Hljóð-
bókasafnsins sé mjög mikilvægt fyr-
ir þá sem ekki geta lesið prentaðar
bækur.
Salan dregist saman
„Salan hjá okkur hefur hrapað um
40-50% frá árinu 2009,“ segir Gísli
Helgason, annar eigandi hljodbok.is.
Þegar mest var komu út 30 titlar, í ár
eru þeir 11 talsins.
Gísli segir að í framtíðinni verði
vonandi rafbækur og hljóðbækur á
sama sniðinu. „Okkar draumur er sá
að útgefendur gefi út samhliða,
hljóðbók, rafbók og á prenti því þetta
hjálpar hvað öðru,“ segir hann.
Samdrátt í sölu rekur hann meðal
annars til þess að ríkið sé í sam-
keppni við almenna hljóðbókaútgáfu
með Hljóðbókasafni Íslands. „Þjón-
ustan hjá Hljóðbókasafninu hefur
gengið allt of langt, þeir eru að fara
fram úr sér í þjónustunni,“ segir
Gísli og vísar til þess að notendur
þurfi ekki að skila geisladiskum með
lesnu efni eftir notkun.
Markaður með hljóðbækur erfiður
 Markaðurinn agnarsmár  Hljóðbókin, rafbókin og prentaða bókin þurfa að koma
út samtímis  Sé ekki borgað fyrir hljóðbók eru meiri líkur á að fólk deili henni
Hljóðbækur Örlítið fleiri hljóðbækur koma út í ár, skv. Bókatíðindum.
Hljóðbókasafn Íslands setti fyr-
ir stuttu svokallaðar vatns-
merkingar á hljóðbókaskrár
sem standa notendum safnsins
til boða. Vonast er til að þetta
dragi úr því að notendur deili
efninu með öðrum á skráa-
skiptasíðum eins og deildu.net.
Hljóðbókasöfn í hinum nor-
rænu löndunum hafa notað
þessar merkingar. Samkvæmt
könnun sem gerð var í Noregi
deila notendur síður efninu ef
það var vatnsmerkt.
Ástæðan fyrir merkingunni
er m.a. krafa útgefenda, að
sögn Þóru Sigríðar Ingólfs-
dóttur, forstöðumanns Hljóð-
bókasafns Íslands.
Þóra segir að eitthvað hafi
borið á því að deilt hafi verið
efni frá þeim, t.d. á umræddri
síðu. Nú sé hægt að rekja upp-
runa skránna og stöðva við-
komandi lánþega ef upp kemst
um slíkt. Dæmi eru um að lok-
að hafi verið aðgangi ein-
staklinga vegna þessa.
„Við gerum allt sem í okkar
valdi stendur til að koma í veg
fyrir að efninu sé komið áfram
og reynum að fylgjast með.
Hins vegar teljum við að um-
fangið sé stórlega ýkt.“
Virkir notendur Hljóðbóka-
safnins eru 5.700 talsins.
Margir þeirra eru lesblindir
nemendur sem ná sér nær ein-
göngu í námsefni á netinu í
gegnum niðurhal en ekki á
geisladiskum.
Virkasti notendahópurinn er
þó blindir, aldraðir og sjón-
skertir.
Notendur
deila síðum
VATNSMERKINGAR