Lesbók Morgunblaðsins - 12.02.1983, Blaðsíða 12

Árni Björnsson þjóðháttafræðingur
Undarlegur ferðalangur í umferðinni í Róm. Hver er sá risavaxni maður, allur í reifum, og ríðandi á búkka uppi á
bflpalli? Svarið er Markús Árelíus fyrrum keisari í Rómaveldi, eða öllu heldur styttan af honum, 1800 ára gömul, sem
var að tærast upp vegna loftmengunar. Hér er verið að fara með keisarann til viðgerðar.
Ég er ekki einn þeirra, sem
stunda sólarlandaferðir að stað-
aldri, og held mig frekar við ís-
lenskar óbyggðir, orðinn saddur
á kirkjum og köstulum í útland-
inu. Én þrátt fyrir svokallaða
virkni er líka fyrir hendi þörf og
geta til þess blátt áfram að
liggja í leti og sól svo sem tvær
vikur á nokkurra ára fresti. Það
var gert á baðstaðnum Lignano
fyrir botni Adríahafsins í byrj-
un september sl. á vegum Útsýn-
ar.
Það er lagt af stað frá
Rosmhvalanesi kl. 10 árdegis
með Arnarflugi. Hingað til hef ég
naumast þekkt það fyrirbæri,
nema sem eitthvert bitbein milli
Steingríms Hermannssonar og
Flugleiða eða stjórnarandstöð-
unnar. (Og má manni á sama
standa, hver hagnast á fluginu
um leið og fyrirtæki tapa bók-
haldslega.) En nú verður þetta
áþreifanlegt sem flugvél með
einkar lipurri afgreiðslu og ýt-
arlegri útsýnislýsingum flug-
stjórans en maður hefur lengi
átt að venjast. Svona er það,
meðan menn eru að ryðja sér
braut í samkeppninni, hugsar
maður. En það er a.m.k. gott,
meðan það varir.
Flugið tekur 4 tíma, og það er
lent hjá Trieste, auðvitað í sól og
25—30 stiga hita. Þá er klukkan
orðin 4 á Ítalíu. Og eftir eðli-
legan útskipunartíma kemur
klukkustundar rútuferð til Lign-
ano, m.a. um þær slóðir, þar sem
Ernest Hemingway kvaddi
vopnin sællar minningar í fyrri
heimsstyrjöldinni. Þá erum við
undir leiðsögn Svavars Lárus-
sonar, aðalfulltrúa ferðaskrif-
stofunnar á staðnum.
Þegar til Lignano kemur, er
afhentur lykill að íbúð í Luna-
byggingunni, sem er stór stofa
með svölum og svefnherbergi,
eldhúskrók með kæliskáp og
baði. Af ólæknandi nöldursemi
reynir maður að finna einhverju
ábótavant, en það er ekki auð-
velt. Jú, gott ljós mætti vera yfir
spegli í baðinu, og sturtuhaus-
inn er ekki eins og í Sundhöll
Reykjavíkur.
Það er komið undir kvöld,
þegar búið er að raða í skápa og
skúffur, og baðströndin orðin
auð. En hún er könnuð morgun-
inn eftir.
Frá því er fyrst að segja, að
sandurinn á þessari strönd er
með afbrigðum smágerður og
mjúkur, svo að sárfættum
manni finnst hann ganga í
flókaskóm. Sama er að segja um
hafsbotninn. Þarna gætir tals-
vert flóðs og fjöru, og þarf
stundum að vaða drjúgan spöl
til að geta synt. Fyrir þá, sem
eru vatnshræddir og fyllast
skelfingu, ef þeir botna ekki, er
ágæt aðferð að vaða til hafs upp
í háls og synda svo til baka. Þá
er aldrei hætta á botnleysi.
Síðan lætur maður sólina
þurrka sig. Bráðódýrar strá-
mottur fást, sem gott er að
liggja á í sandinum, en það er
líka hægt að leigja sér legustól
og/ eða sólhlíf, til að geta hulið
sig í skugga, ef sólin verður
þjakandi.
íbúðagestir geta auðvitað
matreitt fyrir sig sjálfir, því að
nóg er af matvörubúðunum. En
því nenna fæstir, fyrir utan
morgunverð. Ymsar tegundir
veitingastaða eru útum allt, þar
á meðal nokkrir á jarðhæð hinn-
ar geysistóru Luna-byggingar.
Og maturinn er yfirléitt mjög
góður, kjötið einstaklega mjúkt.
Helst er, að okkur þyki hann
nokkuð olíuborinn. Drykkjar-
föng eru auðvitað óteljandi frá
ölkelduvatni upp í viskí. En mér
kom einna mest á óvart, hvað
mjólkin var góð. Og varð mér þá
einatt hugsað til vinar okkar
Giuseppe Verdi, sem einmitt var
kúabóndi á Pósléttunni, og þótt-
ist þess fullviss, að kýrnar væru
allar af Verdi-kyninu.
Annað kom þó meira á óvart,
en það var kunnátta afgreiðslu-
fólks í íslensku. Af gömlum
vana þreifar maður fyrst fyrir
sér með þýsku eða ensku, en veit
þá ekki fyrr til en svarað er á
syngjandi ítalskri íslensku:
„Kótilettur í tómatsósu“ eða
eitthvað álíka. Fyrir utan ís-
lenska ferðamenn er þarna mest
um Þjóðverja og Austurríkis-
menn, enda ekki nema tveggja
tíma akstur frá austurrísku
landamærunum í norðri. Og
þótt Italirnir kunni ekki mikið í
þeirra tungumáli, skynja þeir
fljótt, að við erum ekki þýsk og
bregða þá fyrir sig þeim tugum
íslenskra orða, sem þeir hafa
lagt sér til gegnum árin.
I þriðja lagi vakti heiðarleiki
starfsfólksins nokkra furðu.
Maður býst við því, að sjálfsagt
þyki að reyna að féfletta útlend-
inginn.
I byrjun kunna menn harla
lítið á ítölsku lírurnar með sín-
um svimandi upphæðum (1000
lírur eru innan við 10 krónur).
Og hefði verið hægurinn hjá að
gefa rang^ til baka. En það var
öðru nær. Þetta var talið oní
mann af stakri þolinmæði og
Horft úr lofti yfir þann hluta Lignano, sem heitir Punta Faro.