Fréttir - Eyjafréttir - 30.01.1997, Blaðsíða 18

18
Fréttir
Fimmtudagur 30.janúar 1997
LESENDABREF - Bjartmar Jónsson Noregi <2
__________________________________________ ^»521
Noregur ■ frábær kesfuri
LANDAKIRKJA
Fimmtudagur 30.1.
17:00 T.T.T. - Allir 10-12 ára
krakkar velkomnir.
Sunnudagur 2.1.
11:00 Sunnudagaskólinn
14:00 Almenn Guðsþjónusta
- Bamasamvera meðan á prédikun
stendur
- Messukaffi
16.00 Messu dagsins útvarpað á
ÚVaff (Fm) 104
20:30 Poppmessa!
- Prelátar leiða safnaðarsönginn í
léttri sveiflu. Tríó úr KFUM&K
tekur lagið og Ingibjörg Jónsdóttir
fiytur trúarvitnisburð sinn.
Þriðjudagur 4.2.
16:00 Fenningartímar
- Bamaskólinn
17.00 KIRKJUPRAKKARAR.
Starf fyrir 7-9 ára.
Fyrsti fundur á nýju ári.
20.00 Fullorðinsfræðslan hefur
göngu sína. Kennsla fer fram í
KFUM&K húsinu.
Námskeiðið metið til eininga í
framhaldsskóla (sjá fréttatilk.)
Miðvikudagur 4.2
10:00 Mömmumorgunn
12:10 Kyrrðarstund í hádegi
- Það er gott að koma!
16:00 Fermingartímar
- Hamarsskólinn
20:00 KFUM & K húsið opið
unglingum
Hvítasunnukirkjan
Fimmtudagur
20.30 Biblíufræðsla - Um endurkomu
Jesú Krists, hvemig, táknin?
Föstudagur
17.30 Krakkakirkjan fyrir öll böm að
11 ára aldri.
20.30 Samkoma fyrir 14 ára og eldri.
Laugardagur
kl. 20.30 Brotning brauðsins
Sunnudagur
15.00 Vakningarsamkoma!
- Stj. Guðni Hjálmarsson
Þriðjudagur
18.00 Bamastarf 11-13 ára
Fjölbrcyttur söngur, lifandi orð.
Allir hjartanlega velkomnir.
Aðventkirkjan
Laugardagur 18. janúar
10.00 Biblíulestur.
Allir velkomnir!
Baháí samfélagið
Opið hús að Kirkjuvegi 72B, fyrsta
föstudag hvers mánaðar kl. 20:30.
Allir velkomnir. Heitt á könnunni
Biblían talar
Sími 481-1585
Seinni hluti
Þar er grasið einfaldlega
mun grænna
Eg er búinn að vera búsettur og
starfandi nógu lengi í Noregi til þess
að geta gert samanburð á kjörum
launafólks í Noregi og á íslandi.
Einnig á ég vini og kunningja víðs
vegar hér í Skandinavíu, svo og eina
systur sem búsett hefur verið í
Danmörku um árabil. Öll hafa þau
gefið mér greinargóðar upplýsingar
um kjör alþýðufólks í þessum nor-
rænu frændlöndum íslands og sem
íslenskt þjóðfélag hefur hingað til
reynt að miða við þegar fjallað er um
kaup/kjör og önnur lífsgæði.
Það verður að segjast alveg eins og
er að ísland er orðið langt á eftir í
þeim efnum. Og þegar maður hefur
ljóslifandi staðreyndir fyrir augunum
verða orð og yfirlýsingar íslenskra
ráðamanna um hámark 28% fram-
færslumun á milli landanna,
aumkunarverð fyrir þá sjálfa.
Þegar æðstu ráðamenn íslensku
þjóðarinnar reyna að fela staðreyndir
málsins og hreinlega Ijúga að sínum
þegnum til að halda þeim í landinu, þá
er staðan orðin vægast sagt vandræða-
leg fyrir íslensk stjórnvöld og
atvinnurekendur. I stað þess að horfast
í augu við staðreyndir og viðurkenna
misræmið/misskiptinguna og sjá sóma
sinn í að leiðrétta þennan mismun sem
er orðinn verulegur, eins og raun ber
vitni, velja þeir strútsaðferðina og
stinga hausnum í sandinn. Mín vam-
aðarorð til íslenskra ráðamanna og
atvinnurekenda em: „Það er of seint
um rassinn gripið þegar kúkurinn er
kominn í brók.“
Noregur, Danmörk og Svíþjóð hafa
einfaldlega skapað betra samfélag
fyrir alþýðuna, með styttri vinnuviku,
launum og félagslegum bótum sem
DUGA í RAUN til að framfleyta sér
og sínum með góðu móti.
Eg einn hef næstum jafn há laun hér
í Noregi og ég plús sambýliskona mín
höfðum samanlagt á íslandi. Fyrir
utan það em bamabætur tvisvar
sinnum hærri í Noregi en á íslandi.
Skattar em mjög svipaðir í Noregi
og á íslandi, nema hvað bamafólk og
fjölskyldu sem þurfa að taka lán í
banka fyrir húsnæði, bifreið o.þ.h. fá
28% skattafrádrátt af borgaðri upphæð
árlega, sem er vemlega hærri frádrátt-
ur en á íslandi. Einnig er skatta-
frádráttur ef fólk þarf að sjá fyrir
bömum, gamalmennum og/eða
öryrkjum.
Allar almennar nauðsynjar svo sem
matur, fatnaður o.þ.h. kostar álíka
mikið og á stór-Hafnarijarðarsvæðinu,
en hafa ber í huga að launin em a.m.k.
100% hærri í Noregi en á íslandi.
100% launahækkun
Ég fékk 100 prósent launahækkun
við það eitt að flytja (flýja) til Noregs.
Á íslandi var ég með 550 kr. á tímann
en hef nú u.þ.b. 1100 kr. á dagvinnu-
tímann og u.þ.b. 2200 kr. á tímann í
næturvinnu.
Ég er menntaður sem vélvirki en
hef starfað mikið í sambandi við
málmsuður. Hér í Noregi felst starf
mitt nær eingöngu í málmsuðu. Það er
gífurlegur skortur á jámiðnaðarmönn-
um af öllu tagi í Noregi og lítið mál að
fá starf fyrir þá sem þess óska. Einnig
er mikill skortur á kennumm,
sjúkraþjálfurum, læknum og fleirl
menntuðu fólki, en að sjálfsögðu getur
ófaglært verkafólk einnig fengið vinnu
í Noregi, t.d. er íslenskt fiskvinnslu-
fólk mjög eftirsótt í Noregi sem og
annars staðar á Norðurlöndunum.
Laun em 100 til 400% hærri hjá
verkafólki hér í Skandinavíu og hér er
ekkert bónusþrælkunarkerfi eins og á
íslandi.
Það sem kom mér mest á óvart í
sambandi við laun fólks í Noregi er
hve lítill launamunur er á milli
faglærðs verkafólks og faglærðs
verkafólks (iðnaðarmanna o.þ.h.), t.d.
em verkamenn sem hafa tekið eitt-
hvað stutt námskeið með mjög svipuð
laun og þau okkar sem hafa setið
nokkur ár á skólabekk.
Lágmarkslaun unglinga hér em
u.þ.b. 550 kr. á tímann en fara
stighækkandi eftir starfsaldri og
skóla/námskeiðsmenntun. Á mínum
vinnustað er enginn verkamaður með
undir 900 kr. á tímann. Sambýliskona
mín vinnur í fiskvinnslu hér í Noregi.
Starf hennar felst í snyrtingu og
pökkun á laxi. Þar er ekki unnið í
bónus og em byrjunarlaun hennar
u.þ.b. 850 kr. á tímann.
Islensk fóstra sem við þekkjum,
vinnur hér á bamaheimili og em byrj-
unarlaun hennar u.þ.b. 900 kr. á
tímann. Fleiri íslendingar em hér á
svæðinu og get ég nefnt t.d. hjón sem
vinna í hurða/gluggaverksmiðju. Bæði
em þau ófaglærð og em laun þeirra
900-1000 kr. á dagvinnutímann (fer
eftir starfsaldri og reynslu). Svona
gæti ég nefnt mýmörg dæmi en þetta
sýnir í hnotskum svo ekki verður um
villst hve laun em miklu hærri í
Noregi en á íslandi. Noregur er ekki
best launaða landið í Skandinavíu,
Danmörk hefur vinninginn, og hef ég
dæmi þar sem fiskvinnslufólk vinnur
við snyrtingu og pökkun á síld í
Danmörku, hefur yfir 100 danskar
krónur á dagvinnutímann, sem er
nálægt að vera 1200 ísl. kr. á tímann.
Þessi laun em ljómm sinnum hærri en
á íslandi. Fyrir utan það era allar
nauðsynjar mun ódýrari í Danmörku
en í Noregi og á Islandi.
Það verður að segjast eins og er að
það virkar sem brandari á okkur sem
búum hér á Norðurlöndum þegar
auðklíkuþjónamir sem nú stjóma
íslandi reyna að finna einhverjar
viðmiðunarprósentutölur til að lýsa
hinu djúpa og breiða gljúfri sem orðið
er á launum og kaupmætti milli
íslands og hinna Norðurlandanna.
„Sjokkið"
Það sem var mesta „sjokkið" fyrir
mig var það sama og hver einasti
íslendingur verður fyrir þegar
hann/hún fer að starfa í löndum sem
hafa siðmenntaðan vinnutíma, þ.e.a.s.
þar sem unnið er 5 daga vikunnar og
hámark 8 klst vinnudagur. Hér í
Noregi em samningamir virtir hvað
varðar rétt til sjálfsákvörðunar, hvort
starfsmaður VILL VINNA, EÐA
EKKI, YFIRVINNU!
Það var satt best að segja undarleg
upplifun fyrst þegar verkstjórinn á
mínum vinnustað kom til mín og
spurði mig hvort ég vildi vinna „í
kvöld“ eins og Norðmenn kalla það,
þ.e. frá kl. 15.00-19.00. Ég hugsaði
mér með „hryllingi", þarf ég nú að
fara að vinna myrkranna á milli líka
hér í Noregi eins og ég þurfti á íslandi.
En svo var nú ekki, því að í Noregi
geta starfsmenn neitað allri yfirvinnu
án þess að þeim sé refsað beint eða
óbeint, eins og raunin er á Islandi.
Það er ekki nóg að hafa einhver lög
og reglur á pappírum, sem svo enginn
virðir í raun og vem, eins og reyndin
er með stóran hluta íslensku vinnulög-
gjafarinnar og reglugerðir hennar.
Er það ekki merkilegt og
umhugsunarvert?
Að norskum atvinnurekendum
finnst eðlilegt að greiða sínu starfs-
fólki 50% í laun af rekstrarkostnaði,
en á sama tíma halda íslenskir at-
vinnurekendur því fram að ef launa-
kostnaður fer fram yfir 30%, sé enginn
gmndvöllur fyrir áframhaldandi
rekstri. Þessari spumingu ásamt ansi
mörgum vafasömum fullyrðingum
forsvarsmanna íslensku yfirstéttarinn-
ar þarf að fá skýrari og greinarbetri
svör við, sérstaídega ef áfram á að
halda launum og lífskjömm íslenskrar
alþýðu niðri.
Hvað skyldu árin vera orðin mörg
sem stjómvöld og atvinnurekendur
hafa „tuggið" þá klisju að fyrirtækin
séu gmnnurinn að allri uppbyggingu
og að þau þurfi að standa traustum
fótum, áður en einhver gmndvöllur er
fyrir launa- eða kaupmáttaraukningu
til handa íslensku launafólki. Það
virðist engu breyta nú þegar lyrirtækin
græða orðið það mikið að þau em hætt
að geta falið gróðann með kaupum á
„gjaldþrotabúum“ og vöralageram af
öllu tagi, svo fyrir utan þau „eðlilegu“
undanskot íslenskra fyrirtækja og
annarra sprenglærðra fjármagns-
glæpamanna sem notuð hafa verið á
allra vitorði í áraraðir, svo sem með
stofnun svokallaðra skúffufyrirtækja,
skiptingu eða lítilsháttar breytingu á
nafninu og kennitölu fyrirtækjanna
eftir „opinbert gjaldþrot". Og svo ekki
sé minnst á þjóðaríþrótt íslenskra
fyrirtækja; VIRÐIS AUKASKATTS-
SVIKIN, og skrattinn má vita hvað
annað.
Bjartmar Jónsson.
Það er varla hægt að ímynda sér hve
gróðinn er gífurlegur þrátt fyrir alla þá
klæki og pretti sem fyrirtækin nota til
að komast hjá því að borga það sem
þeim ber að greiða í sjóði sam-
félagsins og launafólki betri kjör.
Samt reyna forsvarsmenn þeirra að
halda íram öllu öðm en staðreyndum
málsins, þó svo að þær blasi við.
En það sem er grátlegast af öllu við
þennan forarpytt er að alltof margir
leggja trúnað á lygina og svo í
ofanálag virðist vera að forsvarsmenn
stéttarfélaganna sporðrenni lyginni í
heilu lagi við gerð nýrra kjarasamn-
inga. Ef svo væri ekki, væm kjör
íslenskrar alþýðu í betri farvegi.
Ekki fórn heldur frelsun
Ég vel hvetja íslenskt launafólk að
íhuga þann kost gaumgæfilega að
flytjast úr landi. Að sjálfsögðu viljum
við flest öll lifa og starfa á okkur fóst-
urjörð. En þegar búið er þannig um
hnútana að launafólk og fjölskyldur
þeirra eiga enga von að komast upp úr
því láglauna- og skuldafeni sem ísland
er, er hreinlega ekki um annan kost að
velja en að yfirgefa bananalýðveldið
ísland.
Það er hveijum einasta einstaklingi
hollt og gott að víkka sjóndeild-
arhringinn, sjá og lifa í öðmvísi
umhverfi annað slagið eða um hríð og
jafnvel læra eitthvað og sækja ýmsa
sérþekkingu annarra þjóða heim, með
því að starfa við það um hríð eða til
lengri tíma litið, í framandi landi sem
býður í þokkabót góð kjör, félagslegt
öryggi og vingjamlegt viðmót. Þetta
hefur Noregur allt að bjóða.
Þó svo að einstaklingar/fjölskyldur
ákveði að flytjast frá íslandi, þá er ekki
þar með sagt að það þurfi að vera um
aldur og ævi. Það kemur eflaust sá
tími að móður afturhaldsaflanna á
íslandi þverr, þá er líklegt að fljótlega
skapist lífvænlegt umhverfi fyrir ísl-
enskt launafólk að búa og starfa á
Fróni, þ.e.a.s. ef einhver vilji verður til
staðar að snúa til baka, en árið 2000
og hvað það verður, leiðir tíminn
aðeins í ljós. Á meðan látum við útlag-
amir bara fara vel um okkur hér í hinni
nauðugu en viljugu útlegð. En eitt er
víst, að EKKERT, hvorki á himni né í
helvíti, getur fengið mig til að snúa
aftur á láglauna og vinnuþrælk-
unarsvæðið; ísland. Því ég hef fundið
muninn, ekki bara á laununum heldur
að gefa leyft mér að hafa tíma til að
lifa lífinu lifandi í góðu og mannlegu
samfélagi.
Lokaorð til siðprúða
meirihlutans
Ég vil í lokin biðja skoðanasystkini
mín, hina vel upplýstu og meðvituðu
alþýðu íslands, innilegrar afsökunar á
því hve hógvær ég er í skrifum mínum
um siðblinda minnihlutann, sem ber
ábyrgð á því óréttlæti sem viðgengst á
íslandi. En þar sem ég er heiðurs-
maður að eðlisfari og verð þar að auki
að gæta fyllsta siðgæðis, get ég því
miður ekki sagt allt það sem mér býr í
bijósti.
Bjartmar Jónsson
Höfundur er jámiðnaðarmaður
búsettur í Noregi
„En það sem er grátíegastaföllu við
þennan forarpytt er að alltofmargir
leggja trúnað á lygina og svo í
ofanálag virðist vera að forsvarsmenn
stéttarfélaganna sporðrenni lyginni í
heilu lagi við gerð nýrra
kjarasamninga. Efsvo væriekki, væru
kjör íslenskrar alþýðu í betri farvegi. ”