Skessuhorn - 21.03.2012, Qupperneq 4

4 MIÐVIKUDAGUR 21. MARS
Kirkjubraut 54-56 - Akranesi Sími: 433 5500
Skessuhorn kemur út alla miðvikudaga. Skilafrestur auglýsinga er kl. 14.00 á
þriðjudögum. Auglýsendum er bent á að panta auglýsingapláss tímanlega.
Skilafrestur smáauglýsinga er til 12.00 á þriðjudögum.
Blaðið er gefið út í 3.800 eintökum og selt til áskrifenda og í lausasölu.
Áskriftarverð er 2.070 krónur með vsk. á mánuði. Elli- og örorkulífeyrisþegar
greiða kr. 1.800. Verð í lausasölu er 600 kr.
SKRIFSTOFA BLAÐSINS ER OPIN KL. 9-16 ALLA VIRKA DAGA
Útgefandi: Skessuhorn ehf. skessuhorn@skessuhorn.is
Ritstjórn:
Magnús Magnússon, ritstjóri s. 894 8998 magnus@skessuhorn.is
Þórhallur Ásmundsson, blaðamaður th@skessuhorn.is
Heiðar Lind Hansson, blaðamaður hlh@skessuhorn.is
Samúel Karl Ólason, blaðamaður sko@skessuhorn.is
Haraldur Bjarnason, ýmis sérverkefni hallibjarna@simnet.is
Auglýsingar og dreifing:
Pálína Alfreðsdóttir palina@skessuhorn.is
Valdimar Björgvinsson valdimar@skessuhorn.is
Umbrot:
Ómar Örn Sigurðsson omar@skessuhorn.is
Bókhald og innheimta:
Guðbjörg Ólafsdóttir bokhald@skessuhorn.is
Prentun:
Landsprent ehf.
Að nýta byr inn
Ég sat hálf and laus á skrif stof unni síð deg is á mánu dag inn, starfs menn­
irn ir farn ir heim að loknu dags verki og mín beið þessi fasta mánu dags­
rútína að skrifa leið ara og teikna upp blað. Hafði ekki hugs að um hvað
skrifa ætti um, þeg ar sím inn hringdi. „Sæll. Ertu með mynda vél ina við
hönd ina?" Áður en ég náði að svara, var hald ið á fram. „ Drífðu þig þá út,
ég þarf að sýna þér svo lít ið." Ég fékk svo að eins nán ari skýr ingu og flýtti
mér, í sigt inu var já kvæð frétt, ekki veitti af. Þetta var hann Elli á hafn ar­
vog inni sem hringdi. Hann býr skammt sunn an við bæj ar mörk in og hafði
ver ið á rölti með hund inn þeg ar hann gekk fram á heið lóu norp andi í tún­
inu. Það stóð heima, þarna var hún, degi fyrr en heim ild ir herma að hún
hafi komið áður. Þessi ó rjúf an legi vor boði og gleði gjafi var mætt ur á tún in
í ná grenni við Ytri Hólm, reynd ar svo lít ið um komu laus og ó ör ugg með sig
enda alltof snemma á ferð inni, en hám aði í sig góm sætt lóu fæði sem leynd­
ist í grassverð in um á tún um feðganna á Hólmi.
Ég gladd ist við þetta verk efni. Ekki hvað síst var kær kom ið að fá góða af­
sök un fyr ir að viðra sig. Þá vissi ég líka að þetta væri frétt in sem lands menn
þyrsti í að heyra. Lóan er kom in! Í hug um allra sem komn ir eru að miðj­
um aldri og eldri er þessi litli en fal legi mó fugl boð beri þess að vet ur fari
nú að láta und an síga og vor ið taki við. Vet ur inn sem nú sér fyr ir end ann
á hef ur ver ið lang ur, frem ur dimm ur og dynt ótt ur. Sí felld ir um hleyp ing ar
jafnt í veðri sem þjóð mál un um. Því er á nægju legt þeg ar við erum minnt á
að vor ið sé á næsta leiti.
En það eru fleiri en heið lóurn ar sem leggja á sig ó mælt erf iði hér við
strend ur ysta hafs og vert er að dást að. Ég er svo hepp inn að búa á þeim
stað þar sem gott út sýni er yfir höfn ina á Akra nesi. Fyr ir ára tug var sá stað­
ur ið andi af lífi. Tog ar ar og smærri bátar nán ast allt árið á ferð. Þá leiddi
nota legt véla bankið alla leið í stofu sófann og færði manni heim sann inn
um að skip in væru að koma með fisk að landi; færa verð mæti í þjóð ar bú ið.
Svo var út gerð ar fyr ir tæk ið selt og stór lega dró úr skipa um ferð inni. Ljós­
ið í myrkr inu er þó fiski mjöls verk smiðj an og vinnsl an í gömlu fisk verk­
un ar hús un um. Þau mann virki gera það að verk um að HB Grandi kýs enn
að láta heima höfn nokk urra stærri skip anna vera á Akra nesi. Það er því
enn svo lít ið líf í höfn inni á Akra nesi svona stund um, eða þeg ar kom ið er
með hrá efn ið að landi til bræðslu. Und an farn ar vik ur hafa sjó menn á stóru
skip un um kom ið með hvern farm inn af öðr um, full lest uð skip af loðnu til
bræðslu og hrogna töku. Með ó lík ind um er hversu vel veið arn ar hafa geng­
ið í ljósi sí felldr ar brælu und an farn ar vik ur. Sjó menn hafa lagt á sig veið­
ar við erf ið ar að stæð ur vit andi að þetta er bar átt an um ­ nú eða aldrei ­ og
um leið mik il upp grip fyr ir þá, starfs fólk ið í landi, út gerð ina og þjóð ar bú ið.
Eng in fisk vinnsla skil ar meiri fram legð, eða fast að þriðj ungs hagn aði þeg­
ar vel geng ur eins og nú. Og það þýð ir ekk ert að slá slöku við þeg ar loðn­
an er ann ars veg ar. Raun ar eru það ein ung is nokkr ir dag ar sem í boði eru
þeg ar loðn an er kom in að hrygn ingu til að há marka megi verð mæti afl ans.
Þá er eins gott að róa stíft, landa eins fljótt og hægt er og sigla strax á mið­
in aft ur. Þá er líka eins gott að fólk sé til bú ið í landi að bregð ast við, mæta
til vinnu og standa lang ar vakt ir. Þetta er stutt gam an en skemmti legt. Ég
tek ofan fyr ir öll um þeim sem að þessu verk efni koma.
Hvort sem það eru sjó menn, bænd ur, iðn að ar menn, eða aðr ar vinn andi
stétt ir þessa lands, all ir eru að leggj ast á eitt við að færa björg í bú. Hjá
þeim gild ir að nýta tæki fær in, afla með an hægt er, rétt eins og lóan um­
komu lausa sem nýtti sér stífa sunn anátt ina til Ís lands far ar, þar sem verk­
efni vors ins taka við.
Magn ús Magn ús son.
Leiðari
Kol hrepp ing ar heimtu sex kind­
ur af fjalli 15. mars sl., en fjár hóp­
ur inn náð ist í landi Mikla holtssels í
Eyja­ og Mikla holts hreppi. Var það
Svan ur bóndi í Dals mynni, með
fjár hunda sína, sem hand sam aði
féð. Voru þetta sex full orðn ar kind­
ur með sitt lamb ið hver. Féð var
ó trú lega vel á sig kom ið mið að við
árs tíma og greini legt að það hafði
fund ið sér skjól og grös uga haga því
veðr átt an hef ur hreint ekki ver ið
hag stæð úti gangi í vet ur. Kind urn­
ar voru frá Ystu Görð um, Mýr dal
og Hall kels staða hlíð. Einn bónd­
inn hafði það á orði að sem bet ur
fer hafi hrút lamb geng ið und ir ánni
frá Hlíð og því megi gera ráð fyr­
ir að fé þetta beri ríku leg an á vöxt í
vor. mm
Veru leg ur ár ang ur hef ur náðst
í lækk un rekstr ar kostn að ar Orku­
veitu Reykja vík ur og hækk un tekna
eft ir að halds að gerð ir fyr ir tæk is ins.
Þetta kom fram í lið inni viku þeg­
ar fyr ir tæk ið kynnti af komu árs­
ins 2011. Gríð ar leg ar skuld ir eru
þó enn til stað ar og er því mik ið
af nauð syn leg um fram kvæmd um í
bið. Má þar nefna fram kvæmd ir við
að ljúka við frá rennsl is mann virki á
Akra nesi og í Borg ar nesi. Rekstr­
ar hagn að ur OR varð 6,4 millj örð­
um meiri árið 2011 en 2010 og tvö­
fald að ist á milli ára. Engu að síð ur
varð tap upp á hálf an millj arð króna
af starf sem inni á síð asta ári. Launa­
kostn að ur hef ur dreg ist sam an,
ann ar rekstr ar kostn að ur sömu leið­
is og tekj ur auk ist. „All ir þætt ir að­
gerða á ætl un ar fyr ir tæk is ins og eig­
enda þess, sem sam þykkt var fyr ir
ári, hafa stað ist og sum ir gott bet­
ur," seg ir í til kynn ingu frá Bjarna
Bjarna syni for stjóra OR.
„Skulda byrð in er þung og sveifl­
ur í ytri þátt um hafa mik il á hrif á
fjár magnsliði upp gjörs ins. Ál verð
og gengi krón unn ar skil uðu þannig
14 millj örð um tekju meg in 2010 en
svip aðri fjár hæð gjalda meg in 2011.
Stjórn Orku veit unn ar hef ur stig ið
mik il væg skref til verja rekst ur inn
fyr ir sveifl um í vöxt um og ál verði.
Mark viss á hættu stefna og á hættu­
varn ar samn ing ar eru þar mik il væg
tæki þó höf uð atriði sé að rekst ur­
inn sjálf ur sé í góðu horfi," seg­
ir Bjarni. Starfs mönn um OR hef­
ur ver ið fækk að um 200 frá því þeir
voru flest ir og eru nú 406. Þá hef ur
einnig ver ið fækk að í bíla flota fyr­
ir tæk is ins úr 193 öku tækj um árið
2008 í 133. Í mars 2011 sam þykktu
Orku veit an og eig end ur henn ar
þrír á ætl un um það hvern ig ráð­
ið yrði við þann vanda sem fyr ir­
tæk ið stóð frammi fyr ir. Hún nær
til ár anna 2011 til og með 2016 og
er meg in mark mið henn ar að bæta
sjóðs stöðu fyr ir tæk is ins um 50
millj arða króna sam an lagt á ára­
bil inu. Það felst í frest un fjár fest­
inga í veitu kerf um upp á 30 millj­
arða, lækk un rekstr ar kostn að ar um
5 millj arða, sala eigna á að skila 10
millj örð um, eig end ur veita víkj andi
lán upp á 12 millj arða og gjald­
skrár hækk an ir eiga að skila 8 millj­
örð um króna.
Skuld ir Orku veit unn ar eru gríð­
ar lega mikl ar, eða 234 millj arð­
ar króna í árs lok 2011, og eig in­
fjár hlut fall fyr ir tæk is ins er of lágt.
Þar við bæt ist að um 85% af heild­
ar skuld um fé lags ins eru í er lendri
mynt en ein ung is um 20% tekn­
anna. Reynsl an hef ur kennt Ís lend­
ing um að slíkt er ekki far sælt til
fram búð ar. Þó seg ir í yf ir lýs ingu
OR að; „batn andi af koma rekst urs
og að gerð ir í sam starfi við eig end­
ur gera fyr ir tæk inu kleift, ef á ætl an­
ir ganga eft ir, að ráða við af borg an­
ir næstu ára. Þá má bú ast við að eig­
in fjár hlut fall ið fari að hækka á ný."
Orku veit an þarf árið 2012 að greiða
14,5 millj arða í af borg an ir lána, 30
millj arð a árið 2013 og rúm lega 16
millj arða árið 2014, eða alls um
60 millj arð a á þrem ur árum. Mið­
að við slaka eig in fjár stöðu og gríð­
ar lega skulda byrði má því lít ið útaf
bregða í rekstri fyr ir tæk is ins. Ekki
hvað síst er stað an þröng í ljósi þess
að gjald skrár hækk an ir hafa ver ið
það mikl ar und an far in ár að varla
verð ur bætt í þar. mm
Afla verð mæti ís lenskra skipa nam
rúm um 153 millj örð um króna á ár­
inu 2011 sam an bor ið við tæpa 133
millj arða á ár inu 2010. Þetta kem­
ur fram á vef síðu Hag stof unn ar.
Afla verð mæti hef ur því auk ist um
20,3 millj arða króna eða 15,3% á
milli ára. Skýr ing in á þessu er fyrst
og fremst verð mæta aukn ing vegna
mak ríls og loðnu.
Afla verð mæti botn fisks var tæp­
ir 96 millj arð ar króna og jókst um
2,4% frá fyrra ári þeg ar afla verð­
mæt ið nam tæp um 94 millj örð um.
Verð mæti þorskafla var um 46,4
millj arð ar og jókst um 4% frá fyrra
ári. Afla verð mæti ýsu nam 12 millj­
örð um og dróst sam an um 21,3%,
en verð mæti karfa afl ans nam 15
millj örð um, sem er 24,7% aukn­
ing frá ár inu 2010. Verð mæti ufsa­
afl ans jókst um 7,8% milli ára í 9,1
millj arð.
Verð mæti flat fisk afla nam 10,3
millj örð um króna á ár inu 2011
sem er 12,5% aukn ing frá fyrra ári.
Afla verð mæti upp sjáv ar afla jókst
um 56,9% milli ára og nam 43,3
millj örð um. Stafar sú aukn ing að
stærst um hluta af verð mæta aukn­
ingu mak rílafl ans, sem nam tæp­
um 18 millj örð um króna á ár inu
2011 og jókst um 10 millj arða milli
ára. Verð mæti loðnu afl ans nam
8,9 millj örð um króna og jókst um
237% á milli ára.
Verð mæti afla sem seld ur er í
beinni sölu út gerða til vinnslu inn­
an lands nam 63,8 millj örð um króna
á ár inu 2011 og jókst um 17,5% frá
fyrra ári. Afla verð mæti sjó fryst ing­
ar var 62,5 millj arð ar sem er 26,3%
aukn ing frá fyrra ári. Verð mæti afla
sem keypt ur er á mark aði til vinnslu
inn an lands nam um 19,3 millj örð­
um króna, sem er 1,8% aukn ing
milli ára. mm
Kyrr látt kvöld við Akra nes höfn. Ljósm. Kolla Ingv ars.
Afla verð mæti jókst um
20 millj arða milli ára
Gríð ar leg skulda byrði Orku veit unn ar
en rekstr ar bati er ljós í myrkr inu
Heimtu vænt fé af fjalli
fimmt ánda mars