Fréttir - Eyjafréttir - 30.10.1997, Qupperneq 8

8
Fréttir
Fimmtudagur 30. október 1997
AMundur Vinnslustöðvarinnar:
Bláköld
krafa um
hagnað
Það var enginn gleðiboðskapur
sem kom fram í ræðum Geirs
Magnússonar stjórnarformanns
og Sighvats Bjarnasonar fram-
kvæmdastjóra Vinnslustöðvar-
innar hf. á aðalfundi félagsins á
föstudaginn. Tap var á bolfisk-
veiðum og vinnslu og stendur
Vinnslustöðin á tímamótum
hvað þennan þátt varðar í
rekstrinum sem rekinn hefur
vcrið með miklu tapi á und-
anförnum árum. Boðaðar eru
viðræður við verkalýðsfélögin
um uppstokkun á vinnutíma og
að einstaklingshónus verði tek-
inn upp í stað hópbónuss. Er það
talin forsenda þess að hægt verði
að halda landvinnslu gangandi.
Geir og Sighvatur leggja áherslu
á að ná samningum við
starfsfólk. Aðrir kostir í stöðunni
eru að þeirra mati; að loka
annað hvort frystihúsinu í
Eyjum eða Þorlákshöfn, loka
báðum frystihúsunum og fara
með alla vinnslu bolfisks út í sjó.
Hver sem niðurstaðan verður er
Ijóst að framundan eru sárs-
aukafullar aðgerðir sem koma til
með að snerta allt að 140
starfsmenn fyrirtækisins í Eyj-
um og Þorlákshöfn. Eins verður
bolfiskveiðiskipum fækkað á
næstunni. Þrátt fyrir þetta er
margt jákvætt að fínna í
skýrslum þeirra og er ekki annað
að sjá en að fyrirtækið standi á
traustum fótum.
Vonbrigði
„Á síðasta aðalfundi var sameiningin
við Meitilinn hf. samþykkt og við
gengum af fundi fullir bjartsýni um
batnandi hag félagsins. Á fundinum í
dag leggjum við hinsvegar fram
reikninga með tapi af reglulegri
starfsemi samstæðunnar uppá 283
milljónir króna, en hagnaður ársins
neniur um 99 milljónum króna," sagði
Sighvatur í upphafi ræðu sinnar.
Sighvatur sagði að niðurstaðan
valdi vonbrigðum en kannski hati
menn verið of bjartsýnir. Það blasi því
við að koma rekstrinum á réttan kjöl
og hann telur að allar forsendur séu til
þess.
Næst rakti Sighvatur helstu ástæður
lélegri afkomu, sem eru:
Afkoma loðnufrystingar nam um 100
milljónum króna. Afkoma bolfisk-
veiða og vinnslu ákaflega slæm. Skip
félagsins voru mikið frá veiðum vegna
bilana sent leiddi til hráefnisskorts og
þar af leiðandi til aukins kostnaðar við
veiðar og vinnslu. Annar kostnaður
við útgerðina hefur aukist umtalsvert.
Má þar nefna olíukostnað, veiðar-
færakostnað sem og viðhaldskostnað.
Afkoma Þorlákshafnardeildarinnar,
þ.e.a.s. frystihússins og skipanna, varð
mjög slæm og olli vonbrigðum.
Síðastliðið rekstrarár er það stærsta
í sögu félagsins. Heildarvelta sam-
stæðunnar nam um 4.451 milljónum
króna sem er um 22 % aukning frá
fyrra ári. Skip félagsins öfluðu 107
þúsund tonna sem er 25 þúsund
tonnum meira en á fyrra ári. Alls
tókum við á móti tæpum 144 þúsund
tonnum af hráefni samanborið við 142
þúsund tonn á fyrra ári. „Athyglisvert
er að innkaup á þorski hafa verið að
aukast á nýjan leik og er það vel.
Umsvitin hafa aukist jafnt og þétt á
liðnum árum og útlit er fyrir frekari
aukningu á næstu árum."
Aldrei meiri
framleiðsla
Heildarframleiðsla ársins nam um
41.5ÍK) tonnum og heildarútflutn-
ingurinn nam 42.3(K) tonnum á árinu,
sem er svipað magn og á fyrra ári.
Framleiðsla á frystum afurðum hefur
aldrei verið meiri en á síðasta ári eða
um 14.000 tonn. Mjöl- og lýsis-
framleiðsla dróst nokkuð saman vegna
þess að nýting í lýsi og mjöli var
nokkru lakari en á fyrra ári sökum
þess hve horuð loðnan og sumarsíldin
voru á árinu.
Næst rakti Sighvatur nokkrar
tölulegar upplýsingar um síðasta
rekstrarár og bar það saman við árið á
undan. „Ef litið er á afkomu ársins
kemur eftirfarandi í Ijós: Heildarvelta
félagsins jókst um tæp 22 % á árinu.
hráefniskostnaður jókst um tæp 15 %,
en vinnulaunakostnaður jókst um 34,5
%, einnig annar ífamleiðslukostnaður,
þar inni íer allur kostnaður við rekstur
skipanna, svo sem viðhald, veiðarfæri,
olía o.s.frv. Tap af reglulegri starf-
semi móðurfélags nam 213 milljónum
króna en á fyrra ári nam hagnaðurinn
83 milljónum króna. Veltufé frá
rekstri móðurfélags nam nú 162
milljónum króna en veltufé frá rekstri
á fyrra ári nam 228 milljónum króna.
Afkoma móðurfélagsins versnaði því
um 66 milljónir króna. Ljóst er að
veltufé frá rekstri þarf að aukast
verulega og verða um 500 milljónir
króna á ári ef ásættanleg skilyrði eiga
að myndast í rekstri félagsins."
Þá kom fram að tap varð bæði á
Mel ehf. og Immanúel ehf.. dóttur-
fýrirtækjum Vinnslustöðvarinnar. Tap
af reglulegri starfsemi samstæðunnar
nam 283 milljónum króna eða 70
milljónum króna lakari afkoma en
móðurfélagsins. Veltufé frá rekstri
nemur einnig um 93 milljónum króna
sem einnig er 70 milljónum króna
lakari en móðurfélagsins."
Ástæður tapsins
Helstu ástæður fyrir lakari afkomu í ár
eru einkum eftirfarandi: Á liðnu ári
framleiddi Vinnslustöðin 5.035 tonn
af frystri loðnu samanborið við 5.049
tonn á árinu á undan en verðmætið
lækkaði um 90 milljónir króna eða um
rúrnar 17 kr. á kg. Ástæður þessa eru
lágt gengi japanska yensins, loðnan
var smærri og afurðaverð lægra en
áður. Hráefniskostnaður jókst um 15
milljónir króna frá fyrra ári eða um 3
kr. kílóið þrátt fyrir íægra afurðaverð.
Á móti kemur að annar framleiðslu-
kostnaður lækkaði um 24 milljónir
sem er bein afleiðing af fjárfestingum
í aðstöðu til vinnslu á loðnu og síld.
„Þetta leiddi allt saman til þess að
framlegð úr loðnuvinnslu var 80
milljónum króna lægri en á fyrra ári."
Á árinu gerði Vinnslustöðin út sex
skip til bolfiskveiða og varð
heildaraflaverðmæti þeirra 664
milljónir króna og frairilegðin
einungis 38 milljónir króna. Á síðasta
ári voru gerð út þrjú skip til
bolfiskveiða og varð aflaverðmæti
þeirra 480 milljónir og framlegð úr
rekstri nam 105 milljónum króna.
„Einnig má nefna að félagið greiddi
16 milljónir í veiðileyfagjald til
Þróunarsjóðs á árinu en þetta eru nýjar
álögur á útgerðina sem gera afkomu
ársins lakari en ella," sagði Sighvatur
og bætti við. „Við stefnum að því að
fækka skipum á árinu og gera út
fjögur til fimm skip til bolfiskveiða.
Það mun lækka kostnaðinn umtalsvert
frá því sem nú er. Skip félagsins hafa
fengið góða yfirhalningu á árinu sem
mun leiða til lægri viðhaldskostnaðar
á nýhöfnu ári."
Á liðnu rekstrarári var verðmæti
bolfiskafurða um 1.122 milljónir
króna og varð framlegðin af þessari
vinnslu neikvæð unt 82 milljónir
króna. Séu bolfiskútgerðin og vinnsl-
an tekin saman er niðurstaðan nei-
kvæð um 48 milljónir króna fyrir
afskriftir, stjórnunarkostnað og fjár-
magnskostnað. Saltfiskframleiðslan
varð minni en á fyrri árum sem leiddi
til þess að afkoma bolfiskvinnslunnar
varð um 30 milljónum króna lakari.
„Á fyiTa ári framleiddum við fyrir
um 576 milljónir króna og varð
framlegðin af því neikvæð um 50
milljónir króna. Hún hefur því batnað
hlutfallslega frá fyrra ári. Á undan-
förnum þremur til fjórum mánuðum
má greina þess glögg merki að við
höfum verið að ná betri árangri en
áður.“
Ýmsir möguleikar
Mikil óvissa er um framtíð land-
vinnslunnar en unnið er að tillögum til
stjórnar um framtíð bolfiskvinnsl-
unnar og þar verður lagt til hvort
unninn verður bolfiskur, hvar og þá
hvað. Eiga þær að vera tilbúnar í lok
nóvember nk. „Ljóst er að við eigum
mikla möguleika í ýmiskonar vinnslu
en taka þarf á þáttum er snúa að bættri
nýtingu fasteigna, véla, tækja og síðast
en ekki síst mannskaps,“ sagði
Sighvatur en nefndi einnig nokkur
atriði sem gætu verið vísbending um
bjartari framtíð. „Fjárfesting IS á
franska fyrirtækinu Gelmer munu
styrkja stöðu okkar sem og annarra
framleiðenda innan IS umtalsvert.
Mikil áhersla verður lögð á vinnslu og
sölu á ferskum flökum en með því
móti getum við aukið umsvifin og
bætt afkomuna til lands og sjávar."
Ljósið í myrkrinu
Ljósu punktamir í starfseminni eru
bræðslan sem skilaði metafkomu sem
og nótaskipin og vinnsla á síld.
„Síldarfrystingin kom betur út en áður
vegna hagræðingar í vinnslu, en verð
afurða féll umtalsvert á tímabilinu og
urðum við þar af urn 15 til 20 milljóna
framlegð sem tekið er tillit til á síðasta
ári."
Þrátt fyrir það sem hér hefur komið
fram að framan er Sighvatur ánægður
með stöðu Vinnslustöðvarinnar hf.
Eigið fé félagsins er nú um 2.500
milljónir króna og eiginfjárhlutfallið er
um 36 % af heildarfjármagni.
„Veltufjárhlutfall móðurfélagsins er
vel yfir 1,5 og fullyrði ég að áratugir
eru síðan Vinnslustöðin hf. var jafn
fjárhagslega sterk og í dag."
1200 milljónir í laun
Heildarlaunakostnaður móðurfélags-
ins nam um 1.164 milljónum króna og
jókst um rúmar 270 milljónir frá fyrra
ári. Ársverk vom 386 samanborið við
324 á fyrra ári. Til sjós störfuðu um
100 manns að jafnaði og námu
heildarlaun til þeirra rétt tæpum 500
milljónum en 286 starfsmenn í landi
skiptu með sér 664 milljónum króna.
(Samkvæmt þessu hafa meðallaun
sjómanna verið tæpar 5 milljónir
króna en hjá fólki f landi losa þau 2,3
milljónir. Innskot Frétta)
Ef dótturfélögin eru tekin með
greiddi Vinnslustöðin í heildarlaun á
fyrra ári rúmar 1.200 milljónir króna
og fjölgaði ársverkum þá um 15, eða
upp f 401.
Nýta þarf vinnu-
tímann betur
,Hjóst er að ef bolfiskvinnslan á að lifa
af þær hremmingar, seni yfir hana
hafa gengið, þarf að breyta þar
verulega til, bæði í vinnutíma sem og
launakjörum. Við höfurn hug á að
reyna ná sáttuni nieð breyttan og
styttan vinnutíma. fækka pásum og
greiða þá aukalega fyrir það. Eitt af
því sem háir vinnslunni hvað mest er
hversu illa vinnutíminn nýtist og að
bæði í Þorlákshöfn og í Eyjum er erfitt
að fá kvenfólk til starfa eftir hádegi.
sem gengur ekki lengur.
Við höfum einnig hug á því að
umbuna með einum eða öðrum hætti
því starfsfólki sem skilar meiri
afköstum. Á þetta sérstaklega við í
snyrtingu. Flæðilínan býður upp á,
með litlum breytingum, að vera með
einstaklingsbónus í stað hópbónuss.
Við teljum það henta fyrirtækinu og
starfsfólkinu betur og viljum því leita
allra leiða til þess að koma einhvers
konar einstaklingsbónussfyrirkomu-
lagi á í fyrirtækinu á árinu. Það
gengur ekki að nýta vélar og starfsfólk
svo illa sem raun ber vitni. Annars
drögumst við aftur úr og vinnslan
leggst af."
Sighvatur vill út með pásurnar,
fjölga neyslutímum en stytta þá og að
einungis hluti starfsfólks taki neyslu-
hlé á sama túna. Með þessu segir hann
hægt að hækka launin. „Þetta tekst
aðeins með samstarfi við starfsfólkið.
Einnig viljum við að allir séu ráðnir á
sama vinnutíma, byrjað sé fyrr á
morgnanna og fólk hætti jafnframt
fyrr á daginn. Viðvera styttist, tíminn
nýtist betur og laun hækka. Ef við ekki
náum fram betri nýtingu á vélum,
tækjum og starfsfólki, getum við alveg
eins lokað bolfiskfrystingunni strax.
Mögulegt væri að keyra áfram vinnslu
á ferskum flökum og saltfiski en keyra
aðra vinnslu niður í Iágmarksmann-
skap sem þarf til þess að halda loðnu-
og síldarvinnslunni gangandi hverju
sinni. En það getur ekki verið þetta
sem við viljum og við verðum að fá
starfsfólk okkar til liðs við okkur og
snúa vöm í sókn,“ sagði Sighvatur.
Skilyrðislaus
krafa um hagnað
Þrátt fyrir að Sighvatur sé bjartsýnn á
framtíð Vinnslustöðvarinnar er ljóst að
krafa um hagnað og um leið hag-
kvæmni verður höfð að leiðarljósi,
óháð fjölda starfsmanna. „Við höfum
barið höfðinu við steininn í fjögur ár
og tapað á því miklu af peningum.
Stjómendur fyrirtækisins hafa viljað
skapa sem flestum atvinnu, talið sig
hafa siðferðislega skyldu við starfsfólk
og bæjarfélög, og því höfum við
tapað. Við höfum haft þá trú að þetta
væri að koma, en niðurstaðan er alltaf
á sama veg. í baráttu um hylli fjár-
magnseigenda gengur það einfaldlega
ekki upp. Við fáum enga umbun fyrir
það frá einum eða neinum og því ber
okkur, að mínu mati, að horfa blákalt
á staðreyndir og skila viðunandi
afkomu. Um þetta þurfa allir að vera
sammála.
Ágætu hluthafar, fyrir rúmurn fimm
árum síðan. er Vinnslustöðin hf„
Fiskiðjan hf. og fleiri félög sam-
einuðust var fyrirtækinu vart hugað líf.
Áföll dundu á félaginu er gengið var
fellt í tvígang. En fimm árurn síðar er
félagið orðið fjárhagslega mjög sterkt.
Eigið fé Vinnslustöðvarinnar hf. í dag
er rúrnar 2.500 milljónir króna. Þetta
hefur tekist með dyggum stuðningi
hiuthafa félagsins sem lagt hafa þvf til
viðbótarfjármagn. Hluthafamir verða
að fá eðlilega ávöxtun á hlutafé sitt og
við því verðum við að bregðast. Eg tel
að Vinnslustöðin hf. sé að mestum
hluta mjög góð rekstrareining.
Vandamál okkar er bundið við
bolfiskvinnslu eins og reyndar flest öll
önnur fyrirtæki í sjávarútvegi. Við
getum leyst þetta vandamál og höfum
fullan stuðning stjómartil þess," sagði
Sighvatur Bjamason framkvæmda-
stjóri Vinnslustöðvarinnar hf.
-Við höfum barið höfðinu við steininn í fjögur ár og tapað á
því miklu af peningum. Stjórnendur fyrirtækisins hafa viljað
skapa sem flestum atvinnu, talið sig hafa siðferðislega skyldu
við starfsfólk og bæjarfélög, og því höfum við tapað. Við
höfum haft þá trú að þetta væri að koma, en niðurstaðan er
alltaf á sania veg. í baráttu um hylli fjármagnseigenda gengur
það einfaldlega ekki upp. Við fáum enga umbun fyrir það frá
einum eða neinum og því ber okkur, að mínu mati, að horfa
blákalt á staðreyndir og skila viðunandi afkomu, sagði
framkvæmdastjóri í ræðu sinni