Hafnarfjörður - Garðabær - 14.11.2014, Blaðsíða 8
8 14. Nóvember 2014
Víða stuðningur við tónlistarskólakennara í verkfalli:
„Ekkert annað en ferlega hallærislegt“
„Ég lýsi frati á það skilningsleysi sem virðist ríkja gagnvart tónlistar-
kennurum; þeirri stétt sem hlúði að okkar frábæra tónlistarfólki í æsku og
á unglingsárum. Það er ekkert annað en ferlega hallærislegt að koma svona
fram og ég mun minnast þessarar framkomu þegar kosið verður í næstu
sveitastjórnarkosningum. Ég vona að fleiri séu sömu skoðunar,“ segir Jón
Ólafsson, tónlistarmaður um verkfall tónlistarkennara.
Á þriðja hundrað kennara
Tónlistarkennarar í Félagi tónlist-
arkennara hafa nú verið í verkfalli í
rúmar þrjár vikur og ekki sést enn til
lands í samningarviðræðum þeirra við
Samband sveitarfélaga. Í Hafnarfirði
eru 23 tónlistarkennarar í verkfalli, og
vel á annan tug í Garðabæ. Á annað
þúsund nemenda stundar tónlistarnám
í bæjunum tveimur. Í heildina eru samt
sem áður hundruð tónlistarkennara í
verkfalli á höfuðborgarsvæðinu.
Bestu sendiherrarnir
Jón Ólafsson bendir á að ímyndi Ís-
lands hafi beðið hnekki síðustu árin
og vísar þar til afleits viðskiptasiðferðis
og græðgi. „Ljósið í myrkrinu er tón-
listin. Gróskan í íslensku tónlistarlífi
er með eindæmum og það eru tón-
listarmennirnir okkar sem hafa verið
duglegastir við að lappa upp á ásýnd
Íslands. Þeir eru okkar bestu sendi-
herrar. Hingað flykkjast útlendingarnir
og fylla tónleikasali og önnur hús; lof-
syngja músíkina, kaupa sér mat og
drykk, lopapeysur og lunda og fleira.
Þvílík efnahagsleg innspýting!“ segir
Jón Ólafsson, tónlistarmaður.
Landkynning og gjaldeyrir
Fleiri taka í svipaðan streng. Grímur
Atlason, framkvæmdastjóri Airwa-
ves hátíðarinnar sem haldin var um
síðustu helgi er ómyrkur í máli: „Við
Íslendingar hömpum listamönnum
ekki síst tónlistarmönnum fyrir ár-
angur þeirra á erlendri grundu. Við
tökum glöð við gjöfunum sem þeir
færa okkur í formi þroska, gleði, ferða-
manna, landkynningar og gjaldeyris.
En okkur virðist svona upp til hópa
slétt sama um hvort þeir hafi til hnífs
eða skeiðar eða hvort aðbúnaður þeim
til handa sé boðlegur,“ segir Grímur
Atlason og beinir tali sínu að stjórn-
málamönnum: Ónefndir bæjarstjórar
og þingmenn fá jafnvel plús í kladdann
hjá sumum fyrir að vilja afleggja lista-
mannalaun og helst að leggja niður
t.d. sinfóníuna. Þeir fá alveg sérstakt
lof í sínum kreðsum þegar þeir hnýta
aftan við ræður sínar: „Hvort viltu
14 fiðluleikara á launum eða bjarga
2 mannslífum? ““ Þetta segir Grímur
að sé algjörlega galið, en sé því miður
veruleiki samfélagsumræðunnar.
Laun tónlistar-
kennara óboðleg
„Tónlistarkennarar eru í verkfalli. Laun
þeirra eru ekki boðleg en samfélagið,
sem þiggur gjafirnar, er ekki mikið
að velta því fyrir sér. Hefur ekki áhrif
á flugið þeirra í verslunarferðina til
London eða biðlistann á slysó. En til
framtíðar getur þetta þýtt fábreytt sam-
félag og gleðisnautt. Við getum ekki
alltaf bara staðið upp fyrir stéttirnar
hvers verkföll snerta okkur hér og nú.
Það er mikilvægt að halda úti öflugu
tónlistarskólastarfi. Það skilar okkur
menningu og betri búsetuskilyrðum.
Það skilar okkur líka alveg helling af
peningum sem því miður virðist vera
það eina sem vekur áhuga fjöldans. En
við skulum fyrst og fremst hafa þetta
í huga: Sjálfsmynd samfélaga koðnar
niður þegar menningin hverfur,“ segir
Grímur.
Mikil efnahagsleg áhrif
Ágúst Einarsson, prófessor og hag-
fræðingur, vann ítarlega skýrslu um
hagræn áhrif tónlistar á íslenskt
samfélag fyrir fáum misserum. Hann
hefur bent á að tónlist velti milljörðum
króna á ári hverju og veiti þúsundum
vinnu. Menningin sé drjúgur hluti af
landsframleiðslunni, um 4 prósent af
heildinni. Tónlistin skipti þar miklu
máli. Menningin vegi meira í lands-
framleiðslunni en öll veitustarfsemi og
„þrefalt meira en landbúnaður annars
vegar og ál- og kísiljárnframleiðsla
hins vegar“.
Besta gjöfin
„Tónlistarnám er einhver besta gjöf
sem hægt er að gefa barni og ætti að
vera aðgengileg öllum grunnskóla-
börnum. Það er deginum ljósara
að tónlistarlífið í dag byggir á þeim
grunni sem tónlistarkennarar hafa
lagt í gegnum tíðina.“ sagði Arna K.
Einarsdóttir í viðtali við Reykjavík
vikublað á dögunum, þegar hún var
spurð um verkfall tónlistarkennar og
hvort starf þeirra væri vanmetið. Hún
benti- á að í samspili læri nemendur
að hlusta á hvern annan og vinna að
sameiginlegu markmiði. Segir hún að
hægt sé að nota tónlistarnám til að
umbylta samfélögum líkt og í Venesú-
ela þar sem gerð var tónlistarkennslu-
bylting fyrir um 40 árum sem borið
hefur af sér fjölda framúrskarandi
ungsveita og fætt af sér stórstjörnur
í hinum klassíska heimi og þannig
gjörbreytt ímynd landsins. Stundum
er talað um að það vanti samhljóm í
íslenskt samfélag eftir hrunið og að
mati Örnu væri það stórkostlegt ef
hægt væri að kenna öllum börnum
að spila saman í hljómsveit. „Ég er
sannfærð um að það myndi færa þjóð-
inni meiri samvinnu, bæta hlustun,
auka aga og tillitsemi og ýta undir
betri samhljóm í samfélaginu. Fyrst
Venesúela gat gert þetta ættum við að
geta þetta líka. Þetta er auðvitað bara
spurning um ákveðna hugmyndafræði
og forgangsröðun.“
„Tónlist og
tónlistarnám
hefur marg-
vísleg jákvæð
áhrif. Þannig
hafa áhrif tón-
listarnáms á
ýmsa þætti hjá
ungmennum,
eins og einkunnir, reykingar,
áfengisneyslu og hass neyslu, verið
rannsökuð. Þessar rannsóknir hafa
leitt í ljós að þeir sem stunda tónlist-
arnám reykja miklu síður en aðrir
[…] Grunnskólanemar sem stunda
tónlistarnám reykja 60% minna en
aðrir […] Ungmenni sem stunda
tónlistarnám drekka 40% minna en
önnur ungmenni.“
- Einar Ágústsson,
Hagræn áhrif tónlistar,
Háskólinn á Bifröst, 2012, bls. 73
Einar Ágústsson.
Klukkan tifar
Bæjarstjórn Hafnarfjarðar samþykkti
á miðvikudag bókun sem fræðslu-
ráð bæjarsins hafði áður samþykkt
þar sem lýst er áhyggjum af stöðu
kjarasamningsviðræðna við tónlistar-
kennara og áhrifum þess á tónlistar-
nám í bæjarfélaginu. „Tekið er undir
mikilvægi þess að tónlistarkennarar
njóti kjara í samræmi við menntun
þeirra og hliðstæðar starfsstéttir.
Áhersla sé lögð á að í samningum
við tónlistarkennara verði leitast við
að mismunandi sérstaða, þarfir og
kennsluhættir tónlistarnáms sveitar-
félaganna fái notið sín.“
Sú spurning vaknar hvers vegna
ekki er hægt að semja, ef stór sveitar-
félög eða fyrirsvarsmenn þeirra
kalla eftir samningum, en það eru jú
sveitarfélögin sem mynda Samband
sveitarfélaganna.
„Þú veltir fyrir þér hvernig það
megi vera, að þegar svo mörg sveitar-
félög og/eða stofnanir og kjörnir full-
trúar þeirra taka heilshugar undir
okkar sanngjörnu kröfur um launa-
leiðréttingu og að það sé eðlileg og
réttmæt krafa að við séum á sömu
launum og aðrir kenn arar, eins og
við vorum fyrir
efnahagshrunið,
hvers vegna svo
illa gangi að
semja,“ segir
Sigrún Gren-
dal, formaður
Félags tónlist-
arskólakennara í skriflegu svari við
fyrirspurn blaðsins.
„Við veltum þessari spurningu
líka fyrir okkur og þegar það eru
meira en ellefu mánuðir síðan við-
ræðuáætlun var undirrituð milli að-
ila þá getum við ekki annað en túlkað
það sem svo að þeir sem semja við
okkur hafi ekki umboð til að semja
við okkur á sömu nótum og aðra
kennara, að nú eigi að undanskilja
okkur meginsamningsmarkmiði
Sambands íslenskra sveitarfélaga
um jafnrétti í launasetningu, bætir
hún við.
Það undirstriki þetta að á öllum
þessum tíma, síðast á mánudag, hafi
tónlistarkennurum verið „stillt upp
andspænis kröfum sem við getum
ekki orðið við og öllum okkar
hugmyndum hefur verið ýtt út af
borðinu. Ef samningsborðið væri
taflborð þá er viðhöfð ákveðin þrá-
skák og slíkt myndu skákmenn varla
leyfa sér í tafli ef notuð væri klukka.
Við erum hins vegar í verkfalli og
því getur það þjónað öðrum mark-
miðum sveitarfélaga að stilla okkur
aftur og aftur upp með þeim kröfum
sem þeir vita að við getum ekki orðið
við, meðan klukkan tifar.“
Ekki náðist í
Ingu Rún Ólafs-
dóttur, sviðs-
stjóra kjarasviðs
Sambands
sveitarfélaga,
þrátt fyrir ítrek-
aðar tilraunir.
Arna K. einarsdóttir, framkvæmdastjóri
SInfónlíuhljómsveitarinnar.
Grímur Atlason, framkvæmdastjóri
Airwaves.
„Ljósið í myrkrinu er tónlistin,“ segir Jón ólafsson.
Sigrún Grendal. Inga Rún Ólafsdóttir.
Tónlistarkennarar hafa fjölmennt á fund bæjarstjórna á höfuðborgarsvæðinu. Stór hópur sat bæjarstjórnarfund í
Hafnarfirði í vikunni en þeir fóru einnig í Kópavog þar sem þessi mynd var tekin.