Skessuhorn - 04.07.2012, Blaðsíða 27

27MIÐVIKUDAGUR 4. JÚLÍ
Írskir dagar
á Gamla Kaupfélaginu
Fimmtudagurinn 5. júlí
Retro Stefson
ásamt Cosmic Call
Miðaverð kr 1.500
húsið opnar kl 20:30
Retro byrjar á slaginu 21:00
Miðasalan er hafin
Föstudagurinn 6. júlí
Stuðband Skagamanna
Rakel Páls, Bjarki Sig. o.fl.
Byrjar kl 23:59
Frítt inn í boði BURN
Laugardagurinn 7. júlí
Bjössi trúbador
frá kl 23:59
Bjössi er einn aðal-
lagahöfundur Greifanna
Frítt inn
Sérstakur Írskra daga matseðill
alla helgina, nýir réttir
Borðapantanir í síma
431-4343
Kirkjubraut 11 Akranesi S: 431-4343
Magn ús A. Sig urðs son er minja­
vörð ur Vest ur lands hjá Forn leifa­
vernd rík is ins. Blaða mað ur Skessu­
horn kíkti í vinn una til hans í Ráð­
hús inu í Stykk is hólmi og ræddi við
hann um hvað felist í því að vera
minja vörð ur og ým is legt fleira.
„Ég er full trúi Forn leifa vernd­
ar Ís lands á Vest ur landi auk þess að
sjá um sunn an verða Vest firði tíma­
bund ið. Ég passa upp á skipu lags­
mál og forn leifa upp grefti, að ekki
sé ver ið að byggja yfir minj ar og
þess hátt ar. Síð asti stóri upp gröft ur
á Vest ur landi var í Reyk holti. Það
virð ist vera að Suð ur­ og Norð­
ur land séu vin sæl ustu svæð in hjá
forn leifa fræð ing um á Ís landi. Það
er að vísu einn stór upp gröft ur í
gangi núna á Gufu skál um á Snæ­
fells nesi."
Sjáv ar forn leifa fræði er á kveð­
ið sér svið Magn ús ar, það er leit
að skips flök um og upp gröft ur á
minj um úr þeim. „Ég er mennt að­
ur sjáv ar forn leifa fræð ing ur frá St.
Andrews há skól an um í Skotlandi
og hef per sónu lega mik inn á huga
á því. Núna erum við að reyna að
safna pen ing um til að rann saka
gam alt danskt póst skip, Phön ix,
sem strand aði út af Löngu fjör um
við sunn an vert Snæ fells nes 1881.
Það var Arn ar Þór Eg ils son, kaf­
ari sem fann flak ið í apr íl 2009.
Þetta skip er frægt fyr ir þær sak ir
að það flutti lík in af Jóni Sig urðs­
syni og konu hans frá Dan mörku
til Ís lands." Árið 1881 var mik­
ill frosta vet ur og jan ú ar mán uð­
ur þessa árs var kall að ur Þorra byl­
ur inn. Alls voru 24 menn í á höfn
skips ins og komust all ir í land, en
einn lést nokkrum dög um síð ar
vegna kalsára.
Skipu lags mál um
fækk aði í krepp unni
Um helstu verk efni sín í sum­
ar seg ir Magn ús: „ Helsta verk efn­
ið núna er að teikna upp og end­
ur meta frið lýst ar minj ar en það er
mjög mik ið af þeim á Snæ fells nesi.
Til dæm is erum við búin að teikna
upp Írsku búð irn ar við Gufu skála
með GPS tækj um, en þar er með­
al ann ars að finna land náms skála
og kuml auk yngri minja. Svo höf­
um við ver ið að und ir búa söfn un
upp lýs inga um hvar minj ar sé að
finna í sjó. Reynsl an er lend is frá
seg ir okk ur að 90% af þeim minj­
um sem finn ast í sjó eru fundn ar af
á huga mönn um en köf un ar sam fé­
lag ið hér á landi er að al lega virkt
í þétt býli. Þannig að stór svæði eru
ó skoð uð."
Skipu lags mál um sem Magn­
ús þurfti að sinna fækk aði mjög í
krepp unni. „Fyr ir kreppu voru 40­
50 skipu lags mál á ári. Þar sem fólk
var að byggja á svæð um sem ekki
höfðu ver ið forn leifa skráð. Strax
eft ir kreppu fóru mál in nið ur í tíu á
ári, en þeim er að fjölga aft ur. Fyr­
ir kreppu var ver ið að skipu leggja
mik ið af sum ar bú staða byggð um og
ver ið að byggja sum ar hús. Það þarf
að vara sig þeg ar byggt er á svæði
þar sem eru minj ar. Ekki má vera
með fram kvæmd ir þar sem minj­
ar sjást á yf ir borði, hvort sem það
eru stekk ir, tóft ir, girð ing ar, eða
sel svo dæmi séu tek in. All ar minj­
ar 100 ára og eldri telj ast til forn­
leifa, sbr. 9. grein þjóð minja laga­
laga nr. 107/2001, og sam kvæmt
10. grein má eng inn, hvorki land­
eig andi, á bú andi né nokk ur ann ar,
spilla, granda né breyta þeim, ekki
held ur hylja þær, laga né aflaga né
úr stað flytja nema með leyfi Forn­
leifa vernd ar rík is ins. Það er hægt
að fá leyfi til að byggja þar sem eru
minj ar en þá þarf að kosta rann sókn
á þeim og sá kostn að ur get ur ver ið
frem ur hár. Oft ast er hag kvæm ast
að hliðra til bygg ing ar reit um frem­
ur en fara út í þann kostn að," seg­
ir Magn ús.
„Við erum að reyna að kenna
fólki að þekkja minj ar áður en fólk
fer út í fram kvæmd ir, svo það viti
hvað ber að var ast. Fólki er vel­
kom ið að hafa sam band við mig að
kostn að ar lausu varð andi ráð legg­
ing ar og að stoð," seg ir Magn ús að
lok um.
sko
Minja vörð ur
Vest ur lands
Magn ús A. Sig urðs son er minja vörð ur Vest ur lands.